Getty Images
İngiltere’nin önde gelen gazetelerinden Sunday Times, pazar günü yayımlanan makalesinde İstanbul’da Vikingler periyoduna ilişkin olan bir alanda yapılan hafriyat çalışmalarına yer verdi.
Makalede İngiltere’nin tanınan bakış açısına nazaran Vikinglerin öfke dolu, düşmanlarını korkutan, yağma ve tecavüzle ünlü bir toplum olduğu algısının olduğunu, lakin son yapılan arkeolojik çalışmaların bu kanıyı sarstığı belirtildi.
İstanbul’un Küçükçekmece ilçesinde yapılan arkeolojik kazılara nazaran bu bölgede yaşayan Vikingler, yetersiz beslenen ve güçsüz bir topluluktu; genel olarak savaş yüzünden değil doğal sebeplerle hayatlarını kaybettiler.
İstanbul’un Küçükçekmece gölünün Bathonea antik kentinde yapılan hafriyatlarda 10’uncu yüzyılda hayatını kaybeden 20 yaşındaki, 1,60 uzunluğundaki bir Viking’in İstanbul’da ölmesine karşın Baltık Denizi bölgesine ilişkin göğsünde sarı bir haç taşıdığı ve Viking olduğu keşfedildi.
Lakin Viking olmasına karşın kaslı bir yapısının bulunmadığı belirtildi.
Gazeteye konuşan İstanbul Medeniyet Üniversitesi İsimli Tıp Anabilim Kolu öğretim üyesi ve hafriyat alanında sekiz yıldır çalışan Dr. Ömer Turan, “Açlık çektiğine, dişlerinin makûs bir durumda olduğuna ve çok sert şeyler yediğine dair işaretler var. Bu alanda daha çok fazla iskelet var. Yapacağımız araştırmalarla bu insanların gerçekte nerede doğduğunu bulmak istiyoruz” dedi.
‘Bizans kültürü ve dinini kabul ettiler’
Savaşçı, paralı asker, tüccar ve zanaatkar olarak çalışan bu şahısların bazılarının İstanbul’daki hayatlarında zenginleştiği bazılarının açlık çektiği, fakat hepsinin kentin tarihine katkıda bulunduğu aktarıldı.
Bu alanda yaşayan Vikingler’in Bizans İmparatorluğu periyodunda bölgeye göçtüğü biliniyor.
İstanbul’a birinci göçen Vikingler Rus olarak isimlendiriliyordu; bunlar Bizans İmparatorluğu’na varmadan Doğu Avrupa’ya göç eden ve Slav topluluklarını tesiri altına alanlardı.
Hafriyat alanında çalışan Polonyalı uzman Blazej Stanislawski, “Bizans kültürünü ve dinini kabul etmeye karar verdiler. Yazları burada kaldılar, kışları ise kuzeye gittiler.” dedi.
İstanbullu kimi veterinerlere nazaran Vikingler Norveç orman kedilerini beraberinde getirdi, bu kedilerin mahallî kedilerle çiftleşmeleri sonucunda ise kentin bugünkü sahibi kediler ortaya çıktı.
Getty Imagesİstanbul’da batırılan bir Viking gemisiİsveç mutfağının İstanbul’dan gelen gereçleri
Geri dönerken de beraberlerinde kakule, safran ve köfte taşıdılar; bütün bu yiyecekler bugün İsveç mutfağının kıymetli gereçleri.
10. yüzyılda Bizans İmparatorluğu tarafından verilen kararlar gereği aşikâr sayıdan fazla Viking’in kente girmesi ve kent duvarları içinde silah taşımaları yasaklandı.
Bazılarının sofistike zevkine karşın bir Viking’in Ayasofya’nın bir duvarına, “Halfdan buradaydı” yazdığı görülebiliyor.
Beşiktaş mı Küçükçekmece mi?
Vikinglerin İstanbul’da tam olarak nerede yaşadığı ise uzun yıllardır tartışılan bir bahis.
Bazıları tarihi evraklarda Vikingler’in yaşadığı bölge olarak göresterilen Aya Mamas isimli yerleşim yerlerinin bugünün Beşiktaş’ı olduğunu söylüyor.
Lakin Bathonea hafriyat alanında çalışan arkeologlar, Aya Mamas’ın Küçükçekmece gölü etrafında olabileceği görüşünde.
Polonyalı uzman Stanislawski, “Denizci oldukları için lakin gemilerle gelebilirlerdi. Burada da yaklaşık 5 km. uzunluğunda bir liman var” diyor.
Vikinglerin şiddetle özdeşleştirilmesine karşın en azından Bathonea’dakilerin barış içinde yaşadığı görülüyor.
Yapılan hafriyatlarda hiçbirinin travmatik yaralar yüzünden hayatını kaybetmediği bulundu.
Hafriyat alanın başında bulunan Kocaeli Üniversitesi’nden Doç. Dr. Şengül Aydıngün, “Bu hafriyat alanı bir kütüphane üzere. Her sayfayı çevirdiğinizde kendinizi yeni bir vakit diliminde buluyorsunuz” diyor.
Cumhuriyet
