Anayasa Mahkemesi (AYM), 3 Mart’ta Resmi Gazete’de yayımlanan kararıyla Toplumsal Sigortalar Kanunu’nun (SSK) mülga 62. husus birinci fıkrasındaki “çalıştığı işten ayrıldıktan sonra” ibaresini anayasaya ters bularak iptal etti. Bu, emeklilik hakkını kazanan personelin SGK’den maaş talebinde bulunabilmesi için çalıştığı işten ayrılma kaidesinin iptali manasına geliyor.
YARGIDA EN AZ 2 YIL
AYM’ye itiraz için müracaat yapan Yargıtay Hukuk Genel Şurası, düzenlemenin çalışma hak ve özgürlüğünü ihlal ettiğini ileri sürerken, AYM de kararında emekli maaşı bağlanacak çalışanın tahsis taleplerine SGK’nin en geç 3 ay içinde yazılı cevap verilmesinin öngörüldüğünü hatırlattı ve sigortalının yaşlılık aylığı talebinde bulunabilmesi için işten ayrılması gerektiği gözetildiğinde bu kuralın, çalışanın 3 aylık periyotta rastgele bir gelir elde edememesine yol açacağını vurguladı. Fakat iptal kararının akabinde uzmanlar ve sendikacılar ortasında “peki, çalışanın kıdem tazminatı ne olacak?” tartışması başladı.
Zira olağanda bir çalışanın emekliliği geldiğinde, dilekçesi verilir, işten çıkışı yapılır, SGK’ye başvurulur ve 3 ay sonra emekli maaşı bağlanırdı. Ayrıyeten kıdem tazminatı personele ödenirdi. Çalışmaya devam etmek isteyenlerin de tekrar işe girişi yapılırdı. Fakat AYM’nin kararından sonra bu personel işten ayrılma dilekçesi vermeyeceği için olağanda kıdem tazminatını alamaz. Ayrıyeten patron son periyotta olduğu üzere “Kod 29” kapsamında “ahlak ve iyi niyet kurallarına uymadığı” gerekçesiyle işçiyi işten atabilir ve tazminat en azından yargı süreci sonuna kadar yanar. Bu durumda kıdem tazminatının nasıl korunacağı değerli belirsizlik içeriyor. Personel, yargıya başvurabilir lakin o da 2 yıl sürer.
Yeniden, AYM yalnızca SSK’de iptal kararı verdi. Kıdem tazminatı ise İş Yasası ve Yargıtay kararları ile teminat altında. AYM kararında İş Yasası’yla irtibat kurmadığı için patron haksız halde kıdem tazminatını ödemezse emekçi yargıya başvurur ve tazminatını alabilir. Bu nedenle iptal kararının kıdem tazminatı için bir sonuç doğurmağı vurgulanıyor fakat yargı süreçlerinin uzunluğu telaş kaynağı.
BİRİKMİŞLER NE VAKİT ÖDENECEK?
Bir öbür tartışma ise emekliliği gelen ancak işten ayrılmayan ve kıdemini almayan bir çalışanın, bir mühlet sonra “artık işten ayrılmak istiyorum” demesi halinde tazminatın ne olacağıyla ilgili yaşanıyor. Patron, emekçinin bu talebine “hayır, olmaz” derse, personel buna karşılık daha evvelce hak ettiği kıdem tazminatını almak isterse ve yeniden patron “ben seni işten atmıyorum” derse ne olacak? Personel kendi isteği ile ayrıldığına nazaran tazminatını alamayacak mı? Süreç tekrar uzun süren yargıya mı taşınacak?
Ayrıyeten emeklilik süreçleri SGK’de genelde 3 ay sürüyor, sonrasında birikmiş maaşlar da ödeniyor. Bu karardan sonra “zaten emekçi maaşını almaya devam ediyor, 3 aylık birikmişi de sonra verelim” denirse ne olacak?
Cumhuriyet
