Bugün 17 Ağustos 1999’da yaşanan büyük Marmara zelzelesinin 21’inci yılı. Büyük bir yıkım yaşanan bu zelzelede, 30 binden fazla insan hayatını yitirmiş, 30 bine yakın işletme ziyan görmüştü.
Sarsıntının iktisada faturası ise bugünün parasıyla yaklaşık 200 milyar TL olarak açıklanmıştı. Risk bugün de sürüyor. Türkiye Sarsıntı Tehlike Haritası’na nazaran nüfusun 70’ten fazlası zelzele tehlikesi yüksek bölgelerde yaşıyor.
Üretimin çoğunluğu ise bilhassa İstanbul’da eski ve çok katlı binalarda sürüyor. Uzmanlara nazaran beklenen büyük sarsıntının faturası bir an evvel harekete geçilmezse daha ağır olacak. İş dünyasının çeşitli örgütleri sarsıntının yıldönümünde önemli ikazlarda bulundu.
Sarsıntı Güçlendirme Derneği Lideri Sinan Türkkan 7,5 şiddetinde zelzelede 490 bin binanın yüzde 11’lik kısmında ağır hasar olacağını belirterek,”Güçlendirme daha az maliyetlidir. Güçlendirme kredisi bir an evvel çıkarılmalıdır” diye konuştu. Türkiye Hazır Beton Birliği Lideri Yavuz Işık da “Türkiye’de 20 milyonun konutun yaklaşık 6,7 milyonu maalesef zelzeleye dayanıksızdır” dedi. İNTES Lideri Celal Koloğlu, riskin büyük olduğunu belirterek, “Kentsel dönüşüm süreci hayati bir fırsattır” dedi.
RANT DEĞİL, HAKIKAT MÜHENDİSLİK YAŞATIR
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Lideri Mithat Yenigün öncelikle berbat bina sıkıntısından kurtulmak için müteaahhitlik kriterlerinin yine belirlenmesi gerektiğini söylüyor.
Bunun için yasal alt yapının bir an evvel oluşturulmasını öneren Yenigün, şöyle konuşuyor: “Dünyanın en etkin zelzele nesillerinden birinde bulunan Türkiye’de sağlam yapıların kıymeti her geçen gün daha fazla hissedilmektedir. Sarsıntı hazırlıklarını bu afetin önemli tehdidi altında olan ülkemizde öncelikli gündem hususu kılalım, gerekli çalışmaları ciddiyetle ve süratle tamamlayalım. Kayıplara, sarsıntı değil, ihmal ve kusurlu yapılar sebep oluyor. Vakit, ‘üretim, kontrol ve eğitimde zelzeleye karşı sıfır tolerans’ vaktidir. Ülkemiz açısından sarsıntı odaklı kentsel dönüşüm hayati kıymet taşımaktadır. Bu bina bazlı ve rant odaklı ele alınmamalıdır. Yanlışsız mühendislik yaşatır. Münasebetiyle müteahhitlik kriterlerini belirleyen yasal altyapının tamamlanması gerekmekte, yapı kontrolleri de büyük ehemmiyet taşımaktadır” dedi.
Cumhuriyet
