Zatürre tüm dünyada ve ülkemizde en sık görülen ve en fazla mevte neden olan hastalıklar ortasındadır. Akciğer dokusunun iltihaplanması sonucu, bakteriler başta olmak üzere çeşitli mikroorganizmalar yüzünden oluşan bu rahatsızlık, her yıl ülkemizde 12 bin civarı kişinin hayatını kaybetmesine neden olur.
ÇOK ÖNEMLİ DURUMLARA NEDEN OLABİLİR
Bağışıklık sistemi güçlü olursa zatürrenin ayakta basitçe geçirilebileceğini söyleyen İç Hastalıkları, Göğüs Hastalıkları ve Ağır Bakım Torasik Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Turgay Çelikel, “Hastaneye ve ağır bakıma yatışı gerektiren ve ağır seyreden zatürre hadiseleri vardır. Kanda oksijen düzeyinde düşüklüğe, karbondioksit düzeyinde yükselmeye ve teneffüs yetmezliğine yol açan bu tip zatürreler, bağışıklığı azalmış bireylerde çok önemli durumlara neden olabilir. Kimi hastalarda tedavi süreci iki ayı bile bulabilir. Bu müddette yakın hekim denetimi şarttır” ihtarında bulundu.
YÜKSEK ATEŞ VE NEFES DARLIĞI ZATÜRRENİN EN DEĞERLİ BELİRTİLERİ
Tipik zatürre, ekseriyetle 39-40 derecede seyreden yüksek ateşe, üşümeye, titremeye ve nefes darlığına sebep olur. Nabızda yükselme, morarma, göğüs ağrısı, kuru öksürük, sarı-yeşil balgam ve bilhassa yaşlılarda zihin bulanıklığı üzere klinik belirtiler görülebilir. Kan testlerinde beyaz küre ve CRP yüksekliği gözlemlenir.
ZATÜRRE AŞISININ SADECE PNÖMOKOK’A KARŞI KORUYUCULUĞU BULUNUR
Bağışıklık sisteminin ve akciğerin mikroptan korunma sistemlerinin en iyi seviyede çalışması gereklidir. Sigara içmek, bronşların üzerini kaplayan halıya misal “Silya” yapısının dışa hakikat hareketini felç eder ve her gün soluduğumuz milyonlarca mikrobun dışarıya atılmasına mahzur olur. Birebir biçimde alkol, genel anestezi, hava kirliliği, şeker hastalığı, böbrek yetmezliği ve kortizon tedavisi üzere durumlar da savunma düzeneğini bozan etkenlerdir. Zatürreden korunmak için iki çeşit aşı vardır. Biri ömür uzunluğu tesirlidir, başkasının 5 yılda bir tekrar edilmesi gerekir. Batıda 65 yaş üzerine önerilen bu aşılar, ülkemizde yıpranma daha fazla olduğu için 55 yaş üzerine önerilir. Lakin unutulmaması gereken nokta şudur; zatürre aşısının yalnızca en sık görülen zatürre cinsi Pnömokok’a karşı koruyuculuğu bulunur. Öbür zatürrelere karşı bir tesiri yoktur.
ZATÜRRE HAKKINDA AZ BİLİNEN GERÇEKLER:
– Enfeksiyona bağlı zatürre, bakteri, virüs, mantar yahut tüberküloz mikrobu kaynaklı olabilir. Hepsinin tedavi yaklaşımı farklıdır. Antibiyotikler yalnızca bakteri kaynaklı zatürreye karşı tesirlidir. Mantar ve tüberküloz nedeniyle oluşan zatürrenin ilaçları ve kullanma müddetleri farklıdır. O yüzden ilaç kullanmadan evvel kesinlikle bir doktora danışılmalıdır.
– Covid-19, grip (İnfluenza) üzere bir virüstür ve viral zatürreye neden olur. Grip için hastalık şiddetini azaltan ilaçlar bulmak mümkünken Covid-19 için bugüne kadar tek bir ilaç onay almıştır ve şimdi ülkemizde bulunmamaktadır.
– Covid-19 virüsü, gripten farklı olarak daha sık akciğerlerde zatürreye neden olur. Bu tıp zatürrenin buzlu cama benzeyen tipik bir imajı vardır.
– Genel durumu iyi, ayaktaki bir hastanın tedavisiyle altta yatan öbür bir hastalığı bulunan düşkün bir hastanın tedavisi çok farklıdır.
– “Atipik Zatürre” denen bir küme daha vardır. Klimadan geçen “Legionella Zatürresi” (Lejyoner Hastalığı) de bu gruptadır ve hakikat antibiyotik tedavisi uygulanmazsa çok süratli ilerleme gösterir.
– AIDS hastalığında da en değerli vefat nedeni bağışıklığın düşmesine bağlı gelişen bir tıp zatürredir ve onun da tedavisi epeyce farklıdır.
Cumhuriyet