Birayı yalnızca bir içecek olarak düşünmeyin, gerisinde kocaman bir çiftçi ailesi var. Biranın ana hususlarından, aroma veren ve tazeliğini koruyan şerbetçiotu bir ilçenin geçim kaynağı. Türkiye’de birinci şerbetçiotu yetiştirme denemeleri 1930’lu yıllara kadar gidiyor.
Bilecik’in Pazaryeri ilçesi Türkiye’de şerbetçiotunun yetiştiği tek bölge. Şu anda Anadolu Efes öncülüğünde 6 bin 500 nüfuslu Pazaryeri’nde yıllık 11 milyon TL’lik şerbetçiotu iktisadı yaratılmış durumda. Anadolu Efes, Türkiye’de üretilen şerbetçiotunun tek alıcısı. Çiftçilerle kontratlı alım modeliyle çalışıyor ve 10’ar yıllık alım garantisi sunuyor. Bölgede 700’ü aşkın çiftçi şerbetçiotu üretiyor.
Ekim-kasım ve mart-nisan aylarında yapılıyor. Hasat ise ağustos sonu, eylül başı… Bu yılki şerbetçiotu hasadına Anadolu Efes Türkiye Genel Müdürü Tuğrul Ağırbaş ve Anadolu Efes Teknik Yöneticisi Koray Anar ile tanıklık ettik.
110 MİLYON TL’LİK ALIM
Tuğrul Ağırbaş’ın verdiği bilgilere nazaran, Anadolu Efes şerbetçiotu ile ilgili çalışmalarına 1970’li yıllarda Pazaryeri’nde başladı. Anadolu Efes 2000’li yıllarda 709 dekar olan şerbetçiotu dikim alanını günümüzde 1500 dekara yükseltti. Ağırbaş, Anadolu Efes’in şu anda tescilli 7 şerbetçiotu çeşidinin bulunduğunu 38 farklı şerbetçiotu çeşidi üzerindeki Ar-Ge çalışmalarını sürdürdüklerini söz etti.
Ağırbaş, şu anda muhtaçlık duydukları şerbetçiotunun yüzde 40’ını ithal ettiklerini belirterek Pazaryeri’nden ürettikleri şerbetçiotunu ise ihraç etmeyi hedeflediklerini aktardı.
Ağırbaş, “Türkiye’de maltlık arpa tohumu üreten birinci yerli firmayız. Kendine ilişkin 2 Malt Üretim Tesisi ve bir Şerbetçiotu Sürece Tesisi bulunan tek bira şirketiyiz. Yıllık ortalama 110 milyon TL’lik ziraî hammadde alımı yapıyoruz” diye konuştu.
Tuğrul Ağırbaş
BIRINCI DENEME AOÇ’DE
Türkiye’de birinci şerbetçiotu yetiştirme denemeleri Atatürk Orman Çiftliği’nde (AOÇ) bira fabrikası kurulmasından sonra yapıldı. 1935’te Avrupa’dan Çekoslovak orijinli şerbetçiotları getirtildi lakin yetiştirme denemeleri muvaffakiyete ulaşmadı.
Türkiye’de 1955 yılında Tarım Bakanlığı’na şerbetçiotu yetiştirmesi için misyon verildi ve bir şerbetçiotu komitesi kuruldu. 1956’da 4 yabancı ülkeden 14 çeşit şerbetçiotu pençesi getirildi. Tarım Bakanlığı tarafından yapılan denemelerde Bilecik vilayetinde tarımının yapılmasına karar kıldı. Üretilen şerbetçiotlarından örnekler Belçika Ulusal Şerbetçiotu Enstütüsü’nde ve Münih Teknik Üniversitesi Teknik Fakültesi’ndeki tahlillerde olumlu sonuçlar alındı.
‘TARIM ŞİRKETİYİZ’
Anadolu Efes biralarının hammaddelerinin su, maya, arpa ve şerbetçiotundan oluştuğunu yani yarısının topraktan geldiğini lisana getiren Ağırbaş şu değerlendirmeyi yaptı: “Biz yalnızca bir bira şirketi değil, tıpkı vakitte tarım şirketiyiz. Anadolu Efes’in geliştirdiği 17 arpa tohumu ve 7 şerbetçiotu çeşidi bulunuyor” dedi.
200 FUTBOL ALANI KADAR
Pazaryeri’nde müzik eşliğinde yapılan hasat etkinliğinde verilen bilgiye nazaran, 1 dekarlık alanda 450 adet şerbetçiotu bitkisi yer alıyor. Toplam şerbetçiotu dikim alanı ise 200 futbol alanı büyüklüğünde.
Cumhuriyet