ReutersArkeologlar altınların hiç bozulmamış olduğunu söylüyor
İsrail’in merkezi bir bölgesinde yapılan bir arkeolojik hafriyata katılmak için istekli olan gençler bundan 1100 yıl kadar evvel bir çömlekle gömülmüş 425 altın para buldu.
İsrail Tarihi Eserler Dairesi’nin muhtemelen güvenlik gerekçesiyle tam yerini açıklamadığı hafriyatta bulunan paraların birden fazla bölgenin Abbasi halifeliğinin (750-1258) modülü olduğu erken İslami periyoda ilişkin.
Toplam tartısı 845 gram olan altın paralar, uzmanlara nazaran gömüldükleri devirde büyük bir servet ediyordu ve halifeliğe bağlı kentlerden birinde lüks bir konut almaya kafiydi.
Fakat paraların kime ilişkin olduğu ve neden bugüne kadar gömüldükleri yerden çıkarılamadıkları gizemini koruyor.
‘BİR GÜN EVVEL GÖMÜLMÜŞ GİBİ’
Kazıyı yöneten İsrail Tarihi Eserler Dairesi’nden Liat Nadav-Ziv ve Elie Haddad yazılı açıklamalarında “Bu hazineyi 1100 yıl evvel oraya gömen kişinin onu geri çıkarmayı amaçlıyor olması gerekiyor. Hatta yerinden kıpırdamaması için çömleği çivilemiş” diyor ve sürdürüyorlar:
“Altın para, hele de bu kadar büyük ölçüde altın para çok az bulunuyor. Arkeolojik hafriyatlarda çabucak hemen hiç altın para bulmayız zira altın çok bedelli olduğundan, eritilerek ve yine dökülerek jenerasyondan nesile aktarılır. Havayla temas ettiklerinde oksitlenmeyen saf altından bu paraları bir gün evvel gömülmüşçesine iyi durumda bulduk. Bu bölgede yaşayanlar ile uzak bölgeler ortasındaki memleketler arası ticarete işaret ediyor olabilir.”
EPAParaları arkeolojik hafriyata katkıda bulunan gönüllüler bulduHazineyi bulan Oz Cohen isimli genç istekli “İnanılmazdı. Yeri kazdım ve toprağı çıkardığımda çok ince yaprak yaprak bir şeyler gördüm. Bir daha baktığımda bunların altın paralar olduğunu anladım” diyor.
ABBASİLER DEVRINE IŞIK TUTACAK
Tarihi para uzmanı Robert Kool gömütü oluşturan tam altın dinarların yanı sıra 270 adet de küçük kesimlere bölünmüş altın para bulunduğunu, bunların bir çeşit “bozuk para” üzere daha küçük ölçülerde harcanmak üzere kesildiklerini anlatıyor.
Kool bunlardan birinin, Bizans İmparatoru Teofilos tarafından Konstantinopolis’te bastırılmış bir paranın kesimi olduğunu, bunun ise o periyodun rakip iki imparatorluğu ortasında süregiden bağlara işaret eden ender bir maddi ispat olduğunu da ekledi:
“İsrail topraklarında Abbasi devrine ilişkin kalıntı görece çok az çıkıyor bu nedenle bu ender hazine katiyetle bu periyoda ait araştırmalara büyük katkı sağlayacak ve hala çok az şey bildiğimiz bir periyoda dair bilgiler verecek.”
Cumhuriyet