“Cibali Karakolu”, “Miğferine Çiçek Eken Asker” ve “Alo Orası Tımarhane mi?” isimli oyunların da ortalarında olduğu birçok tiyatro yapıtını seyirciyle buluşturan, oyuncu ve komedyen Nejat Uygur, vefatının 7. yılında anılıyor.
Usta sanatçı, 10 Ağustos 1927’de, subay bir baba ve öğretmen bir annenin ortanca çocuğu olarak Kilis’te dünyaya geldi. Şimdi ilkokul yıllarında tiyatroya ilgi duyan sanatçıdaki yeteneği birinci olarak, klâsik Türk tiyatrosunun önde gelen isimlerinden İsmail Dümbüllü keşfetti.
Eğitimine ailesinin tayinleri sebebiyle Anadolu’nun çeşitli kentlerinde devam eden sanatçı, Çanakkale, İstanbul Sarıyer ve Manisa’da ortaöğretimi tamamladıktan sonra Hoş Sanatlar Akademisi’nin Heykel Kısmı’na girdi ama bitirmeden okuldan ayrıldı.
Uygur, 1938’de tiyatroya adım attı ve Sarıyer Halkevi’nin tiyatro kısmındaki Avni Dilligil Tiyatrosu’nda kısa bir mühlet amatör olarak oyunculuk yaptı.
Spora duyduğu ilgi münasebetiyle 1943’te tekrar Sarıyer Halkevi’nde boksla bir arada atletizm, su topu ve at biniciliği alanlarına yöneldi ve başarılı oldu.
Sanatçı, vatani misyonunu yaptıktan sonra, 1949’da “Nejat Uygur Tiyatrosu”nu kurdu, 1952’de ise kendisi üzere tiyatrocu olan Necla Uygur ile dünya meskenine girdi. Uygur çiftinin, Ahmet, Kemal, Behzat, ikiz kardeşler Süheyl ve Süha olmak üzere 5 çocuğu dünyaya geldi.
SAHNEDE GEÇEN 60 YIL
Türk tiyatrosuna gönül veren ve 60 yıldan fazla sahnede kalan usta sanatçı, klâsik Türk temaşa sanatında kendine has bir tutum geliştirerek, rol aldığı oyunlarda çocuksu tiplemeleriyle kelama dayanan oyunculuğuyla ve hafif güldürüleriyle isminden kelam ettirmeyi başardı.
Nejat Uygur, sanatın toplum için olduğu fikriyle yola çıkmış ve bir açıklamasında, “Sanatçı halkın gözü, ağzı, kulağıdır. Halkın yanında olduğunuz, sıkıntılarını söylediğiniz vakit sizi seviyorlar. Ayrıyeten çok güldükleri vakit da unutmuyorlar. Sevgi ve hürmetimi seyircimden hiç eksik etmedim. İnsan onuruyla katiyetle hiç oynamadım. Oyunda, ‘Kör müsün?’, ‘Sağır mısın?’ yazıyorsa bunları silip, ‘Görmüyor musun?’, ‘Duymuyor musun?’ diye düzeltirim” kelamlarıyla görüşlerini lisana getirmişti.
“Hayat gelip geçiyor, ağlamakla gülmekle. Zati komiklik yapıyorum ben, böylesine bir dünyaya gelmekle” kelamı hala hatırlanan sanatçı, Altın Kelebek TV Yıldızları Yarışı’nda “Tiyatroya Dayanak Yılı Özel Ödülü”, Kemal Sunal Kültür Sanat Ödülleri’nde “En Yeterli Tiyatrocu” mükafatı, 22. Avni Dilligil Tiyatro Ödülleri’nde ise “Belkıs Dilligil Onur Ödülü” dahil 50’yi aşkın mükafata layık görüldü.
Tiyatro sahnelerinde birçok birincisi de gerçekleştiren ve tuluat tiyatrosunun son ustalarından olan Uygur, “Hey Amigo Ver Salata” oyununda birinci barkovizyonu, “Ümit mi? Simit mi? ” isimli oyununda ise daha sonraki yıllarda tanınan olan stand up’ı uyguladı.
Usta sanatçı, “Alo Orası Tımarhane mi?”, “Benim Annem Konuttan Neden Kaçtı”, “Cibali Karakolu”, “Hanedan”, “Hastane mi? Kestane mi?”, “Kaynanatör”, “Miğferine Çiçek Eken Asker”, “Minti Minti”, “Param Yok Memet, “Sizinki Can da Bizimki Patlıcan mı?”, “Şeytandan 29 Gün Önce Doğan Çocuk” ve “Zamsalak”ın da ortalarında bulunduğu 100’den fazla tiyatro oyununda sahne aldı.
Beyazperdede isminden kelam ettiren Uygur, “Cafer’in Nargilesi”, “Cafer Beyefendi Âlâ, Yoksul ve Kibar”, “Cafer Bey”, “Beyaz Melek” ve “Vizontele Tuuba” sinemalarında oynadı.
Ömrü boyunca 2 kere ABD, 4 sefer Avrupa turnesi yapan sanatçı ayrıyeten 35 seneye yakın Anadolu turnelerinde sahne aldı.
“Devlet Sanatçısı” unvanını 1998’de alan sanatçı, kahkaha ile doyduğunu ve alkışla yaşadığını her fırsatta lisana getirerek, bir açıklamasında şunları aktarmıştı:
“Bir gün tiyatronun ışıkları sönecek, zil sesleri susacak ve tiyatro perdesi sonsuza kadar üzerime kapanacak. İşte o vakit giderken tüm hüzünlerinizi yanımda götürerek size yalnızca kahkahaları bırakacağım.”
Nejat Uygur, 2007’de beyin damarlarında oluşan tıkanıklık sebebiyle kısmi felç geçirdi, 18 Kasım 2013’te teneffüs yetmezliği sebebiyle 86 yaşında vefat etti. Sanatkarın cenazesi Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedildi.
Sanatkarın rol aldığı yapıtlardan kimileri şöyle;
Sinema: “Beyaz Melek” 2007, “Vizontele Tuuba” 2004, “Cafer’in Nargilesi” 1974, “Cafer Beyefendi Yeterli, Yoksul ve Kibar” 1971″, “Cafer Bey” 1970
Tiyatro oyunları: “Alo Orası Tımarhane mi?”, “Aman Özal Duymasın”, “Benim Annem Meskenden Neden Kaçtı”, “Cibali Karakolu”, “Hanedan”, “Hastane mi? Kestane mi?”, “Kaynanatör”, “Miğferine Çiçek Eken Asker”, “Minti Minti”, “Sizinki Can da Bizimki Patlıcan mı?”, “Son Umudum Ulusal Piyango”, “Şeytandan 29 Gün Önce Doğan Çocuk”
Cumhuriyet
