Doç. Dr. Hikmet Tekin Nacaroğlu, gün geçtikçe görülme sıklığı artan balık alerjisine karşı değerli açıklamalarda bulundu. Doç. Dr. Nacaroğlu, insan beslenmesinde kıymetli rol oynayan deniz eserlerinin tıpkı vakitte yüksek alerjen riski taşıdığını belirterek “Dünya genelinde artan protein gereksinimi nedeniyle deniz eserlerine olan talep her geçen gün artıyor. Deniz eserleri içerisinde bilhassa balıklar yüksek kaliteli protein içerikleri nedeniyle insan beslenmesinde kıymetli. Ancak bunlar tıpkı vakitte besin alerjilerinin en kıymetli nedenleri ortasında gösterilir. İçerdikleri yüksek kıymetli ve farklı özelliklerdeki hususlar nedeniyle bilhassa balık ve kabuklu deniz eserleri yüksek alerjen besinlerdir. Artan talep ve deniz eserlerinin katkı unsuru olarak çeşitli besinlerin içeriğinde kullanılması ile birlikte balık alerjisi tüm dünyada giderek artan sıklıkta görülmektedir” dedi.
“ALERJİYE EN SIK NEDEN OLAN BALIK HAMSİ”
Balıkçılarda da mesleksel bir risk faktörü olarak balık alerjisinin daha sık görüldüğüne dikkati çeken Doç. Dr. Nacaroğlu, şöyle devam etti:
“Alerjiye en sık neden olan balıklar sardalye, hamsi, deniz turnası, uskumru, somon balığı, morina balığı, barlam balığı ve sarıkuyruktur. Bilinen en değerli balık ve kabuklu alerjenleri ise parvalbumin, jelatin, hemosyanin, amilaz ve tropomyosindir. Balık alerjisi olan bireylerde tipler ortasındaki benzeri protein yapısı nedeniyle birden fazla balık tipine alerji görülebilir. Farklı balık tipleri ortasındaki çapraz etkileşimden sorumlu ana alerjen ‘parvalbumin’dir.”
“BALIĞA UYGULANAN SÜREÇ ALERJİ ŞİDDETİNİ ARTIRIR”
Doç. Dr. Nacaroğlu, pişirme yoluna nazaran alerjinin şiddetinin artabileceğine işaret ederek şu bilgileri verdi:
“Parvalbuminler ısıya ve enzimatik bozulmaya karşı sağlamdır. Bu nedenle tuzlama, kurutma, soslama, ısıtma üzere süreçler balığın alerjenik özelliğini artırır. Kabuklu deniz eserlerinden tespit edilen majör alerjen bir kas proteini olan ‘tropomyosin’dir. Tropomyosin orta protein yapısından ötürü kabuklu deniz eseri alerjisi olanların yumuşakça, böcek ve mesken tozu akarlarına karşıda alerjileri olabileceği göz önünde bulundurulmalıdır.
Şikayetler balığın yenilmesinin yanı sıra balığa dokunulması ve balığın piştiği ortamda buharının solunması ile de ortaya çıkabilir ve çoklukla hayat uzunluğu devam etmektedir. Balık ağız yolu ile alındığında kurdeşen, lisan ve dudakta şişme, bulantı, kusma, saman nezlesi belirtileri ve hayatı tehdit edebilen alerjik şok görülebilir. Cilt yoluyla temas edilmesi sonucunda ise kurdeşen, temas egzaması, teneffüs yolu ile alınması sonucunda da astım, saman nezlesi, cilt döküntüleri ve alerjik şok görülebilir.”
“ALDIĞINIZ HAZIR ESERIN ETİKETİNİ İNCELEYİN”
Balık alerjisi tanısında deri ve kandan bakılan alerji testleri kullanıldığını belirten Doç. Dr. Nacaroğlu, testler hakkında bilgi vererek kelamlarını şöyle noktaladı:
“Deri prick testi en sık uygulanan alerji testidir. Hastaya ağrı ya da acı vermeyen, kısa müddette neticelenen bir testtir. Çoklukla kolun iç kısmına yapılır. Alerjen içeren sıvı test gereci deriye damlatılır. Derinin en üst katmanında küçük bir çizik oluşturularak alerjenin deriye sızması ve buradaki “alerji hücreleri” ile birleşmesi sağlanır.
Test uygulandıktan sonra 10-15 dakika beklenir ve takiben elde edilen deri karşılıkları kıymetlendirilir. Balık alerjisi olan hastaların kazara maruziyetler de ortaya çıkabilecek önemli alerjik tepkilerin tanınması ve tedavisi konusunda bilgilendirilmeleri ve adrenalin oto-enjektörü ismi verilen acil durum iğnelerinden edinmeleri için kesinlikle Alerji ve İmmünoloji uzmanına başvurmaları gerekmektedir. Marketlerde satılan birtakım hazır eserlerde, ilaçlarda ve kozmetik eserlerde balık bulunabilir. Bu nedenle kazara müsabakaları önlemek için etiketlerin dikkatlice okunmasına itina gösterilmeli.”
Cumhuriyet
