CEHALET CEPHANEMİZDİR
Bir söz o denli ki dünyadaki birtakım sözler üzere. Hakikat kapının anahtarı da yanlışı da olma ihtimali var. Yani mümkünlük. Fark ise Tenet, birinci okunduğunda ve tersten okunduğunda da tıpkı sesi vermesi. Bu manada sinema kompozisyon başlığı üzere buradan başlıyor. 3 başka kıta, 7 farklı ülkede (ABD, İngiltere, Norveç, Danimarka, İtalya, Hindistan, Estonya) ve her ülkede tıpkı aksiyon, macera ve sorgu. Sinemanın tüm sahneleri gerçekçi. Sinema kurgusu olarak değil yalnızca. Sahnesi olarak da kural dışına taşıyor seyirciyi.
Alışılmış bilgisayar başı, yeşil ekran işi değil. Maket hiç değil. Bildiğiniz Boing 747 kullanılmış. Estonya, Taillen bölgesinde çekilen ve SSCB dağılmadan evvel ki topraklarda, 1980 Moskova olimpiyatları için düzenlenen bölgedeki tempo, keza o denli. Konuştukça anlaşılabilecek bir sinema. Olağan burada en kıymetli öge da bilinçaltı, inanç, kadersellik örgüsünden sıyrılıp bilimin müsaadeden gidebilmek.
DÜNYAYA ÖTEKI PENCEREDEN BAKMALISIN!
Direktör, Memento (2000) sinemasında bize “hatırla” derken, Tenet ile “zaman” olgusunu, sanatın içine fizik maddelerini (entrapi) katarak insanın bilinçaltı ve öğrenme kalıpları, olmuş ve olacak ortasında bir köprü üzere kurma vaadi sunuyor, Tenet ile. Protagonist (John DavidWashington) gelecekten gelen tehdide karşı dünyayı yok etmekten kurtaracak fakat tahminen de sinema içinde sinema, aslında bir yandan test edilen bir casus. Kendini Ilah sanan (Kenneth Branagh) bir yasadışı hükümdarın dünyasından düze çıkabilmek ne kadar mümkün?
Burada birebir vakitte tiyatrocu olan Emma Thompson’ın eski eşi ve Shakespeare dediğimizde aklımıza gelen Kenneth Branagh’ın performansı iyi. Danzel Washington’un büyük oğlu David Washington’un, 2019 En iyi Uyarlama Senaryo ile Oscar alan ve Adam Driver ile başrolü oynadığı Black Klasman sinemasında olduğu üzere gittikçe, babasının sahnedeki samimiyet ve doğallık duruşunu taşımaya devam edecek görünüyor. Oyuncu takımı gerçekte de “Sir” unvanlı, SIR Maurici Joseph Mickle White yani Michael Caine. Yakın olarak 2018 performansı ile Dul Bayanlar sinemasından Elizabeth Debicki, Robert Pattinson ve 2019 Yesterday sinemasında “Dünyada Beatles olmasaydı ne olurdu” sorusunu sordurtan, Himesh Patel (Patel kardeşler: 2018 HotelMumbai –Dev Patel) takımı ile de sinemanın tekrar göz dolduran opera binasındaki açılış sahnesi ile başlayıp, sonuna kadar yayılan bir müzik üzere her türlü farklılığı ile tesirinde bırakacak.
Tenet, yere düşmüş ve kırılmış ayna modüllerinden geçişler üzere dünden bugüne, bugünden güne geçişlerle aslında insan olanın hareketinde saklı olanı sorgulamasını da hatırlatıyor. Sineması izlerken okul hayatınızda karşınıza çıkan çok bilinmezli bir işlev ya da en kolay hali ile bir mantık önermesindeki açmazlıklardan gelip gitmeler yaşatıyor. Dikkatli izlerseniz sinemanın ortasında az çok kestirim etseniz de direktörün alışık olduğumuz biçimi ile sona sakladığı sürprizler, 150 dakika boyunca heyecanlandırıyor. Entrapi yasası ile “düzensizlik”, yani “olasılık” olanın, dışında olmayıp aslında bir yerde her şeyin düzensizliğe gerçek gittiğini söylemekte.
Bir aksiyon sinemasında mermilerin biri ömür üzere ileri, başkası ise geri gidiyorsa ve kral bunu tüm dünyaya uygulamak isterse neler olur? Koşarken rüzgâr önden değil de arttan esiyor ve kuşlar bilakis uçuyorsa. Görünen algımız içinde düşünsel yaratım mıdır? Yoksa düşünerek de geleceğe, hislerle hal verebilir miyiz? Asıl sıkıntı ise “Sorun vakit değil, sağ çıkabilmek.” Pandemiden çıkabilmek, bir berbatlıktan çıkabilmek.
Tertibi olumsuz istikamette etkileyen her şeyden çıkabilmek! Sinema gösteriyor ki bundan sonra çekilecek serisi ile bu bir başlangıç. Yani tüm izlediklerimiz de tahminen testti. Tahminen Tenet vakitte geçmişte değil, gelecekte olacak. Bunu ilerleyen süreçte izleyeceğiz. Puan 8.5 (5 üzerinden ise 4)
Cumhuriyet
