Basın İlan Kurumu (BİK) tarafından Cumhurbaşkanlığı Bağlantı Lideri Fahrettin Altun ile ilgili gazetemizde ve cumhuriyet.com.tr’de yayımlanan yaklaşık 15 haber ve Pasifik Gayrimenkul Yatırım İnşaat AŞ’nin şikâyeti üzerine gazetemize verilen toplam 37 günlük ilan kesme cezası ile cumhuriyet.com.tr’ye verilen toplam 8 günlük ilan kesilmesi cezasına yapılan itirazlar mahkeme tarafından reddedildi. Gazetemiz avukatları verilen cezalara karşı Anayasa Mahkemesi’ne müracaat yapacak. Eski AİHM Yargıcı İstek Türmen, İstanbul Barosu’nun eski liderlerinden Turgut Kazan, avukat Celal Ülgen ve Bilişim Hukuku Uzmanı Gökhan Ahi gazetemize verilen cezalarla ilgili gazetemize konuştular.
ESKİ AİHM YARGICI İSTEK TÜRMEN
“Basın özgürlüğü demokrasinin çok temel bir ögesidir. Basın özgürlüğü demokrasinin bekçisidir. Basının misyonu yanlışları görüp eleştirmek, yanlışları halka göstermektir. Basın misyonu bu. Doğal bu demokratik ülkeler bakımından bu türlü. Demokrasi ile yönetilmeyen ülkelerde basın özgürlüğü çok tehlikelidir. Gerçekleri halka bildirmek, ışık tutmak rejim bakımından çok tehlikelidir. Onun için demokrasi ile yönetilmeyen ülkelerde yapılan birinci işlerden biri basın özgürlüğünü ortadan kaldırmaktır. Halkın tek bir elden tek bir sesten bilgilendirilmesini, kendi propaganda mekanizmesini sağlamak biçiminde tezahür eder. Türkiye’de de bu bu türlü oluyor galiba. Basın özgürlüğü Türkiye’de son derece sonlandırılmış. Esasen sonlandırılmış üstüne bir de haberler engeleniyor. İşin şu tarafı herkesin tanıdığı kamuoyunun yakından bildiği bireyleri eleştirme hakkı çok daha geniştir. Üstü eleştirilince basına her türlü baskı ve engelleme geliyor. Cumhuriyet’e verilen cezalar AYM’de ne çıkar bilmiyorum lakin AİHM’de kesinlikle ve kesinlikle basın özgürlüğü olarak değerlendirilecektir. Mukavelenin 10. hususunun ihlali olacağından hiçbir kuşkum yoktur. Türkiye’de özgürlüklerin sağlanması AİHM’ye mi bırakıldı bir tek. Giderek bu bu türlü oluyor.”
AVUKAT CELAL ÜLGEN
Basın İlan Kurumu “sosyal kamu hizmeti veren” bir kurum olduğunu, asal vazifesinin resmi ilanların hak ve adalet ölçeğinde dağıtılmasını sağlamak olduğunu yadsıyacak formda bir çalışma tekniği benimsemiştir. Bu çerçevede iktidara dokunan ve eleştirel haber yapan gazetelere “ilan kesme” cezası verilmesi aslında iktidar yanlısı tek tip medya yaratma sevdasının bir sonucudur. Ne yazık ki iktidar bu istikamette, hukuku kendi hukuku yaparak, medyayı kendi medyası yaparak doymak bilmeyen bir efor ile nalıncı keseri üzere ‘hep bana’ yontmaya devam ediyor. Bugün Basın İlan Kurumu’nun bu taraflı tavır ve uygulamaları aslında niyet özgürlüğü, demokrasi, hak ve adalet zıtlığıdır. Siyasi iktidar bu kurumu da bir sansür organı üzere korkutma ve susturma giyotini olarak kullanmaktadır. Cumhuriyet gazetesinin yüz yıllık yayın refleksini değiştirmeye yönelik bu teşebbüsler siyasi iktidara beklenen faydası getirmeyeceği üzere tam aksine iktidardan uzaklaşmanın ve yitip gitmenin de nedenleri ortasında yer alacaktır. Cumhuriyet Gazetesi Mustafa Kemalin aydınlık fikrinin, Cumhuriyetin, Aydınlanmanın gazetesidir. Hiçbir iktidarın gücü Cumhuriyet gazetesinin kollarını bağlamaya, onu susturmaya ya da pasif duruma getirmeye yetmeyecektir. Geçmişte örnekleri görüldüğü üzere…
ESKİ İSTANBUL BAROSU LİDERİ TURGUT KAZAN
Çok açık bir biçimde BİK’in kimi gazetelere yönelik bu yaklaşımı gazeteciliği nefessiz bırakıp öldürme teşebbüsüdür. Türkiye’de yargı teminatı kalmadığı için BİK çizgisini ısrarla sürdürüyor. Bu durum demokrasi ve basın özgürlüğü açısında BİK’in nasıl tehlike oluşturduğunu gösteriyor. BİK, gazetecilik sıkıntı bir iş olduğu için halkın haber alma hakkını manisiz ve hatta desteklenerek sürdürülebilir olmasını sağlamak için kurulmuştur. Basın özgürlüğünü engelleyecek bir uygulama yapılamaz. BİK’in yapması gereken şey şudur; etik açıdan gazeteciliği arttırmak. Anayasa Mahkemesi 16 Ocak 2020’de ayrıyeten 9 Ocak 2020’de ki kişisel müracaat kararlarında da tekrar bu değerlendirmeyi yapıyor. Ekonomik imkânların bulunması sağlanması, korunması gerektiğine vurgu yapıyor. Yani gazetecilik için ekonomik imkânların bulunması, sağlanması korunması gerekir diyor. BİK’e sağ olun imkan cezalandırma değil etik açıdan kıymeti arttırma tesiridir. Gazeteye verilen cezaların birden fazla Fahrettin Altun ile ilgili. BİK’de ona bağlanmıştır. Altun, denetleyen başıdır. O yüzden bu türlü bir denetleme, yargı bağımsızlığı açısından BİK’in gayesi dışında hareket ettiğini gösterir. Ne yazık ki Türkiye’de yargı imkânı kalmadığı için çaba etmek gerekiyor.
BİLİŞİM HUKUKU UZMANI GÖKHAN AHİ
BİK, keyfi cezalarıyla muhalif basını finansal takviyeden yoksun bırakmaya çalışmakta, iktidar yanlısı basını ise ilan havuzundan arta kalan ilan gelirleriyle ekstra desteklemeye çalışmaktadır. Kaldı ki, bunu yalnızca BİK yapmıyor, kamuya ilişkin bir çok banka, finans kurumu, taşınabilir operatörün yanı sıra belediyeler de muhalif basına fiili olarak reklam vermemektedir, reklam gelirlerinden yoksun bırakmaktadır. Muhalif basına uygulanan ve finansal baskının bir tipi olan ilan kesme cezası, tek başına finansal bir ceza olarak görülse de, asıl maksat gazetelerin bağımsızlığını yitirmesi ve münasebetiyle halkın haber alma özgürlüğünü engellemektir. Bağımlı ve itaat eden bir basın yaratmaktır. Basına baskı ve yıldırma sayılacak bu süreçler anayasanın 25’inci hususundaki “düşünce ve kanaat hürriyeti”, 26’ncı unsurdaki “düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti” ve 28. unsurdaki ‘basın hürriyeti ilkelerine’ ve kararlarına açıkça alışılmamıştır.
Cumhuriyet
