Optik illüzyonlar, toplumsal medyanın en sevdiği içerik tiplerinden biri. Şahısları etkileşime geçiren ve kısa müddette gelen onlarca farklı karşılıkla viral olan bu tıp illüzyon sorularının her birinin gerisinde aslında epey bilimsel yanıtlar yatıyor. Ancak bu bilimsel gerçekler her vakit tek bir gerçek yanıt olmasına yönelik değil, kimi vakit da neden bir sürü farklı karşılık olduğunu bize açıklıyor.
Geçtiğimiz günlerde Twitter’da ortaya çıkan yeni bir optik illüzyon sorusu, bu durum için kusursuz bir örnek. Kelam konusu paylaşımda birbirine epeyce yakın renk tonlarından oluşan bir görsel yer alıyor ve soru epey kolay: ‘Bu fotoğrafta kaç renk görüyorsunuz?’
Paylaşımın viral olması sonrası soruya binlerce karşılık geldi. Gelen yanıtlar ise birkaç ortak karşılık üzerinde şekillendi. Büyük çoğunluk 3, 11, 17 yanıtlarını verirken sayıyı 20’ye çıkaranlar ya da tek renk gördüğünü söyleyenler de vardı.
Pekala yanıtlar ortasında bu kadar fark olmasının sebebi ne? Webtekno’nun aktardığına nazaran, bu sorunun tek bir karşılığı yok zira gözlerimizin renkleri farklı düzeylerde algılaması tek bir sebeple olmuyor. Yaşa, cinsiyete, renklere baktığımız ekrana, ortamdaki ışığa ve hatta retinalarımızın yapısına nazaran bile bu karşılıklar farklılık gösterebilir.
Fakat bu durumu tüm bunların dışında genel bir fizyolojik illüzyonla açıklamak da mümkün; lateral inhibisyon (yanal inhibisyon, yanal engelleme). Buna nazaran nöronlar, öteki nöronlar tarafından baskılanır; uyarılmış nöronlar, yakındaki nöronların aktivitesini mahzurlar. Bu da duyu algımızı sertleştirmeye yardımcı olur.
Ünlü fizikçi Ernst Mach’un geliştirdiği ve March bantları olarak da anılan bu duruma nazaran, imgede kontrastı artıran da tam olarak budur. Daha açıklayıcı olmak gerekirse; birbirine çok benzeyen iki farklı renge bakarken beynimize iki hudut hücresinden birebir anda benzeri bir sinyal geldiğinde, beynimiz bunu tıpkı olarak algılamaya yatkın.
Cumhuriyet
