Uzmanlar çocuklarda en sık görülen nöbet biçimi olan ateşli havalenin, yeni bebek sahibi aileleri en çok korkutan vakaların başında geldiğine dikkat çekiyor. Ateşli havaleyi ‘küçük çocuklarda ateşle birlikte tetiklenen nöbetler’ olarak tanımlayan Çocuk Nörolojisi Uzmanı Dr. Ece Gültekin, havale geçiren bebek yahut çocuklarda yüksek ateşle birlikte kollarda ve bacaklarda kasılmalar meydana geldiğini söyledi.
EN SIK 2 YAŞINDA GÖRÜLÜYOR
Ateşli havalenin en sık 2 yaş civarında görüldüğünün altını çizen Dr. Ece Gültekin, hastalığın öbür değerli belirtilerini ise şöyle aktardı;
“Nöbetler beyin hücrelerinin olağan dışı aktivitesi sonucu ortaya çıkan istemsiz hareketlerdir. Burada ateş, olağan dışı aktivitelerin ortaya çıkmasını kolaylaştırmaktadır. Bu istemsiz hareketler çok farklı biçimlerde olabilmekle birlikte çoklukla o esnada çocuk etrafta olanlara ve söylenenlere reaksiyonsuz kalır. Gözleri sabit bakabilir, kayabilir. Cildinin rengi morarabilir, kasılma, titreme yahut gevşeme olabilir.”
ATEŞ DÜŞMEZSE ÇOCUK TABIBINE BAŞVURUN
Havalelerin sıklıkla müdahale edilmeksizin tabiatıyla durduğunu işaret eden Uzman Dr. Ece Gültekin, uzun süren havalelerin ise ender olmakla birlikte tıbbi müdahaleyi gerektirdiğini belirtti. Uzm. Dr. Ece Gültekin, “Havaleyi önlemek için ateşli hastalık sırasında çocuğun kilosuna uygun dozda ateş düşürücüler verilebilir, ılık duş ve kompres yapılabilir. Yüksek ateş istenmeyen bir durumdur, tüm uğraşılara karşın ateş düşürülemiyor ya da tekrarlıyorsa, acil olarak bir çocuk tabibine başvurulması uygun olacaktır” diye konuştu.
MUTLAKA SARSMAYIN
Çocuk havale geçirirken birinci yapılması gerekenin paniğe kapılmadan çocuğu inançta tutmaya çalışmak olduğunu söyleyen Uzm. Dr. Gültekin alınması gereken öteki önlemleri ise şöyle anlattı:
“Çocuğun istemsiz hareketler sırasında ziyan görmemesi için o anda etrafında kesici, delici, sert cisimler varsa uzaklaştırılmalıdır. O esnada çocuğu sarsarak, nöbet sırasındaki hareketlerine mahzur olarak nöbeti sonlandırmaya çalışmak, dişlerini sıktığında parmak ya da kaşık üzere sert cisimleri ağzına sokmak gerçek değildir. Çocuğu yana gerçek yatırarak teneffüs yolunun açıklığını sağlamak en yanlışsız teşebbüs olacaktır. Bu türlü bir durumda ehil olmayan şahıslarca yapılan birinci müdahale, çocuğa faydadan çok ziyan da verebilir.”
25 ÇOCUKTAN BİRİ HAVALE GEÇİRİYOR
Ateşin aslında bedenin kendini savunma sistemlerinden biri olduğunu lisana getiren Uzm. Dr. Ece Gültekin, her yüksek ateşin çocuğun havale geçirmesiyle sonuçlanmayacağını vurgulayarak şu bilgileri verdi: “Her yüksek ateş durumunda çocuk havale geçirmeyebilir. Hatta ateşli havaleler ateşin başlangıç devrinde daha sık olur. Bu nedenle bazen öncesinde ateş fark edilmeyip lakin çocuk havale geçirdiğinde anlaşılabilir. Ateş derecesi yüksek olduğunda havale geçirme riski daha fazla olmakla birlikte kimi çocuklar daha düşük ateş dereceleri ile de havale geçirebilir. Yaklaşık her 25 çocuktan biri hayatında en az 1 defa ateşli havale geçirir. Ailede ateşli nöbet geçirmiş olan akrabaların olması durumunda havale geçirme riski daha fazladır. Yeniden ne kadar küçük yaşta geçirirse, tekrarlama riski de o kadar artar.”
UZUN SÜREN NÖBETLERE DİKKAT!
Ateşli havalelerin ekseriyetle rastgele bir beyin hasarı bırakmayacağını, gelişme geriliği yapmayacağını, bilişsel marifetler ve okul muvaffakiyetinde kişinin yaşıtlarından bariz farklılıklar oluşturmayacağını söyleyen Uzm. Dr. Ece Gültekin, birtakım istisna durumları ise şöyle aktardı;
“Ateşli havale geçiren çocukların birçoklarında epilepsi (sara) hastalığı da gelişmez. Lakin bu cins riskler daha çok uzun süren, tekrarlayan yahut bedenin tek yarısında ortaya çıkan nöbetlerde daha sıktır. Bu tip kompleks nöbetlerde EEG, tomografi yahut MR (Manyetik Rezonans) görüntüleme üzere ileri tetkiklerin yapılması gerekebilir. Bunun dışında bazen gerekli durumlarda nöbet geçirmeyi önleyici ilaçlar da kullanılabilmektedir. Bu durumda çocuk ve çocuk nöroloji doktorları ile görüşülerek ateşli havalenin nedenin ve risk faktörlerinin iyi saptanması gerekir.”
Cumhuriyet
