Birtakım bankaların nakit döviz çekiminde kurul kesmeye başlaması, bilhassa yüklü çekim yapmak isteyenlere zorluk yaşattı. Komite kesintisine razı olunmasına karşın, istenen ölçünün çekilmesine müsaade verilmemesi üzere durumlar yaşandı.
Bunun üzerine genel müdürlük devreye sokuldu, fakat alınması gereken onay bazen günler sürdü. Döviz satın alırken vergi ödeyen yurttaştan bir de parasını çekince komite istenmesi, “Kendi paramızla rezil oluyoruz” yorumlarına neden oldu.
Ekonomist Uğur Gürses’e nazaran nakit döviz çekiminde yaşanılan zorluğun nedenleri, son periyotta döviz satın almak isteyenlerin artması ve turist sayısındaki azalış. Fizikî dövizin değerli bir kısmının turistlerden geldiğini anımsatan Gürses, “Artan döviz talebi ve turist olmaması döviz çekiminde kıtlık yaratmış olabilir” dedi.
Fakat bu uygulamanın güvensizlik havası yarattığına dikkat çeken Gürses, “Vatandaş korkuya kapılıyor. Bu uygulamalarla korkuları körüklüyorlar” diye konuştu.
Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Yalçın Karatepe ise “Dövize erişimi zorlaştırmak istiyorlar. Lakin parasını bankada tutan vatandaşın sisteme olan itimadı sarsılabilir. ‘Acaba istediğim vakit paramı çekebilir miyim’ tedirginliğinin yaratacağı itimat erozyonu, diğer hasarlara yol açar. Umarım bir an evvel vazgeçerler” dedi.
ŞİKÂYETLER ÇOĞALDI
Karatepe, “Bunun bir öbür sonucu da yurttaşın sisteme duyduğu güvensizlikten ötürü tasarrufunu ‘yastık altında’ yapmaya başlaması olabilir” dedi. “Oluşan risk algısıyla vatandaşlar bundan sonra yapacakları döviz süreçlerini bankacılık sisteminin dışında yapar. Meğer paranın sistem içinde kalması gerekir” diye konuştu.
Merkez Bankası’nın 4 Ağustos’ta yayımladığı bildiriyle bankalar tarafından uygulanmaya başlayan bu karara tüketici dernekleri de reaksiyonlu. Tüketici Müracaat Merkezi Onursal Lideri Aydın Ağaoğlu, “Olacak iş değil. Bu, ‘bankaya para yatırmayın’ demek. Tüketiciden şikâyet geliyor. ‘Bilseydim yatırmazdım’ diyenler var. Maç oynanırken kural değiştirildi” dedi.
BEDELİ TÜKETİCİYE
“Sisteme güvenen, parasını iktisada kazandıran tüketici mağdur edildi” diyen Ağaoğlu, “Yapılan iş, toplumsal devlet ve iyi yönetim prensiplerine muhalif oldu” diye konuştu. Tüketiciyi Muhafaza Derneği Lideri (TÜKODER) Genel Lider Yardımcısı Av. Şükran Eroğlu ise şunları söyledi: “Bir an evvel önemli ekonomik önlemlerle dövizdeki yükselişi durdurmak yerine, işin kolayına kaçıp bedelini tüketicinin sırtına yüklüyorlar. Beşerler esasen belirsizlik içinde. Kendisini garantiye almak için tasarruf etmek isteyen tüketici mağdur ediliyor.”
Cumhuriyet
