Biyolojik saat, organizmalara gündüz ve gece boyunca rehberlik etme vazifesine sahip. Bitkilerde, gün doğmadan evvel fotosentezin hazırlanmasından çiçek açma vaktinin düzenlenmesine kadar çok çeşitli süreçleri düzenliyor.
Fakat bu ritmik sistem, bitkinin bulunduğu coğrafyaya, enlemlere, iklime ve mevsimlere bağlı olarak değişebiliyor. Bu yüzden bitkilerin biyolojik saati, mevcut şartlarla en iyi formda başa çıkmak için onlara ahenk sağlamak zorunda kalıyor.
Birleşik Krallık’tan bilim insanları, doğal yollarla biyolojik saat çeşitlerini daha iyi ölçmekle anlamak istedi ve bu sayede, iklim değişikliği sebebiyle bir tehdit haline gelen etraftaki mahallî değişikliklere karşı daha dirençli mahsuller yetiştirebileceğini düşündü.
Araştırma grubu, biyolojik saatteki değişikliklerle temaslı genleri tanımlamak ve doğrulamak için gündüz saatlerinde ve ikliminde çok değişiklikler yaşayan İsveç’in her bir köşesinden toplanan 191 farklı Arabidopsisteki genleri inceledi. Biyolojik saat çeşitliliğini açıklayabilecek küçük gen farklılıkları aradı.
Independent Türkçe’nin aktardığına nazaran, yapılan tahliller, COR28 isimli gendeki tek bir DNA baz çifti değişikliğinin geç çiçek açan ve devir müddetinin daha uzun olduğu bitkilerde bulunma ihtimalinin daha yüksek olduğunu ortaya çıkardı. Earlham Enstitüsü’nde doktora sonrası araştırmacısı Hannah Rees, bir gende bulunan tek bir baz çifti değişikliğinin, biyolojik saati etkileyebilmesinin oldukça şaşırtan olduğunu söz etti.
Bitkilerin sıhhatinin, biyolojik saatlerinin gün uzunluklarına ve mevsimlere ne kadar adapte olduğuyla irtibatlı olduğunu da belirten Dr. Rees, kelamlarına şöyle devam etti:
“Doğru bir beden saati, bitkiler için rakiplere, avcılara ve patojenlere karşı üstünlük sağlayabilir.”
BULGULAR ÇİFTÇİLER İÇİN KIYMETLİ
Dr. Rees, biyolojik saatteki çeşitliliği ve adaptasyonu anlamanın iklime güçlü mahsuller yetiştirme ismine kıymetli olduğuna işaret etti. Çünkü çiftçiler, bulundukları yere nazaran en uygun saate sahip bitkileri seçip randımanı ve iklim değişikliğine dayanma kabiliyetini artırabilir.
Araştırma sonuçları, DNA kodlarındaki tek bir harf değişikliğinin potansiyel olarak bir bitkinin gündüzcü mü gececi mi olacağına karar verebileceğini gösterdi. İkisi ortasında 10 saatten fazla fark tespit edilirken genetik soyun yanında coğrafyanın da biyolojik saatte tesirli olduğu vurgulandı.
Bilim insanları, tahlillerinde bir birinci olarak gecikmeli floresan görüntüleme prosedürü kullandı. Dr. Rees, bu metot hakkında şu kelamları sarf etti:
Gecikmeli floresan görüntüleme sistemimiz, rastgele bir yeşil fotosentetik gereç üzerinde kullanılabilir. Bu da onu geniş bir yelpazedeki bitkiler için geçerli hale getiriyor. Bir sonraki adımsa bu bulguları lahana ve buğday dahil olmak üzere kıymetli tarım eserlerine uygulamak olacak.
Cumhuriyet
