Gece gündüz, yaz kış demeden sokakta çalışan kâğıt toplayıcıları, bu yıl koronavirüsten ötürü daha da zorlanıyor. Kâğıt toplayıcısı Kamer Gülmez ve ailesinin (45) konutuna konuk olduk. Kaldıkları konutun tavanından beton modülleri dökülüyor. Ayrıyeten konutun birtakım pencereleri naylonla kapatılmış durumda.
Kamer Gülmez, 2’si engelli 3 çocuğuyla yaşıyor. Gülmez, konuttaki tüm eşyaları çöpten topladığını söylüyor. Kronik hastalıkları olduğu için birden fazla vakit 19 yaşındaki kızının kâğıt toplamaya gittiğini söyleyen Gülmez, “Sosyal Hizmetler Müdürlüğü her ay biraz para yardımında bulunuyor. Onu da borçlara veriyoruz ancak tekrar de her aya borçlu giriyoruz. Odun sobasında ısınıp yemek yapıyoruz. Sabahları çıkıyoruz, akşama kadar dışardayız. Haftada 4-5 sefer kâğıt topluyoruz. Günde 50 TL kazanıyoruz. Koronaya yakalananlar da karıştırdığımız konteynırlara çöpünü atıyor. O tehlikeye karşın o çöpü karıştırmamız gerekiyor. Beşerler, çöpe bakmayın diyor. Tamam da ekmeğimizi nereden çıkaracağız?” diye soruyor.
Korona sürecinde verilen bin TL dışında hiçbir dayanak almadıklarını belirten Gülmez, şunları söylüyor: “Bir makarna dahi getiren olmadı. 8 aydır kira veremiyoruz. Faturalar birikti. Yalnızca suyun binlerce TL borcu var. Suyumuz, elektriğimiz kesik. Elektriği komşudan seyyar çektik. Gereksinim için suyu mescitten getiriyoruz. İçmek için de su deposu olan karşı komşumuz takviye veriyor. Bilhassa koronada çocuklarımın aç yattığı çok gün oldu. Bazen marketlerin attığı eserleri getirip yiyoruz. Ekmek almak için mutfağın kapısını dahi sattım. Hayat nasıl meskene sığsın? Parası olana hayat konuta sığar ancak bizim üzere yoksullar ve kâğıt toplayanlar için hayat meskene sığmıyor. Bizim için hayat koronadan evvel esasen durmuştu lakin korona ile birlikte büsbütün durdu. Bizi hem korona vurdu hem açlık. Bazen insan intiharı bile düşünüyor.”
KÂĞIT AZALDI
Mehmet Ali de (32) 17 yıldır kâğıt topluyor. 5 çocuk babası olan Ali, her gün sokağa çıkmak zorunda olduğunu belirtiyor. Korana öncesinde günlük 200 kg kâğıt topladığını şu an ise 80 kg toplayabildiğini söyleyen Ali, “Bez maskeyi yıkayıp kullanıyoruz. Bize rastgele bir yerden maske, dezenfektan yahut ekonomik dayanak gelmedi” açıklamasında bulunuyor.
BU TÜRLÜ HAYAT KONUTA SIĞAR MI?
65 yaşındaki Abdullah Demir, 19 yıldır kâğıt topluyor. 11 ay çalışıp 1 ay memlekete eşinin yanına gidiyor. Gün ağarmadan sokaklara çıkan Demir de akşam 10’a kadar kâğıt topluyor. Günlük ortalama 50 TL civarında para kazanan Demir, aracındaki az ölçüdeki kâğıdı göstererek, “İşte saatlerdir topladığım budur. Bu türlü hayat konuta sığar mı? Çalışmasam aç kalırım” diyor.
NE OKUL NE DE HAYALLERİ VAR
Birçok Afgan olan mülteci kâğıt toplayıcıları, yeni bir hayat umuduyla bin bir zorluğu aşarak Türkiye’ye kaçak yollarla geliyor. Tıpkı 12 yaşındaki Gulağa üzere. Hayat onu hiç okul yolu ile kesiştirmemiş. 2 yıldır İstanbul’da olan Gulağa, geldiği birinci günden beri kâğıt topluyor. Bir ağabeyi kendisiyle birlikte kağıt toplarken 2 ağabeyi de Afganistan’da iş bulamadıkları için çalışmıyor. Gün ağarmadan Maltepe sokaklarına çıkan Gulağa akşam 10’a kadar kâğıt topluyor.
Günlük ortalama 60 TL para kazanan Gulağa, sokağa çıkma yasağı devri dışında korona sürecinde daima çalışmış. Kâğıt toplama deposunda kalan Gulağa, yetkililerin “Evden kal” davetlerine ait, “Ben de depodan çıkmak istemem ancak aileme para göndermem için para verecekler mi? Ekmek verecekler mi” diye soruyor. Bismillah Eyyubi ise şimdi 14 yaşında. Eyyubi, “Ne kadar sokakta kalırsam o kadar daha fazla para aileme gönderebiliyorum” diyor. 27 yaşındaki Abdulhy Wafa ise 2.5 yıldır İstanbul’da. Savaştan ötürü bırakmak zorunda kaldığı okula 5 yıl gidebilmiş. Daha evvel Bakırköy’de restorantta bulaşıkçı olarak çalışan Wafa, koronadan ötürü işten çıkarılmış. İşsiz kalmasıyla o da sokakta kâğıt toplamaya başlamış. Afganistan’daki ailesine aylık en az 1000 TL para göndermeye çalıştığını söyleyen Wafa da kâğıt toplama deposunda yaşıyor. Israrla sormamıza rağmen bir hayalinin olmadığını söylüyor.
Cumhuriyet
