Yapılan yeni bir bilimsel araştırma, gece ve gündüz ısıran sivrisinek tiplerinin günün farklı vakitlerinde farklı renklere yönelik çekim ya da uzaklaşma davranışı gösterdiğini ortaya koydu.
Sivrisinekler beşerler ve hayvanlar ortasında hastalıkların yayılmasında en değerli etkenlerden biri ve bu nedenle onları denetim etmek için ışığın kullanılması tesirli sonuçlar doğurabilir.
Kaliforniya Üniversitesi Irvine Tıp Okulu’ndan bir takım, gündüz ısıran ve sarıhumma hastalığına yol açan Aedes aegypti cinsini ve gece ısıran, sıtmaya yol açan Anofel sivrisinekleri ailesine ilişkin Anopheles coluzzi tipi sivrisinekleri inceledi.
Current Biology isimli hakemli akademik mecmuada yayımlanan çalışmaya nazaran, bu iki cinsin ultraviyole (morötesi, UV) ışığa ve öteki ışık renklerine darklı reaksiyonlar verdiğini keşfetti.
Araştırmacılar ayrıyeten ışık tercihinin sivirinseğin cinsiyet ve cinsine, günün saatine ve ışığın rengine bağlı olduğunu gözlemledi.
Kaliforniya Üniversitesi Irvine Tıp Okulu Fizyoloji ve Biyofizik Kısmı’ndan Profesör Todd C. Holmes “Bulgularımız ziyanlı sivrisinek çeşitlerinin ışıkla denetimi için belli zamanlama ve ışık tayfının kritik kıymette olduğunu gösteriyor” dedi.
Yeni çalışma gündüz ısıran sivrisineklerin, bilhassa de döllenmiş yumurtaları için kan emmesi gereken dişilerin, günboyu dalga uzunluğu ne olursa olsun ışıktan hoşlandığını gösterdi.
Bunun akisne gece ısıran cinsler günboyu UV ışığından ve mavi ışıktan uzak duruyor.
Holmes “Geleneksel görüş böceklerin bilinmeyen bir biçimde UV ışığından hoşlandıkları istikametindeydi. Bu nedenle onları denetim etmede UV ışığı yaygın biçimde kullanılıyordu. Biz gündüz ısıran sivrisineklerin gündüz boyunca ışığın geniş bir spektrumundan hoşlandıklarını buna rağmen gece ısıran tiplerin gündüz saatlerinde kısa dalga uzunluğuna sahip ışıktan şiddetli formda korktuğunu bulduk” dedi.
Holmes açıklamada “Işık bu böceklerin sirkadiyen ritminin esas düzenleyicisi ve günün farklı saatlerinde belli davranışlara yol açıyor. Tıp bazında böceklerin kısa dalga uzunluğuna sahip ışığa nasıl karşılık verdiğini anlayara kzararlı böcekleri daha tesirli halde denetim etmek maksadıyla etraf dostu, yeni denetim seçenekleri geliştirebiliriz” tabirlerini kullandı.
Kaynak: Independent Türkçe
Cumhuriyet
