Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi öğretim üyesi ve Türk Ağır Bakım Derneği Lideri Prof. Dr. İsmail Cinel, ‘Dünya Sepsis Günü’ kapsamında Ankara’da düzenlenen ‘Sağlık Sohbetleri’nde konuştu.
Prof. Dr. İsmail Cinel, çoklu organ yetmezliği olarak bilinen sepsis nedeniyle her yıl dünyada 11 milyondan fazla kişinin hayatını kaybettiğini söyledi. Prof. Dr. Cinel, sepsis konusunda her saniyenin bedelli olduğunu, Covid-19 nedeniyle yaşanan can kayıplarının birçoklarının enfeksiyonu şiddetli geçirenlerde gözlenen sepsisten kaynaklandığını kaydetti. Prof. Dr. Cinel, bakteri, mantar, virüs ve parazit üzere mikroorganizmaların enfeksiyona ve sonrasında da sepsise neden olduğunu belirterek, sepsisi önlemenin en iyi yolunun enfeksiyonu önlemek olduğunu kaydetti.
‘SEPTİK ŞOK YAŞAYABİLİRLER’
Prof. Dr. Cinel, Covid-19’un muhtemel sonuçlarından birinin de sepsis olduğuna dikkat çekerek, “Covid hastaları hastalığı şiddetli geçiriyorsa septik şok yaşayabilirler. Vaktinde müdahale hayatı ve organ fonksiyonunu kurtarıcıdır. Covid’i şiddetli geçirenlerden yaklaşık yüzde 3’ünde ortalama 8-10 gün içinde organ işlevi bozukluğu belirtileri ortaya çıkıyor. Bu nedenle sepsisin erken belirtilerini bilmek ve tanımak, teşhis edildiğinde süratli tedaviye başlamak çok önemli” diye konuştu.
‘BAĞIRSAK SİSTEMİNİ KORUMAK LAZIM’
Prof. Dr. Cinel, koronavirüsün ümmin hücrelerde programlanabilir hücre mevtini tetiklediğini belirterek, “‘5 gün sonraya, 1 haftaya sonraya öleceksin’ diyor, hücre de ’emredersin’ diyor ve ölüyor. Öldüğü vakit sepsis gelecek mecburen. Mikroplara, bakteriye karşı antibiyotikler var. Virüse karşı antiviral casusumuz yok, aşımız yok. Aşı dünyanın en iyi şeyidir. Bu kaidelerde biz kendimizi korumak zorundayız. Bağırsak sistemini korumak lazım, bağışıklık sisteminin yükünün olduğu yer. Yeni yeni mikrop çeşitleri bundan sonra da üreyecek, türeyecek. Tahminen de biyolojik silah olarak kullanılacaklar. O yüzden insanlığımızı bir kenara bırakmadan bu şuurda yaşamaya devam edelim” dedi.
‘ŞOK ÖNLEMLER OLMALI’
Prof. Dr. Cinel, pandemi periyodunda yaşanan yeni olağanda ekonomik çarkların dönmesi gerektiğini vurguladı. Cinel, olaylarda yükselişe geçildiğini belirterek, “Şu anda muhakkak kısıtlılıkların acil, acil gelmesi gereken bir devirdeyiz. Vatandaşların korkmalarını istiyorum. Maske taksa dahi toplumsal aralığa dikkat etmediği için, toplumsal hayatını eskisi üzere sürdürmeye devam ettiği için kapıyoruz bu hastalığı. Bu hastalığı kaptığınız vakit o sıhhat çalışanları ağır bakımlarda çok fazla yükle karşı karşıya kalıyorlar. Sıhhat çalışanlarının hiçbir günahı yok. 10 bin şahsa tıpkı anda bakamayız. Vatandaşların kaygı devrini yaşaması gereken bir devirdeyiz. Şok önlemlerin alınması gerekiyor. Şok önlemlerle tekrar üst gitmeyi bir yerden sonra aşağı döndürmemiz lazım. Lakin anında dönmez. Esasen 1 hafta, 10 gün sonra tesirleri görülür ve aşağı dönmeye başlar” diye konuştu.
Cumhuriyet
