Getty Images
Eski ABD Başkanı Donald Trump ve ailesinin mali işleriyle ilgili ceza soruşturması bu hafta Yüksek Mahkeme‘nin aldığı kritik bir kararla sürat kazandı.
Yüksek Mahkeme Pazartesi günü Trump’ın, vergi beyannameleri ve öbür muhasebe kayıtlarını New York’taki savcılara teslim etmesini emretti.
Karar, aylardır muhasebe kayıtlarını vermemek için direnen Trump için değerli bir mağlubiyet manasına geliyor.
Yürütülen ceza soruşturması açısından bu kayıtların temel kıymet taşıdığı düşünülüyor.
BBC’ye konuşan eski ABD federal ve New York eyalet savcılarından Daniel R Alonso, “Bunlar bulmacanın bayağı değerli kesimleri olabilir” dedi.
Getty ImagesTrump’ın muhasebe kayıtları neden kıymetli?
Ceza soruşturması New York eyaleti savcıları tarafından yürütülüyor.
Soruşturmanın başında Manhattan bölgesinin savcısı Cyrus Vance var.
Vance ve çalışma arkadaşları Trump’ın mali hatalar işleyip işlemediğini araştırıyorlar.
Trump ise başından beri hiçbir mali cürüm işlemediğini ve soruşturmanın büsbütün siyasi niyetle açıldığını söylüyor.
Savcı Vance, soruşturma kapsamında Trump ve ailesine ilişkin şirketlerden oluşan Trump Organization’un vergi beyannameleri ve muhasebe kayıtlarını inceliyor.
Bu, Trump hakkındaki, bilinen iki ceza soruşturmasından biri.
Öteki ceza soruşturması ise Trump’ın geçen Kasım ayında yapılan başkanlık seçimlerinde Georgia eyaletinde alınan sonuçları değiştirmeye çalıştığı argümanlarıyla ilgili.
Getty ImagesBu noktaya nasıl gelindi?
Soruşturma Trump şimdi lider iken, 2018’de başlatılmıştı.
Birinci adım olarak Trump kampanyasının 2016’daki başkanlık seçimleri öncesi Trump ile bağlantıları olduğunu söyleyen iki bayana, susmaları için yapılan ödemelerdeki rolü incelendi.
2018 yılında bu olayda oynadığı rol nedeniyle Donald Trump”ın ferdî avukatı Michael Cohen, federal maddelere dayanılarak karar giydi ve cezaevine girdi.
Bunlar olurken, savcı Vance Trump kampanyasının bu ödemelerle ilgili olarak New York eyalet maddelerini ihlal edip etmediğini inceliyordu.
Fakat soruşturma bununla bitmedi. Savcı Vance, soruşturmayı diğer olası hataları da kapsayacak halde genişletti.
New York Times gazetesi, ismini bâtın tuttuğu kaynaklara atıfla, savcı Vance’ın “Trump, şirketleri ve çalışanlarının, ortalarında sigorta, vergi, bankacılık maddelerini ihlalin de bulunduğu cürümler işleyip işlemediğini araştırdığını” yazdı.
İşte vergi ve muhasebe kayıtlarının değeri burada.
Rastgele bir cürüm işlendiğini kanıtlayabilmek için savcının bu dokümanlara muhtaçlığı var.
Aylardır savcılık Trump’ın 8 yıllık şahsî ve kurumsal vergi beyannamelerini almaya çalışıyordu.
Geçen yıl Temmuz ayında Yüksek Mahkeme, Trump’ın kayıtlarının savcılık tarafından incelenebileceğine karar vermiş ancak Trump’ın avukatları bu karara “amacını aşan” makûs niyetli bir karar olduğunu söyleyerek itiraz etmişlerdi.
İşte Yüksek Mahkeme Pazartesi günü verdiği kararla bu itirazı reddetti.
Artık savcılık bütün bu dokümanları alıp incelemeye başlayabilecek.
Eski savcı Daniel R Alonso BBC’ye kararın çok kıymetli olduğunu lakin birebir vakitte bunun milyonlarca dokümanın incelenmesi manasına geleceğini söyledi.
Manhattan Savcısı Cyrus Vance, Yüksek Mahkeme’nin son kararından sonra yaptığı çok kısa açıklamada “Çalışmalar devam ediyor” demekle yetindi.
Trump ise soruşturmayı “siyasi bir cadı avı” diye niteliyor.
Dokümanlarda neler olabilir?
Kayıtlar savcılara Trump’ın mali faaliyetlerinin daha kapsamlı bir fotoğrafını verecek.
Savcılar, soruşturmaya ait aşikâr varsayımlarını çek etme imkanı bulacak, şahitlerle mülakatlar yapabilecek ve rastgele bir eyalet yasasının ihlal edilip edilmediğini ortaya çıkaracaklar.
Mahkeme kayıtlarından Savcı Vance’ın beklenen kabahatler ortasında vergi yolsuzluğunu da saydığı biliniyor.
Birçok Amerikalı güçlü yasal olarak ödemeleri gereken vergiyi en aza indirebilmek için yasal boşluklardan yararlanıyor.
Fakat muhasebe kayıtları vergi beyanında kullanılan prosedürlerin ne ölçüde yasal olduğunu belirlemekte hayati ehemmiyet taşıyor.
Soruşturma kapsamında bu dokümanların incelenmesi vakit alacak. Hasebiyle soruşturmanın bu yılın sonunda misyon müddeti bitecek olan Savcı Cyrus Vance’in vazife müddeti içerisinde sonuçlanmaması ihtimali de yüksek.
Trump için ne kadar önemli bir tehdit?
Şu anda savcıların Trump, şirketi ya da iş ortaklarına karşı bir ceza davası açıp açmayacağı belirli değil.
Soruşturmadan hiçbir şey çıkmaması ihtimali de var.
Ama şayet savcılar bir yolsuzluk yapıldığını kanıtlayabilirse ceza davası açılabilir.
New York eyalet yasalarında birtakım vergi yolsuzlukları “ağır suç” olarak bedellendiriliyor ve bunlara daha ağır cezalar öngörülüyor.
Dava açılması halinde, teorik olarak Trump’ın New York’daki mahkemeye çağırılması mümkün.
Şu anda büsbütün teorik olan bu ihtimal gerçekleşirse Trump’ın siyasete geri dönme bahtını önemli halde etkileyebilir.
Fakat bugün için olayın yalnızca, hata işlenmiş olması ihtimali hakkında bir soruşturma olduğunu söyleyebiliriz.
Cumhuriyet
