Türkiye’de ağır olarak üretilen ve insan sıhhati bakımından son derece faydalı bir meyve olan nar, bölümde maliyet düşürmek emeliyle nar aromalı sos, nar sosu, narlı sos, nar ekşili sos üzere çeşitlendirilerek piyasaya sürülüyor. Tarım ve Orman Bakanlığı, özgün ve sağlıklı nar ekşisi üretmek yerine daha düşük maliyetli lakin sıhhate ziyanlı olan nar aromalı sos, nar sosu, narlı sos, nar ekşili sos üzere eserler üreten firmaların önüne geçmek için taslak yönetmelik hazırladı. Çukurova Üniversitesi (ÇÜ) Besin Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Sertaç Özer, içeriğinde fruktoz, glikoz üzere nişasta bazlı şekerler, renk vermesi emeliyle karamel ve strik asit bulunduran bu sosların daima ve yüksek ölçüde kullanılmasının insan sıhhatini tehdit ettiğini kaydetti.
KANSERİ TETİKLEYEBİLİR
Sosun içeriğindeki karamelin tehlikesini anlatan Prof. Dr. Mehmet Sertaç Özer, “Gerçek nar ekşisine benzeri yahut nar meyvesinin rengini taklit etmek maksadıyla kullanılan karameller, mutajenik tesirler yaratabilir. Karamellerde yapısına ve üretim şartlarına bağlı olarak hidroksimetilfurfural dediğimiz besinlerin işlenmesi yahut depolanması sırasında oluşabilecek doğal bileşenler ortaya çıkar. Daima, yüksek dozajda, beden tarafından tolere edilemeyecek ölçülerde alındığı takdirde ileride kansere kadar gidebilecek olan bir grup düzenekleri tetikleyebilir” dedi.
ŞEKER KOMASINA YOL AÇABİLİR
Fruktoz, glikoz üzere nişasta bazlı şeker içeriğinin ise nar ekşisi izlenimi nedeniyle bu sosları kullanan diyabet hastalarında komaya götürecek sonuçlar doğurabileceğine dikkati çeken Prof. Dr. Özer, şöyle konuştu:
“Son devirde moda olan ‘şunu içtim iyi geldi, bunu içtim iyi geldi’ üzere dost, ahbap sohbetlerinde yapılan yanlış etkileşimin sonucunda beşerler bunları şifa kaynağı olsun diye yüksek dozajda tüketiyorlar. Yüksek ölçüde tüketildikleri vakit da şekerleri ister istemez yükseliyor. Hatta benim babamın başına geldi. Babam tip-2 diyabet hastası. Bir tanıdığı ‘eğer bunu içersen son derece yararlı, diyabetten kurtulursun’ diye yanlış bir bilgilendirme yapmış. Babam günlük bir çay bardağına yakın 4-5 gün üst üste tüketmiş ve şekeri çok yüksek seviyede gözünü hastanede açtı. Bu yahut gibisi eserleri hatta doğal nar ekşisini çok yüksek seviyelerde tükettiğimiz vakit diyabet rahatsızlığı olan insanlarda şeker komasına girebilecek kadar önemli sorunlar oluşacaktır. Kesinlikle tabipler tarafından önerilen ve besin mühendislerinin denetiminde üretilmiş yanlışsız besin unsurlarını yanlışsız ölçülerde tüketelim. Yarar ile zehiri ayıran dozajdır.”
‘DOĞALA DA DİKKAT’
Yol kenarında, pazarlarda ya da köy eseri ismi altında satılan eserlerin üretim evresinde nar suyunun epeyce uzun müddetlerde, yüksek sıcaklıkta, açık kazanlarda kaynatıldığını hatırlatan Özer, “Çok uzun müddetlerde kaynatıldığında buradaki insan sıhhati bakımından mutajenik tesirleri olan hidroksimetilfurfural oluşumunu denetim edemezsiniz. Hidroksimetilfurfural oluşumunu denetim edemediğimiz bu eserleri alıp bir de soğuduktan sonra uygun olmayan ambalajlarda bilhassa ‘pratik olsun, ucuz olsun, taşıması kolay olsun, kırılma riski olmasın’ diye cam ambalajlar yerine pet ambalajlar, hele ki daha evvel farklı gayelerle kullanılmış pet ambalajlara konulduğunda, doğal diye aldığınız nar ekşileri yakında kalkacak olan soslardan bile daha ziyanlı olur. Yol kenarlarında satılan ‘doğal, köy malı, annem üretti’ üzere eserlerden kaçınalım” diye konuştu.
Cumhuriyet
