Uzmanlar, “Eylül ayında ikinci dalga bekleniyor. Mevsimsel grip başlayacak, okullar açılacak, yazlıkçılar, yaylalara gidenler meskenlerine dönecek, toplu taşımalar kalabalıklaşacak, havaların serinlemesiyle kapalı alanda geçirilecek müddetler artacak, bütün bunlar ikinci dalgayı tetikleyecek. Bu duruma ne hastaneler ne ülkenin sıhhat sistemi ne de sağlıkçılar dayanır. Bu gidiş iyi değil” vurgusu yaptı. Bilim insanları Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca’nın koronavirüs olaylarındaki artışa ait “Bu rahatlık devam ederse tablonun olumsuz tarafta gitmesi kaçınılmaz. Bölgesel olarak gerekli kararları yine alırız” istikametinde açıklamalarını ve Türkiye’nin son koronavirüs tablosunu Cumhuriyet’e kıymetlendirdi.
BAKAN KOCA: BİRİNCİ DALGA KIYILARA İNDİ
Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, koronavirüse karşı dikkatli olmaları konusunda tatilcilere ihtarda bulundu. Bakan Koca, toplumsal paylaşım sitesi Twitter’daki hesabından yaptığı paylaşımda, “Birinci dalga kıyılara indi. Tatilde dikkatli olalım” dedi.
‘VATANDAŞIN KEYFİNE BIRAKILDI’
Prof. Dr. SİNAN ADIYAMAN Türk Tabipleri Birliği Merkez Kurulu Lideri
Hasta sayısı 1000’in altında tutuluyor lakin test sayısı düştü. Ortalama test sayısı yüzde 22. Yeni olay sayısı da yüzde 23 düştü. Test sayısını ne kadar az tutarsanız yeni hasta sayısını o kadar az görürsünüz. Olgu sayısını azaltmanın en tesirli yolu enfeksiyon zincirinin kırılması. Türkiye, test sayısını azaltarak asemptomatik hastaları yakalama imkânımızı maalesef ortadan kaldırıyor ve salgın çok süratli bir biçimde artıyor. Diyarbakır, Urfa, Erzurum, Rize, Mardin, Çanakkale, Zonguldak üzere vilayetlerde çok sayıda hasta artışı var. Manisa’da ağır bakımda yer kalmamış. Ankara’da da zahmetler var.
‘Avrupa turist yollasın’
Siz hükümetsiniz, kamusal önlemleri almak zorundasınız. Ayasofya’nın ibadete açıldığı gün 300 binden fazla insanın fizikî arayı muhafazadan bir ortaya gelmesi, bunlar yapılmayacak. Nişanları, düğünleri iptal edeceksiniz. Pandemi ile uğraşta alınan önlemler toplum ve halk sıhhatini düşünerek alınmıyor, büsbütün ekonomik ve siyasi çıkarlar gözönüne alınarak yapılıyor. Hasta sayısı aşağı düşsün ki Avrupa turist yollasın. 50 yaş altı insanların ellerine ilaçlar veriliyor ve konutlarına gönderiliyor. Konutlarının önünde evvelden polisler bekliyordu, o kadar çok arttı ki yeteri kadar polis olmadığı için insanların keyfiyetine bırakıldı. Gidişat iyiye gitmiyor ve bu türlü devam ederse hastanelerin kapasiteleri de bunu kaldırmaya yetmeyecek.
BİR BEDELİ OLACAK
Prof. Dr. NİLAY ETİLER Halk sıhhati uzmanı
Sıhhat Bakanlığı tarafından duyuru edilen hadise sayısının, gerçek hadise sayısının altında olduğunu iddia ediyoruz. Zira teşhis ile ilgili bir test stratejisinde değişiklik yapıldı, hasta ile teması olan lakin semptomları olmayanlara test yapılmıyor. Ayrıyeten orantısal olarak da ağır bakım olay sayısı evvelki periyoda nazaran daha fazla ve giderek artıyordu. Fakat 26 Temmuz’dan sonra, bakanlık açıklanan tabloya ağır hadise tarifi ekledi. Ağır bakım ile entübe hasta sayısını artık göremiyoruz. Ağır olayın tam da ne olduğunu bilmiyoruz. İnsanların rehavete kapılmasının nedenlerinden biri 4-5 aydan bu yana olan yorgunluk üzere faktörlerin yanı sıra ekonomik korkularla ekonomiyi canlı tutmak için devlet büyüklerinin çizdiği iyimser bir tablonun sunulması. Tüm bunların faturası elbette çıkacak. Okulların açılması, yaz periyodunun bitmesi, yazlıklarda, yaylalarda olanların geri dönmesi, havaların soğuması ve kapalı ortamlarda geçirilen vaktin artması, toplu taşıma araçlarının ağırlaşması; bütün bunlar ikinci dalgayı tetikleyecek.
‘BİRİNCİ DALGA SÜRÜYOR’
Prof. Dr. KAYIHAN PALA Halk Sıhhati Uzmanı / Uludağ Üniversitesi
Test sayısındaki azalmaya rağmen hasta sayılarında son günlerde bir artış olduğu gözleniyor. Okulların açılması için günlük olgu sayısının yüz binde 1’in altında olması gerektiği memleketler arası platformda kabul görmektedir. Ülkemizde salgın şimdi denetim altına alınabilmiş değildir. Öncelikle salgın denetim altına alınmalı, yüz bin kişi başına düşen günlük yeni olgu sayısında vilayetler ortasındaki gözlenen büyük farklılıklar giderilmeli ve okulların açılabilmesine ait şartlar bahsin uzmanları ile tartışılmalıdır. Bugünkü duruma bakarak okulların ağustos ayı içerisinde açılmasının uygun olmadığını söyleyebiliriz.
‘Faturasını ödüyoruz’
1 Haziran’da tedbirlerin gevşetilmesinin sonuçlarını, üzerinden iki ay geçmesine rağmen bugün hala gözlüyoruz. Bunun faturasını iki aydır olgu ve mevt sayılarının düşmemesi hatta biraz yükselmesi ile ödüyoruz. Türkiye 230 bini aşan doğrulanmış hasta sayısı ve 6 bine yaklaşan mevt sayısıyla şimdi birinci dalgayı yaşıyor, birinci dalga hala sönümlendirilebilmiş değil. Eylül ayından başlayarak mevsimsel grip olgularında da artış gözlenmesi mümkünlüğü var. Bu durumda bir yandan grip hadiseleri, öbür yandan da Covid-19 salgını sıhhat sistemimizi zorlayabilir.
GARSONA, SÜRÜCÜYE TEST
Prof. Dr. MEHMET CEYHAN Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Lideri
Belirtisiz hadiseleri bulmak için farklı bir test siyaseti uygulamalıyız. Şu anda günlük 45 binli sayılarda olan testler havalimanlarında, yurtdışından Türkiye’ye gelen ve geriye dönen şahıslara ya da kimi kümelere (futbolcular gibi) yapılan testler. Asıl virüsü yayma ihtimali yüksek olanlar gişe memurları, sıhhat çalışanı, garsonlar, sürücüler üzere kümelere testler yapmak lazım. Buna yönelik test siyaseti geliştirilmeli. Olaylar azalmıyor ve birebir düzeyde gidiyor diye önemsemeyen beşerler var lakin bu iyi birşey değil.
Aşı bulmak zorlaşacak
Uzun mühlet bu civarda olay ile gitmeyi ne sıhhat altyapısı, ne sıhhat çalışanı, ne iktisat kaldırabilir. Bir an evvel hadise sayıları düşmeli. Şu an da yürütülen önlemlerle ve halkın buna ahenk oranı ile bunun azalması kelam konusu değil. Covid-19 geçiren hastalar üstüne influanzaya yakalanırsa daha ağır seyreder. Grip ve pnömokok (zatürree) aşısı risk kümesi, yapmalı fakat bu aşıları bulmak pek mümkün olmayacak üzere görünüyor. Dünyada aşılara talep fazla.
‘CİDDİYE ALINMIYOR’
Prof. Dr. ALİ FUAT KALYONCU Eski Türk Toraks Derneği Lideri
Ankara, İstanbul, Konya, Diyarbakır, Erzurum, Adana ve kıyı beldelerinde de olay artışlarının olduğu duyumlarını alıyoruz. Hastalık, Anadolu’ya yayıldı, beşerler artık maske takmıyor, toplumsal hayatlarına tıpkı biçimde devam ediyorlar. Biraz da Sıhhat Bakanı’nın açıklamalarında iyimserlik var ve beşerler rehavete kapılıyorlar, hükümetin kendisi de ciddiye almıyor ki. Tüm bunlar kesinlikle önümüze fatura olacaktır. Bu türlü bir ortamda işlerin iyiye gitmesi sıkıntı. Hudut geçişlerimiz çok inançlı değil. Sorunlu bir devirdeyiz. Turizm dönemi diye hükümet bu sayıları biraz düşük tutmaya çalıştı onları da anlıyorum. Bu türlü bir durumda ağustos ayında biraz daha sorunun büyümesinden telaş ediyorum.
DURUM VAHİM!
Asistan Prof. EMRAH ALTINDİŞ Harvard Üniversitesi
Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, “Durum çok vahim. Maalesef, salgın pek çok kentte denetimden çıktı. Türkiye’de sıhhat sisteminin muhtemelen en güçlü olduğu kentlerden başşehir Ankara’da, tüm ağır bakımların dolu olması artık ağır bakıma hasta kabul edilmemesi, hem akıldışı salgın idaresinin sonucu, hem de çok tehlikeli bir gelişme. Şayet test sayıları bu komik sayılardan yükselmez, enfeksiyonun çok yayıldığı kentlerde (Ankara, Diyarbakır, Bursa) en az 2 hafta karantina uygulanmaz, topluma durumun vahameti anlatılmazsa, sonbahar/kış ağır geçecek!” diye yazdı.
Cumhuriyet