Getty Images
Bilim insanları, denizaltındaki zelzelelerin yaydığı ses dalgalarını kullanarak okyanusların ısınmasını ölçecek yeni bir prosedür buldu.
Araştırmacılar prosedürün işe yaradığını zira ses dalgalarının sıcak sularda daha süratli yayıldığını söyledi.
Araştırma takımı, Hint Okyanusu’nda son 10 yılda kaydedilen titreşimler aracılığıyla yayılan ses dalgalarını inceledi.
Global ısınmasıyla denizlerin de daha sıcak hale gelmesiyle bilim insanları ses dalgalarının da hızlandığını gördü.
“Science” isimli mecmuada yayımlanan yeni metot, Hint Okyanusu’nda son on yılda kaydedilen ısınmanın evvelki iddiaların çok üstünde olduğunu gösterdi.
Okyanusların ısınmasına ait hakikat bilgiler elde edilmesi iklim bilimcileri için kritik değerde.
Araştırmacılara nazaran sera gazlarıyla atmosfere sıkışan gücün yüzde 90’ı denizler tarafından emiliyor.
Lakin farklı pozisyonlarda ve derinliklerde kesin ısı ölçümleri yapılması kolay olmuyor.
Argo yüzücüleri
Argo yüzücüleri ismi verilen yaklaşık 4 bin aygıtla suyun ısı derecesine dair datalar toplandı. Bu formül her ne kadar işe yarasa da hala bilinmeyen çok şey var.
Bilhassa de suların yaklaşık 2.000 metre derinliğindeki durumun ne olduğuna ait kâfi data bulunmadığı belirtiliyor.
Araştırma grubunun geliştirdiği yeni formül, deniz suyundaki ses suratının ısıyla irtibatlı olduğunu gösteriyor.
Bilim insanlarının yarattığı ses dalgalarının kullanılması fikri birinci olarak 1970’lerin sonunda ortaya atılmış ve denenmişti.
Lakin bu ses dalgalarının deniz memelilerinin üstündeki tesirine dair dertler ve artan maliyet nedeniyle bu fikirden vazgeçilmişti.
Yeni usul, sualtındaki sarsıntılarla ve titreşimlerle doğal prosedürlerle oluşan ses dalgalarından faydalanıyor.
Bilim insanları, Hint Okyanusu’nda 2004 ila 2016 yılları ortasında meydana gelen yaklaşık 4 bin titreşimden elde edilen dataları araştırdı.
Araştırmacılar daha sonra “tekrar eden” çabucak hemen tıpkı kaynak ve güce sahip zelzeleleri inceledi.
Yavaş ilerleyen bu işaretlerin deniz üstünden Endonezya’dan Diego Garcia adasındaki müşahede merkezine ne kadar müddette ilerlediklerini hesaplayarak son 10 yılda okyanustaki ısı değişimini de tespit edebildiler.
Hint Okyanusu’nda 10 yıllık inceleme
BBC’ye konuşan araştırma takımı üyesi Calfornia Teknoloji Enstitüsü’nden Dr. Wenbo Wu, “Ses dalgalarının Sumatra’dan Diego Garcia’ya seyahat etmesi yaklaşık yarım saat sürüyor” dedi ve araştırmaya ait şu açıklamayı yaptı:
“Sumatra ve Diego Garcia ortasındaki derin okyanusta sıcaklık değişimi bu yarım saatlik seyahat mühletinin saniyenin onda biri kadar değişmesine neden oluyor.
“Bu değişiklikleri çok hakikat bir biçimde hesaplayabildiğimiz için okyanus derinliklerindeki ortalama sıcaklık değişimini anlayabiliriz, bu durumda bu bir derecenin yaklaşık onda biri kadar.”
Yeni metot, mevcut bilgileri kullandığı için düşük maliyetli görülüyor. Ayrıyeten mevcut 2 bin metrelik kısıtlamalardan daha derinlerdeki sıcaklığı da ölçebilecek hassasiyete sahip.
Bilim insanları bu araştırmayla, Hint Okyanusu’nda 10 yılda gerçekleşen ısınmanın, evvelki kestirimlerin çok üstünde olduğunu ortaya koydu.
Ancak araştırmayla ilgili birtakım ihtarlar da yapılıyor.
Getty ImagesEndonezya’da öğrenciler tsunami ve zelzele tatbikatı yapıyor.Dr. Wu, “Bu sonuçların sadece bir bölge için ve belirlenen 10 yıl için geçerli olduğunu vurgulamak kıymetli. Bu sistemi diğer bölgelere de uygulamalıyız ve okyanus derinliklerinde global varsayımların sistematik olarak altında yahut üstünde kalıp kalmadığını anlamak için farklı vakitleri değerlendirmeliyiz” dedi ve ekledi:
“Bu tarafta kesin sonuçlara varmak için çok erken” yorumunu yaptı.
Bu usulün global olarak işe yarayıp yaramayacağının anlaşılması için bilim insanlarının daha fazla su altı reseptörlerine erişmeye gereksinimi olacak.
Araştırma grubu şimdilik, BM Kapsamlı Nükleer Deneme Yasağı Antlaşması tarafından işletilen hidrofon ağının topladığı bilgilerle çalışıyor. Bu ağ, sualtındaki nükleer patlamaları dinliyor.
Dr. Wu’ya nazaran bu hidrofonlar her yıl global olarak meydana gelen 10 bine yakın sığ denizaltı sarsıntılarından elde edilen sinyalleri tespit ediyor. Dr. Wu, “Tüm bu datalar okyanus derinliklerindeki sıcaklık değişimine ait bilgiler içeriyor ve bu bilgiler de bizim onları keşfetmemizi bekliyor” diyor.
Cumhuriyet