Belarus ile Polonya ortasındaki diplomatik kriz giderek büyüyor. Geçtiğimiz salı günü Belarus’un, Polonya’nın Brest Konsolosu Jerzy Timofiejuk’u istenmeyen kişi (persona non grata) ilan ederek, 48 saat içinde ülkeyi terk etmesini istemesiyle başlayan kriz, iki ülkenin diplomatları karşılıklı olarak hudut dışı etmeleri ile devam ederken, toplamda 3 Polonyalı diplomat Belarus’u terk etti. Polonya ise son olarak Belarus’un Bialystok ve Varşova Konsolosları’nın hudut dışı edilmesine karar verdi.
Polonya Dışişleri Bakan Yardımcısı Marcin Przydacz toplumsal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Minsk’in Polonyalı diplomatlara yönelik dostça olmayan tavrı karşısında karşılıklılık prensibi uyarınca Polonya Dışişleri Bakanlığı, Bialystok ve Varşova Konsolosları’nın hudut dışı edilmesi kararı almıştır” açıklamasında bulundu.
NE OLMUŞTU?
Belarus Dışişleri Bakanlığı, Polonya’nın Brest Konsolosu Jerzy Timofiejuk’u 2. Dünya Savaşı’ndan sonra Polonya’nın doğusunda ikamet etmekte olan Belaruslu azınlığa mensup onlarca kişiyi öldürdükleri belirtilen “Lanetli Askerler” anma programına katıldığı için hudut dışı etmişti. Polonya’nın Minsk’teki Maslahatgüzarı Marcin Wojciechowski’yi Dışişleri Bakanlığı’na çağırarak nota veren Belaruslu yetkililer, Timofiejuk’un 28 Şubat’ta Polonyalı hükümet dışı kuruluşlar tarafından tertip edilen “Lanetli Askerler” anma programına katılarak memleketler arası hukuk kurallarını, özellikle diplomatik münasebetleri düzenleyen Viyana Konvansiyonu’nu ihlal ettiğini tabir etmişti.
Minsk’in Polonyalı diplomatı hudut dışı etme kararının akabinde Polonya Dışişleri Bakan Yardımcısı Marcin Przydacz ise Belarus’un haksız kararı karşısında Polonya’nın süratli ve uygun bir biçimde karşılık vereceğini açıklamıştı. Gerçekten sonraki günü Polonya, Varşova Belarus Büyükelçiliği’ndeki bir Belaruslu diplomat istenmeyen kişi ilan ederek ülkeyi terk etmesini istemişti. Lakin Polonya’nın bu atağı Belarus tarafından karşılıksız kalmamış, bu kere Grodno Polonya Konsolosluğu’nda vazifeli 2 Polonyalı diplomattan ülkeyi terk etmeleri istenmişti.
LANETLİ ASKERLER KİMDİR?
2. Dünya Savaşı’ndan sonra Polonya’nın çeşitli bölgelerinde faaliyet gösteren antikomünist silahlı yeraltı örgütlerinden biri olan “Lanetli Askerler” (Zolnierze Wykleci) günümüzde Polonyalı çok sağcılar tarafından kahraman olarak görülürken, ortalarında bilim adamlarının da bulunduğu birtakım çevreler ise kelam konusu oluşumun Polonya’daki komünistler kadar, Musevileri, başka etnik ve dini azınlıkları da gaye aldığını belirtiyor. Belarus’un bugünkü reaksiyonu ise kod ismi Bury olan Romuald Adam Rajs’ın komutanlığındaki “Lanetli Askerlerin” 2. Dünya Savaşı’ndan sonra Polonya’nın doğusunda ikamet etmekte olan Belaruslu azınlığa mensup onlarca kişiyi öldürmesinden kaynaklanıyor.
Cumhuriyet
