Joe Biden’ın ABD Başkanı seçilmesi Ankara’da nasıl karşılandı?

Getty ImagesDönemin ABD Lider Yardımcısı Joe Biden, Eylül 2016’da BM Genel Şurası için New York’ta bulunan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmüştü

ABD’nin 46. Lideri seçilen Joe Biden’ı kutlama konusunda çabuk etmeyen ülkelerden biri de NATO müttefiki Türkiye oldu.

Ankara’nın Biden’a dönük soğuk yaklaşımı, seçim sonuçlarının belirlenmesinden yaklaşık 24 saat geçmesine karşın bir kutlama iletisinin gönderilmemesiyle kendini gösterdi.

Açık bir biçimde lisana getirmese de Türkiye’nin beklentisi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yakın bir bağ içinde olan Donald Trump’ın yine seçilmesiydi.

Ankara’da yapılan değerlendirmelerde, Amerikan halkının iradesinin hürmetle karşılandığı lakin seçim kampanyası sırasında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı “otokrat” bir başkan olarak tanımlamasından ötürü, Erdoğan’ın Biden’ı birinci tebrik eden önderler ortasında olmasının uygun görülmediği kanısı öne çıktı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Pazar günü gerçekleştirdiği iki farklı programda da Amerikan seçimleri ile ilgili görüş belirtmedi. Erdoğan’ın Pazartesi yapılacak Büyükelçiler Konferansı’nda Türk-Amerikan ilgilerine dönük kimi değerlendirmelerde bulunabileceği kaydediliyor.

İlgilerin iyi ya da berbat etkilenmeyeceğine, iyimserlikten çok gerçekçiliğe vurgu yapan Ankara, bu tutumuyla Amerikan seçimleri ve yeni liderin vazifeye gelmesini düşük profilli bir anlayışla karşıladığı iletisini veriyor.

Ankara’dan Biden’ın seçilmesine ve bunun iki ülke ortasındaki ilgilere mümkün tesirleriyle ilgili birinci kıymetlendirme ise Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’dan geldi.

Kanal 7 televizyonuna konuşan Oktay, yeni periyoda ait Ankara’nın ilkesel yaklaşımlarını üç iletide sıraladı.

Rastgele bir ülkede seçimler sonucu gerçekleşen idare değişikliğinin iyi yahut makus olmayacağını, asıl olanın hükümetin dış politik tercihleri olduğunu kaydeden Oktay, Biden’ın gelmesinin de Türkiye açısından bir şey değiştirmeyeceğini kayda geçirdi. Cumhurbaşkanı Yardımcısı, iki ülke ortasındaki mevzuların “şahıslarla” ilgili olmadığına, “var olan kanallar” aracılığıyla alakaların devam edeceğini kaydetti.

Oktay’ın ikinci değerli iletisi ise seçim kampanyalarında yaşanan tansiyonların akabinde bir olağanlaşma sürecinin başlamasına ait oldu. Biden’ın kampanya sürecinde Türkiye zıddı lobilerin de tesiriyle konuştuğu değerlendirmesinde bulunan Oktay, “Seçim periyodunda bu cins telaffuzları bazen olağanın ötesine taşıyabiliyor. Bir seçim devri faktöründen sonra ister istemez bir olağanlaşma süreci yaşanacaktır. Dediğim üzere biz takip edeceğiz, izleyeceğiz ve gerçekler çerçevesinde de gereğini yapacağız” dedi.

‘OPTİMİSTLİK DEĞİL GERÇEKLİK‘

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay Türk-Amerikan ilgileriyle ilgili konuşurken, Ankara’nın iyimserlik değil gerçeklik üzerinden bahislere baktığını, taraflar ortasındaki meselelere da bu unsurla yaklaşacaklarını belirtti.

Fethullah Gülen’in iadesi, ABD’nin Barack Obama periyodundan bu yana devam eden YPG’ye dayanağı üzere mevzularda yeni idareye de baskı yapılacağını anlatan Oktay, “Talep etmeye devam edeceğiz ve bu manadaki baskımızı ağırlaştırarak arttıracağız. Ümit ederiz ki terör örgütü yahut örgütleriyle çalışmaya devam etmez Amerika, tercihini devletlerle birlikte çalışmaktan yana kullanır” tabirlerini kullandı.

dhaFuat Oktay

Biden idaresinin misyona gelmesinin akabinde atacağı adımların çok yakından takip edileceğini, Beyaz Saray’ın bu süreçte Türkiye’yi ilgilendiren hususlarda “tek taraflı adım” atmaması beklentisinde olduklarını kaydeden Oktay, süreç içinde Erdoğan ile Biden ortasında da bir diyalog düzeneğinin kurulmasının olağan bir gelişme olacağını vurguladı.

BEKLE-GÖR SİYASETİ

Hem Oktay’ın açıklamaları hem de Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun seçim sonuçlarının belirlenmesi öncesi yaptığı açıklamalarda, Ankara’nın Biden idaresiyle çalışmak konusunda bir sorunu olmadığını, fakat Washington’un Orta Doğu başta olmak üzere siyasetlerinin nasıl şekilleneceğini görmek istediğini ortaya koyuyor.

Biden’ın Trump’ın gündeme getirdiği “Yüzyılın Anlaşması’na” karşı bir tutum alması, Suudi Arabistan idaresine de uzaklıklı olması üzere ögeleri Ankara’nın olumlu karşıladığı kaydediliyor. Lakin Suriye’de YPG’ye dönük takviyenin daha da görünür formda artma ve Doğu Akdeniz buhranında Yunanistan ve Kıbrıs Cumhuriyeti’nin yanında yer alması olasılıkları ikili ilgilerde sorun yaratacak hususlar ortasında gösteriliyor.

DIŞİŞLERİ BAKANI ÇAVUŞOĞLU’NDAN ‘İLİŞKİLERİ GELİŞTİRME’ BİLDİRİSİ

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da seçim sonuçlarının belirlenmesinden yalnızca bir gün evvel yaptığı açıklamalarda Ankara’nın yeni idareyle çalışmaya hazır olduğu iletisini vermişti.

Seçim sürecinde yapılan açıklamaların geride kalması gerektiği vurgusu yapan Çavuşoğlu, Trump ve grubunun de 2016 seçimleri öncesinde Türkiye aleyhine siyasi iletiler verdiğini lakin vazifeye gelmelerinden sonra bunların taraflar ortasındaki alakalarda bir sorun yaratmadığını anımsattı.

Çavuşoğlu, “Şu anki idare iş başına gelmeden evvel idarenin içinde olan şahısların seçim öncesi hatta darbe teşebbüsü periyodunda Türkiye aleyhine ağır tenkitler yaptığını da gördük. Lakin sonuçta 4 yıldır bu idare ile o denli yahut bu türlü çalışmaya çalıştık, iş birliği yapmaya çalıştık, her vakit olmadı, inişler çıkışlar oldu” sözleriyle Biden idaresiyle de benzeri sürecin yanaşabileceği iletisini verdi.

dha

Dışişleri Bakanı, Biden idaresine daha somut bir bildirisi da “Dolayısıyla kim seçilirse seçilsin Türkiye olarak tıpkı anlayışla rastgele bir ülkeye nasıl yaklaşıyorsak, yeni Amerikan idaresine de tıpkı biçimde yaklaşacağız. Hangisi seçilirse seçilsin, seçimden sonraki yeni idareden bahsediyorum” diyerek kayda geçirdi.

ALAKALARI GELİŞTİRME İLETİSİ

Çavuşoğlu, tabir ettiği olumlu bildirileri daha da ileri götürerek, “kim vazifeye gelirse gelsin” ilgileri ileri götürme iradesinde olduklarını da kayda geçirdi:

“Kim misyona getirilirse getirilsin Amerikan halkı tarafından biz Türkiye olarak münasebetlerimizi geliştirme konusunda samimi bir tavır sergileyeceğiz. Var olan meseleler tahlili konusunda da samimi adımlar atmak istiyoruz. Bu samimi adımların karşılığını da Amerikan idaresinden görmek isteriz.”

Çavuşoğlu’na nazaran bunların başında S-400 sorunu ve Türkiye’nin F-35 projesinden çıkarılması ile Fethullah Gülen’in iade edilmemesi ve YPG’ye Amerikan yardımının devam etmesi geliyor.

Cumhuriyet