Galeriden içeri girdiğinizde sizi adeta küçük bir kız çocuğunun hayal dünyası karşılıyor: Tozpembe, uçuk yeşil ve krem renklerinde kocaman topların üzerinde porselen yemek grupları dizili! O kocaman toplar da günümüzde en çok bunu düşündüğümüzden olsa gerek, koronayı mı anımsatıyor? Bir insan uzunluğundaki bu heykellerin yüzlerce, hatta binlerce küçük kesimden oluştuğunu inceleyince anlıyorsunuz. Üst katlarda farklı renklileri var: pembeli yeşilli, mavili olanı var, duvarda asılı olan kobalt mavisi, kırmızı ve siyah ikilisi, kendisine ayrılmış siyah bir odada çilekli bir devasa dondurma üzere duran ve beşerde yalama isteği uyandıranı!
Lacivert dore çay ekibiyle bir bütün oluşturmuş olanı? Anna Laudel Galerisi’nin pandemi sonrası konuk sanatkarı, yürek edip Türkiye’ye gelmiş Berlinli bir Alman: Anke Eilergerhard ve eşi. Anke ile heykellerini imal sürecini konuşuyoruz; kullandığı malzeme, özel bir silikon (polyorganosiloxan). Bunu pasta kreması sıkar üzere bir makineyle sıkıyor. Yakından baktığınızda esasen motamot krema görünümünde. Tam kestirim ettiğim üzere bu malzeme, evvel renksiz, onlara istediği rengi katıyor, sonra silikon yumuşakken sıkıyor ve donduğu vakit taşlaşma sağlanıyor. Standın ismi olan “Resilience” biraz da buradan geliyor: “Direnç ve esneklik” , dayanıklılık ve rezonans.
Bu ortada isteği çanak çömleği, yani porselenleri de içine yerleştiriyor ve böylelikle rastgele bir yapıştırıcı kullanmadan o kesimler orada sağlam bir formda duruyor. Orta uzunluk bir heykeli, düşünme tasarlama kademesi hariç, yaklaşık 6 haftada gerçekleştirebiliyor Anke. Sergilenen bütün eserler 10 yıllık bir süreçte bitmiş. Eşi “Onun için de varlıklı olamıyor” derken bu titiz ve uzun süreçten latifeyle karışık, rahatsız! Anke, işin ideolojisini de anlatmak için çok çabalıyor, “sürrealistik, puristik, barok heavan” diyor, mutfak nesnelerinin klâsik kullanışını reddederek sanat içinde kullanımını feminist reaksiyona oturtmak zorlama geliyor bana?
Esasen çağdaş sanatı vilayetle de sanatkarının anlatması gerekli değil, sizin ne anladığınız, onu sanat yapan! Ben Alis Mükemmeller Diyarı’nda tadı aldım. Küçükken pastalar, kekler yapan anneannesinin mutfağında çok dolaşmış bir küçük kızın bilinçaltı! Dondurmalar, kekler. Hele bir mor vardı, erikli dondurma! Renkler, formlar, güya yalnızca görsele değil, bütün duyularımıza hitap ediyor.
Zati Anke de 30 yıldır heykellerini “katmanlı kek” motifi üzerine ağırlaştırdığını ve böylelikle krem şantinin dairesel haline odaklandığını anlatıyor. Bir sergiyi gezerken sanatkarla birlikte olmak çok keyifli. Anke, daha sonra yolladığı mail’de, beni çalışma sistemini göstermek için Berlin’deki atölyesine çaya davet ediyor.
Pandemi sonrası gitsem? Anke, dünyanın çeşitli yerlerinde stantlar açıyor, mükafatlar alıyor. Kendisine bu stantların fotoğraflarında birebir yapıtları gördüğümü, bunları satıp satmadığını da soruyorum, cevabı hoş: “Ben, buralarda söylendiği üzere yalnızca hava ve aşkla yaşamıyorum, elbette yapıtlarımı satıyorum!” Anlaşılan Anke ile daha oldukça yazışacağız, bu yapıtların aynılarını yapmak da güç olmuyor mu? Gerçi Rodin de Picasso da yapmıyor muydu?
Cumhuriyet