Kültür ve Turizm Bakanlığı Hoş Sanatlar Genel Müdürlüğü’nün özel tiyatrolara vereceği takviye reaksiyonlara neden oldu.
Bakanlık, daha evvel gerekli koşulları yerine getiren tüm tiyatrolara takviye vereceğini açıklamıştı. 2020-2021 sanat dönemi için toplamda 390 özel tiyatro dayanak paketine başvurdu. Bakanlık, 328 özel tiyatroya 12 milyon TL yardım yapılacağını duyurdu.
Koşulları yerine getiren 62 tiyatronun neden dayanak alamadığı ise yanıtsız kaldı.
DEVLET SANATKARINA TAKVIYE YOK
Sözcü’den Sercan Meriç’e konuşan tiyatrocu ve Devlet Sanatkarı Dilek Türker’in kurucusu olduğu Tiyatro Ayna bakanlıktan takviye alamayan topluluklardan oldu.
30 yıldır özel tiyatro sahibi olan tek bayan sanatçı olduğunu belirteren Türker, “1990’da Aziz Nesin’in yazdığı oyun için tiyatro kurdum ve yurt dışından Türkiye’ye döndüm. Aziz Nesin’e, Ataol Behramoğlu’na, Rekin Teksoy’a, Melisa Gürpınar’a, Tuncer Yüceloğlu’na, Ayşe Kulin’e oyunlar yazdırdım. 55 yıldır sahnesinden hiç ayrılmamış, yurt dışında 7 yıl Türkiye’yi temsil etmiş devlet sanatkarı unvanını almış Dilek Türker’e, Ayna Tiyatro’nun Nazım oyununa pandemiye karşın takviye vermediler” dedi.
Türker “Ben mükafatları kabul etmedim lakin yaptığım her yapım ödül aldı. Vefata mahkum ediyorlar beni düşünebiliyor musunuz?” diye sordu.
YALNIZCA ‘TİYATRO KALEMİ’ DIŞARIDA BIRAKILDI
İzmir’de faaliyet gösteren Tiyatro Kalemi’nin kurucusu Kamer Yıldız Ok, tüm dokümanları hazır edip başvurmalarına karşın Kültür ve Turizm Bakanlığı Hoş Sanatlar Genel Müdürlüğü’nün özel tiyatrolara vereceği takviyeden faydalanamadıklarını belirterek şunları söyledi:
“2020’de takviye alabilmek için Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan ‘vergi borcu yoktur’ dokümanı istendi. Biz de kredi çekerek ve vergilerimizi ödeyerek, takviye paketine başvurduk. Bizim tüm çalışanlarımız sigortalı. ‘Tuvaldeki Kadınlar’ isimli toplumsal arayı de gözeten yeni bir oyun kaleme aldık. Yerli müellif kıstasını da karşılıyorum. Öbür bir mesleği olup da tiyatro icra edenlerden değilim. Bakanlık, gerekli kuralları karşılayan tüm tiyatrolara dayanak vereceğini açıklamıştı. Sonuç açıklanınca listede olmadığımızı gördük. İzmir’den bakanlığa başvuran tüm tiyatroların listeye alındığını, Tiyatro Kalemi’nin takviye dışında bırakıldığını gördük.”
Ok, neden dayanak almadıkları sorusuna ise “Kişisel olarak söylemem gerekirse, söylemlerimizle alakalı diye düşünüyorum. Sessiz kalan topluluklar ortasında olmadık. Hak gayretini sürdüren bir grup olduk. Kendim de bu çabayı sürdürdüm. Tiyatromuzun işçileri de bu çabayı sürdürdü” yanıtını verdi.
‘BU BİRİLERİNİ CEZALANDIRMA YOLU Mİ?’
Kadıköy Halk Tiyatrosu Genel Sanat Direktörü Ayşegül Yalçıner ise 4 yıldır devlet dayanağına başvurduklarını, yalnızca 2017’de Mor isimli bayan oyunu ile takviye alabildiklerini söyledi.
“Tüm kriterlere uyduğu halde takviye alamayan 62 tiyatronun kusuru nedir? Bu devlet olarak birilerini cezalandırma prosedürü midir?” diyen Yalçıner şu sözleri kullandı:
“Devletin bizim üzere tiyatrodan diğer mesleği olmayan meslektaşlarımıza dayanak olmaması demek bizim ölmemiz demek. Velhasıl biz ‘Tiyatromuz Yaşasın’ dedikçe bize ‘ölün’ diyorlar. Devlet şayet gerçekten sanatı destekleme konusunda iyi niyetli ve samimiyse SGK ve vergi borcu olduğu için devlet takviyesine başvuramayanlar ve başvurup da reddedilenler için ek dayanak sağlasın ve haklı taleplerimize kulağını tıkamasın.”
‘BİZLER ÜZERE TİYATROLARI YIKIMA SÜRÜKLÜYOR’
Dayanak alamayan takımlardan Küçük Salon’un kurucusu Emre Tandoğan, 1994 yılından bu yana dek direktörlük ve oyunculuk yapıyor. Salon, birinci kurulduğu sene ‘Faust’ projesi ile bakanlıktan dayanak almıştı. Son altı yıldır gerekli şartları yerine getirdikleri halde dayanak alamadıklarını belirten Küçük Salon’un kurucusu Emre Tandoğan, reaksiyonunu şöyle lisana getirdi:
“Pandemi münasebetiyle aksayan işlerimize, 7 aydır kilit vurduğumuz tiyatromuzun biriken kiralarına bir umut olarak bilhassa de yerli bir yazarımıza ilişkin bir proje ile müracaatımızı yeniden gerçekleştirdik ancak birebir sonuçla karşılaştık. Bu proje yardımlarının popülist bir çizgide ve kimilerini daha çok kollayan bir anlayışta gerçekleştiğini düşünüyoruz. Herkes tarafından daha görünür olan tiyatrolara yardım yapılması kamunun gözünde devletin sanata takviye olduğu izlenimi yaratıyor olsa da bizler üzere özgürlükçü ve sanatta yeniliği arayan tiyatroları yıkıma sürüklüyor.”
Cumhuriyet
