“Avrupa Birliği ve Türkiye – AB ilişkileri” araştırmasının sonuçları, GMF Kıdemli Araştırmacısı Dr. Kadri Taştan, GMF Ankara Ofisi Yöneticisi Özgür Ünlühisarcıklı ve İstanbul Bilgi Üniversitesi Memleketler arası Bağlar Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Emre Erdoğan tarafından 29 Nisan 2021 Salı günü, düzenlenen çevrim içi basın toplantısında açıklandı. Araştırma, GMF (Marshall Fonu – The German Marshall Fund of the United States) tarafından, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) dayanağıyla 2017’den beri yürüttüğü GMF – TOBB Türkiye, Avrupa ve Global Hususlar Programı kapsamında yapıldı. “Avrupa Birliği ve Türkiye – AB ilişkileri” araştırması, koronavirüs salgını nedeniyle oluşan sıkıntı şartlara ve kısıtlamalara karşın, Türkiye’nin 18 yaş üstü nüfusunu temsil eden 2.000 şahısla, 29 vilayette 2021 Mart-Nisan aylarında yapılan yüz yüze görüşmelerle gerçekleştirildi.
Türkiye kamuoyunun AB’ye yaklaşımının ayrıntılı fotoğrafını çeken araştırma sonuçları, Türkiye’nin AB’ye tam üyeliğine güçlü bir dayanağın olduğunu gösteriyor. Araştırma, bilhassa 18-24 yaş ortası gençlerin AB’ye iştiraki daha yüksek oranda desteklediklerini net bir formda ortaya koyuyor. Türkiye’nin AB’ye iştiraki güçlü bir formda desteklenirken üye olabileceğine ait inanç ise daha düşük kalıyor. “Avrupa Birliği ve Türkiye – AB ilişkileri” araştırması, Türkiye kamuoyunun Türkiye-AB münasebetlerine; üyelikten, Gümrük Birliği’ne, iklim mutabakatlarına kadar uzanan geniş ve ayrıntılı bakışını gösteren dikkat alımlı bulgular ortaya koyuyor.
“SONUÇLAR, TÜRKİYE’NİN AB’YE TAM ÜYELİĞİNE GÜÇLÜ DAYANAĞIN OLDUĞUNU GÖSTERİYOR”
GMF Kıdemli Araştırmacısı Dr. Kadri Taştan, araştırmaya ait şunları söyledi: “Son on yılda, Türkiye’de, AB’de ve global seviyede yaşanan dönüşümler, AB-Türkiye bağlantılarını de sarstı ve alakalar vakitle biçim değiştirdi. 2016 göçmen kriziyle Türkiye-AB münasebetleri, zati zayıflamaya başlamış olan normatif ilgi modelinden daha da uzaklaşarak, çıkar temelli bir bağ modeline hakikat yönelmeye başladı. Bağlantılardaki tüm bu çalkantılara karşın, araştırma sonuçları gösteriyor ki Türkiye kamuoyunun Avrupa ve Avrupalılar hakkındaki fikirleri olumlu ve Türkiye’nin AB’ye tam üyeliğine güçlü bir dayanak var”.
“AB DEFTERİ KAPANMIŞ DEĞİL”
Araştırmanın genel olarak varsayılandan farklı bir Türkiye profili sunduğuna dikkat çeken GMF Ankara Ofisi Yöneticisi Özgür Ünlühisarcıklı, Avrupa Birliği Üyeliği’ne takviyenin hala yüksek olduğunu belirtti. Ünlühisarcıklı, “18-24 yaş kümesinde bu dayanağın daha da güçlü olduğunu görüyoruz. Dış siyasette da Avrupa Birliği ülkeleri ile birlikte hareket etme eğilimi ön plana çıkıyor. Bunun yanı sıra etraf ve iklim hususlarındaki şuur Avrupa’da olduğu üzere Türkiye’de de yükselişte. Türkiye kamuoyu açısından AB defteri kapanmış değil” diye konuştu.
İşte “Avrupa Birliği ve Türkiye – AB ilişkileri” araştırmasının dikkat çeken birtakım sonuçları;
18-24 yaş ortası gençlerin yaklaşık yüzde 70’i Türkiye’nin Avrupa Birliği üyeliğine “evet” diyor.
“Avrupa Birliği ve Türkiye – AB ilişkileri” araştırması, Türkiye kamuoyunun ülkenin AB’ye üyeliğine dayanağının yüksek olduğunu ortaya koydu. Araştırmaya katılanların yüzde 60,1’i ‘Bu pazar Türkiye’nin AB’ye tam üyeliği için referandum yapılacak olsa’ sorusuna “evet” oyu kullanacağını belirtirken, yüzde 29,7’si “hayır” oyu kullanacağını söylüyor. “Eğer bu pazar Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne tam üyeliği konusunda bir referandum olsa, nasıl oy kullanırsınız?” sorusuna 18-24 yaş ortası gençlerde “evet” oyu vereceklerin oranı ise çok daha yüksek. 18 – 24 yaş ortası iştirakçilerin, yüzde 68,8’i bugün bir referandum yapılması halinde Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne tam üyeliği için evet oyu kullanacağını, yüzde 21,3’ü ise hayır oyu kullanacağını söz ediyor.
Araştırmaya katılanların yüzde 55,9’u Türkiye’nin AB üyeliğinin iyi bir şey olduğunu belirtirken, yüzde 24,9’u ise Türkiye’nin AB üyeliğinin makûs bir şey olduğunu düşünüyor. Araştırma, Türkiye’nin AB üyeliğine 18-24 yaş ortasındaki gençlerin daha yüksek oranda dayanak verdiğini gösteriyor. “Genel olarak düşündüğünüzde, sizce, ülkemizin Avrupa Birliği’ne üyeliği iyi bir şey midir yoksa makûs bir şey midir?” sorusuna 18-24 yaş ortasındaki gençlerin yüzde 66,2’si “iyi bir şey”dir karşılığını verirken, yüzde 16,2’si ise “kötü bir şey” olduğunu belirtiyor.
Araştırmaya katılanların, yüzde 56,7’si Türkiye’nin AB’ye üye olmasının kendileri için ferdî bir yarar sağlayacağını, yüzde 36,8’i ise kendileri için şahsî bir yarar sağlamayacağı görüşünde. 18-24 yaş kümesindeki iştirakçilerin yüzde 67,2’si Türkiye’nin AB’ye üye olmasının kendileri için yarar sağlayacağını, yüzde 26,4’ü ise kendileri için ferdî bir yarar sağlamayacağını düşünüyor.
Avrupa ve Avrupalılar hakkındaki fikirleri olumlu GMF tarafından gerçekleştirilen “Avrupa Birliği ve Türkiye – AB ilişkileri” araştırması sonuçları, Avrupa ve Avrupalılar hakkındaki fikirlerin de olumlu olduğunu gösteriyor. Araştırma, Türkiye AB üyeliği konusunda olduğu üzere Avrupa ve Avrupalılar hakkında da gençlerin, nüfusun geneline kıyasla daha yüksek oranlarda olumlu kanıya sahip olduğunu işaret ediyor. Araştırmaya katılanların yüzde 59,6’sı Avrupalılar hakkında olumlu, yüzde 33,1’i ise olumsuz fikre sahip olduğunu belirtiyor. 18-24 yaş kümesindeki iştirakçilerin ise yüzde 72’si Avrupalılar hakkında olumlu düşündüklerini söylüyor. Bu yaş kümesinde Avrupa hakkında olumsuz fikirlere sahip olduğunu belirtenlerin oranı ise yüzde 20.
TÜRKİYE’NİN AB’YE ÜYE OLABİLECEĞİNE OLAN İNANÇ ZAYIF
Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne üyeliği konusunda dayanak yüksek lakin üye olabileceğine yönelik inanç düşük. “Avrupa Birliği ve Türkiye – AB ilişkileri” araştırmasına katılanların yüzde 21,5’i Türkiye’nin üzerine düşenleri yapması durumunda AB’ye mutlaka üye olabileceğini belirtirken, yüzde 52,1’i AB’nin Türkiye’yi üyeliğe kabul etme niyetinin olmadığını, yalnızca oyaladığını, yüzde 22,9’u ise AB istese bile Türkiye’nin üyeliğe hazır olmadığını tabir ediyor. İştirakçilerin yüzde 12,9’u beş yıl içerisinde, yüzde 17,1’i on yıl içerisinde, yüzde 19,2’si on beş yıldan daha uzun bir müddette de olsa Türkiye’nin AB’ye tam üye olabileceğini belirtiyor. İştirakçilerin yüzde 39,7’si ise Türkiye’nin AB’ye hiçbir vakit üye olamayacağı görüşünü savunuyor. İştirakçilerin yüzde 8,4’ü AB ülkelerinin Türkiye’yi hakikaten üye olarak görmek istediğini belirtirken, yüzde 29,2’si hepsinin değilse de çoğunluğunun istediğini, yüzde 57,82’i ise istemediklerini tabir ediyor. “Türkiye’nin AB’ye üye olmasını kolaylaştıracak en kıymetli iki faktör nelerdir?” sorusuna iştirakçilerin yüzde 58,9’u Türkiye iktisadının iyileşmesi, yüzde 47,2’si insan haklarının iyileşmesi, yüzde 29,8’si ise hukuk ıslahatı yapılması yanıtını veriyor.
“AB üyeliğinin Türkiye’ye en değerli faydası ne olacak?” sorusuna araştırmaya katılanların, yüzde 19,4’ü iktisadın gelişmesini, işsizlik ve hayat pahalılığının azalmasını, yüzde 17,5’i Türkiye’nin milletlerarası alanda gücünün artmasını, yüzde 17,3’ü ise demokrasinin gelişmesi ve halkın idareye iştirakinin yaygınlaşmasını sağlayacağı görüşünü savunuyor.
Araştırma, 18-24 yaş ortası iştirakçilerin AB üyeliğinden beklentisinin genel iştirakçilerden besbelli biçimde farklılaştığını gösteriyor. “AB üyeliğinin Türkiye’ye en kıymetli faydası ne olacak?” sorusuna 18-24 yaş ortası iştirakçilerin yüzde 20,8’i demokrasinin gelişmesi ve halkın idareye iştirakinin yaygınlaşması, yüzde 15.4’ü iktisadın gelişmesi, işsizlik ve hayat pahalılığının azalması ve yüzde 13,4’ü ise toplumsal huzurun artması olarak yanıt veriyor. “Türkiye’nin AB’ye üye olmasının AB’ye en büyük yararının ne olacağı” sorulduğunda ise iştirakçilerin yüzde 25,1’i Türkiye pazarının Avrupalı firmalara açılması, yüzde 21,1’i kültürel çoğulculuğun sağlanması, yüzde 20,4’ü Türkiye’deki genç nüfusun Avrupa’ya dâhil olması biçiminde cevaplıyor.
Vize serbestisi Türkiye AB münasebetlerini iyileştirir
Türkiye ile AB ortasındaki bağlantıların iyileştirilmesine en değerli katkı yapacak siyasetler sorulduğunda “Avrupa Birliği ve Türkiye – AB ilişkileri” araştırmasına katılanların yanıtlarında, yüzde 53,5 ile vize rejiminin özgürleştirilmesi, yüzde 50,8 ile terörizmle uğraşta işbirliği, yüzde 45,1 ile göçmen ve mülteciler konusunda işbirliği tarafındaki üç siyaset öne çıkıyor. İştirakçilerin yüzde 51,8’i vize serbestisi için Türkiye’nin yerine getirmesi gereken kriterlerden biri olan terörle ilgili mevzuat ve uygulamaların Avrupa standartları ışığında gözden geçirilmesini desteklerken, yüzde 38,3’ü karşı çıkıyor. Yeniden cezai bahislerle ilgili olarak AB üyesi tüm devletlerle aktif bir isimli iş birliğinin sağlanmasını iştirakçilerin yüzde 52,7’si desteklerken, yüzde 36,7’si karşı çıkıyor. Araştırmaya katılanların 50.9’u şahsî dataların korunmasına ait mevzuatın AB standartlarıyla ahenkleştirilmesini desteklerken yüzde 37,1’i karşı çıkıyor.
Gümrük Birliği’nin yarar sağladığını düşünenlerin oranı yüzde 33,8’de kaldı
Türkiye AB bağları açısından en kıymetli mutabakatlardan biri olan Gümrük Birliği’nin Türkiye’ye yarar sağladığını düşünenlerin oranı yüzde 33,8. İştirakçilerin yüzde 11,4’ü ise Gümrük Birliği’nin Türkiye iktisadına ziyan verdiği görüşünde. İştirakçilerin yüzde 44,3’ü hizmetler, kamu alımları ve tarım dallarının karşılıklı olarak Gümrük Birliği’ne dâhil edilmesini destekleyeceğini belirtirken, yüzde 18,2’si ise buna karşı çıkacağını söz ediyor.
DÜNYADAKİ SIKINTILARI AB ÇÖZEBİLİR
Araştırma sonuçları, dünyadaki sıkıntıların tahlilinde AB’nin rol almasının insanlık için görece daha iyi sonuçlara yol açacağını ortaya koyuyor. Bilhassa 18-24 yaş aralığında AB’ye olan bu manadaki inanç daha da yüksek. “Dünyadaki meselelerin tahlilinde hangi ülke yahut ülkeler kümesinin kelam sahibi olması insanlığın çoğunluğu için daha iyi sonuçlara yol açar?” sorusuna araştırmaya katılanların yüzde 35,8’i AB ülkeleri karşılığını veriyor. İştirakçilerin yüzde 12,9’u dünyadaki meselelerin tahlilinde ABD’nin kelam sahibi olmasının daha iyi sonuçlar yaratacağını düşünürken, yüzde 10,5’i Rusya ve yüzde 8,2’si ise Çin’in bu rolü oynayabileceğini düşünüyor. 18-24 yaş ortası iştirakçilerin ise yüzde 42,1’i dünyadaki sıkıntıların tahlilinde AB’nin kelam sahibi olmasının insanlığın çoğunluğu için daha iyi sonuçlara yol açacağını düşünüyor. Bu yaş kümesinde ABD’nin bu rolü daha iyi yerine getireceğini düşünenlerin oranı yüzde 14,9, Rusya’nın 10,5 iken Çin’in bu rolü daha iyi yerine getireceğini düşünenlerin oranı ise 6,8 oranında kalıyor.
“Uluslararası sorunlarda, Türkiye’nin hangi ülke yahut ülkeler kümesi ile en yakın işbirliği içinde olması gerektiği” sorusuna iştirakçilerin yüzde 37’si AB ülkeleri, 14,7’si Rusya, yüzde 9,1’i ABD, yüzde 6,5’i Çin yanıtını verirken, yüzde 15,9’u ise yalnız hareket edilmesi gerektiğini söylüyor. Memleketler arası problemlerde AB ülkeleri ile birlikte hareket etme eğiliminin 18-24 yaş ortası iştirakçilerde besbelli biçimde daha yüksek olduğu görülüyor. Bu yaş kümesine giren iştirakçilerin yüzde 42’si AB ülkeleri, yüzde 14,3’ü Rusya, yüzde 12,2’si ABD, yüzde 5,5’i ise Çin ile birlikte hareket edilmesi gerektiğini söz ediyor.
TÜRKİYE’DE İKLİM VE ETRAF ŞUURU ARTIYOR
“Avrupa Birliği ve Türkiye – AB ilişkileri” araştırması kapsamında iştirakçilere Paris İklim Muahedesi ve AB Yeşil Mutabakatı bağlamında iklim değişikliği ve etraf konusunda da sorular soruldu. İştirakçilerin yanıtları Türkiye’de iklim ve etraf şuurunun arttığını gösteriyor. İştirakçilerin yüzde 71,6’sı yavaş bir ekonomik büyümeye ve iş kayıplarına sebep olsa da çevreyi müdafaaya öncelik verilmelidir görüşünü desteklerken, yüzde 23,1’i etraf ziyan görse bile ekonomik büyüme ve iş imkânları yaratmanın öncelikli olması gerektiğini savunuyor. İştirakçilerin yüzde 73,9’u Paris İklim Muahedesi ile ilgili bilgisinin olmadığını belirtiyor fakat yüzde 66,2’si Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Paris İklim Anlaşması’nı onaylaması gerektiğini savunuyor. İştirakçilerin yüzde 51,1’i Türkiye’nin AB’nin Yeşil Mutabakatı’na katılması gerektiğini belirtirken, yüzde 20,9’u katılmaması gerektiğini söz ediyor.
Cumhuriyet
