Şifanın mümkün olmadığı terminal devirde hastayı rahatlatacak, ömür kalitesini en yüksek seviyede tutacak bir tedavi prosedürü olan palyatif bakım, tıbbın gelişmesiyle bilhassa son yıllarda daha sık kullanılıyor. Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) tarafından 1980’lerde “tedavilere karşılık alınamayan hastaların bütüncül bakımı” olarak tanımlanan palyatif bakım, 2002’de güncellenen yeni tarifiyle “yaşamı tehdit eden bir hastalıkla karşılaşan hasta ve ailelerin, hastalığın teşhisinden mevte kadar olan süreçte ağrı ve semptomların erken tanılanması ve giderilmesi, psikososyal ve manevi dayanağın sağlanarak ömür kalitelerini artırma çabası” biçiminde açıklanıyor.
PALYATİF BAKIM NEDİR?
Palyatif bakım, kanser üzere önemli yahut ilerleyici hastalığı olan şahıslara ve yakınlarına teşhis almasından itibaren tüm hastalık süreci boyunca verilen, ömür kalitesini artırmayı hedefleyen tedavilerdir. Bireylerin önemli hastalıkları da olsa, günlük aktivitelerini yerine getirebilmeleri yahut geçimlerini sağladıkları işlerini devam ettirebilmeleri, bunlar olamasa bile hastalık sürecinin meşakkatlerinin en hafif formda yaşanabilmesi için gereken yaklaşım, palyatif bakım olarak tanımlanır.
Palyatif bakım, ek bir dayanak katmanı sağlamak için hastanın öbür hekimleriyle birlikte çalışan özel eğitimli hemşireler ve öbür uzmanlar grubu tarafından sağlanır ve hastanın gereksinimlerine dayanır. Rastgele bir yaşta ve önemli bir hastalığın rastgele bir kademesinde da uygundur. Palyatif bakım, uzmanlaşmış ve birebir vakitte gönüllülük aslı ile de çalışması gereken bir takımın işidir. Palyatif bakım tedavisi, hastaların, son ana kadar etkin bir hayat sürmeleri için dayanak sağlar. Öte yandan hasta yakınlarına, terminal devirdeki hasta bakımı konusunda eğitim vermeyi ve onların da bu bakıma etkin iştiraklerini sağlamayı emeller. Ömür kalitesini arttırır ve birebir vakitte hastalık sürecini olumlu olarak etkileyebilir. Hastalar üzerindeki temel hedefi ağrı, depresyon, nefes darlığı, yorgunluk, kabızlık, bulantı, iştah kaybı, uyku zahmeti ve telaş üzere semptomları en aza indirmektir.
Ayrıyeten 14 Ekim tüm dünyada mevzunun ehemmiyetini benimsetmek gayesiyle, “Dünya Palyatif Bakım Günü” olarak kutlanır.
PALYATİF BAKIMIN ODAKLANDIĞI BAHİS VE HASTALIKLAR
Fizikî problemler: En yaygın olanları ağrı, halsizlik, iştah kaybı, bulantı, kusma, nefes darlığı, uykusuzluktur. Bunların birden fazla, kanser üzere önemli ve ilerleyici hastalıklara sahip bireylerde gözlemlenen semptomlardır.
Duygusal meseleler: Depresyon, korku (anksiyete) ve kaygılar.
Günlük hayata dair sıkıntılar: Hasta ve yakınlarının pratik ömrünü etkileyen toplumsal, ekonomik, yasal bahisler ve bu doğrultuda gelişen sıhhat garantileri ile ilgili kaygılar.
Cumhuriyet
