Getty Images
Covid salgınının üstesinden gelmenin tek devası olduğu artık kabul edilen gözetici aşılama bugün artık dünyanın her yöresinde bir devlet siyaseti olarak birincil kıymete sahip.
Lakin bilindiği üzere, onay ve ruhsat alan, kabul gören ve dünyanın değişik bölgelerinde uygulanan çok sayıda aşı var.
Virüse karşı geliştirilen aşıların Faz 3 sürecinin akabinde tesirli olduğunu anlaşılmasından sonra Avrupa Birliği (AB) karar organları, merkezi olarak aşı şirketleriyle bağlantıya geçilmesi ve aşı siparişlerinin merkezi olarak gerçekleşmesi konusunda mutabakata vardı.
Bu karar uyarınca AB İlaç Ajansı (EMA) onayıyla bu aşılardan BioNTech-Pfizer aşısına 21 Aralık’ta, Moderna aşısına 6 Ocak’ta ve AstraZeneca aşısına da 29 Ocak’ta ruhsat verildi. Sanofi-GSK, Novavax ve CureVax aşıları ise Şubat ayında EMA tarafından ruhsat için incelemeye alındı.
Aslında AB’nin kâfi ölçüde aşı siparişi verdiği konusunda herkes hemfikir. Zira bugüne kadar Brüksel tarafından üye ülkelere dağıtılmak üzere verilen aşı siparişlerinin ölçüsü toplamda 2,6 milyar adedi buluyor. (AstraZeneca:400 milyon adet, Sanofi-GSK 300 milyon adet, Johnson and Johnson: 400 milyon adet, BioNTech-Pfizer: 600 milyon adet, CureVac:405 milyon adet, Moderna: 460 milyon adet).
PA MediaAB SATIN ALMADA ÇOK GEÇ Mİ KALDI?
Lakin AB kuruluna yönelik tenkitler sipariş verilen aşının ölçüsü değil, zamanlaması üzerine.
Öncelikle Orta Avrupa ülkelerinden yükselen tenkitler, AB kurulunun siparişleri geç verdiği, hasebiyle Brüksel tarafından üye ülkelere yönelik aşı tedarik ağının çok yavaş işlediği tarafında.
Bu tenkitlerde haklılık hissesi var. Zira aşılama suratının AB’de ABD, İngiltere ve İsrail üzere, aşılamayı çok süratli başaran ülkelerin çok gerisinde kaldığı sayılarla ortada.
AB’de aşılama oranı yüzde 6 dolayında iken, bu oran İsrail’de yüzde 50, İngiltere’de yüzde 25, ABD’de ise yüzde 18 dolayında. AB ise aşılamada dünyada en süratli giden ülkelerin temposunu yakalayabilmiş değil.
Aşı tedarikinde geç kalındığı tenkidine AB Kurulu da hak veriyor, lakin bu yavaşlığın nedeninin üye ülkeler tarafından komite üzerinde kurulan, “aşıdan emin olalım ve en ucuz aşıyı alalım” baskısı olduğunu söylüyor.
TENKİTLERDE V4 ÜLKELERİ BAŞI ÇEKİYOR
AB’ye yöneltilen aşı tenkitlerinde başı V4 ülkeleri (Çekya, Macaristan, Polonya ve Slovakya) çekiyor.
Üye ülkeler ortasında birinci olarak Macaristan, Brüksel’in aşı dağıtımında yavaş olduğu gerekçesiyle farklı bir yol izleme kararı aldı ve bunu hayata da geçirdi.
Macaristan hem Rusya ile hem de Çin ile alakaya geçip bu ülkelere Covid aşısı siparişi verdi.
Bunu yaparken de AB mevzuatının üye ülkelere tanıdığı “kriz anında ulusal ilaç kurumları tarafından aşı ve ilaçlara onay verilebileceği hususunu münasebet gösterdi.
Macaristan, Rusya’dan alınan Sputnik V ve Çin’den gelen SinoPharm aşılarıyla büyük bir aşı kampanyası başlattı.
ReutersMacaristan’ı son haftalarda hadiselerdeki artış nedeniyle sıhhat sisteminin iflas noktasına geldiği Slovakya takip etti. Slovakya, Rusya ile anlaşarak 2 milyon adet Sputnik V aşısı satın aldı.
Çekya da Rus aşısı alabileceğini açıkladı. Ülkede tartışma yaratan kararın akabinde, hükümet Rusya ile aşı siparişi konusunu görüşmeye başladıklarını bildirdi.
Polonya ise Rus aşısına karşı olduğunu, lakin Çin ile Covid aşısı konusunda görüştüklerini açıkladı.
Ve bu ülkelere dün da Avusturya ve Danimarka eklendi.
Kurz bu teşebbüsün münasebeti olarak da Brüksel’in aşı tedarikinde yaşanan gecikmeyi gösterdi.
AB’NİN ONAY VERMEDİĞİ AŞILAR VE ‘AŞI PASAPORTU’ TARTIŞMASI
Orta Avrupa ülkeleri tarafından kullanılan, fakat şimdiye kadar EMA tarafından onay verilmemiş aşılar konusunun neden olabileceği bir öbür tartışma konusu da AB’nin yakında uygulamaya koyacağı “aşı pasaportu” sıkıntısı.
AB hareket ve seyahat özgürlüğünü sağlayabilmek için kollayıcı aşı olanlara verilmek üzere özel bir kimlik dokümanı hazırlanacağını açıklamıştı. Lakin artık bu evrakın kimlere verilebileceği de tartışma konusu haline geldi.
Sıhhat uzmanı bürokratlar bu dokümanın doğal olarak AB tarafından onaylanan aşıları olanlara verilebileceğini söylüyor.
Pekala, bu durumda merkezi olarak şimdi onay almamış öbür aşıları olan milyonlarca AB vatandaşı ne olacak?
Uzmanlar şimdilik kıymetli olanın virüse karşı bir an evvel müdafaa sağlamak olduğunu, bu cins yasal mevzuatın ilerde düzeltilebileceğini söyleseler de Çin ve Rus aşısı olan milyonlarca AB vatandaşı huzursuz.
Cumhuriyet
