Günlük hayatı etkileyen birçok belirtiyle karşımıza çıkan koronavirüsü kimi hasta hafif, kimisi ağır geçiriyor. Mevtle de sonuçlanabilen bu hastalığın belirtileriyle, koronavirüsü yenen beşerler ortadan uzun vakit geçmesine karşın gayret etmeye devam ediyor.
Nefes darlığı, tat ve koku kaybı, çarpıntı, baş ağrıları, uyku sorunları, halsizlik, kaşıntı üzere birçok belirtinin koronavirüsü yenen hastalarda uzun mühlet devam ettiğini söyleyen alanında uzman hekimler, hastalara ne yapmaları gerektiği hakkında bilgi verdi. Uzmanlar, virüsü atlattıktan en fazla 3 hafta sonra belirtiler devam ediyorsa kesinlikle doktora başvurulması gerektiğine dikkat çekti.
‘NEFES DARLIĞINI MESKENDE ATLATMAYA ÇALIŞMAYIN’
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Hacer Ofluoğlu, öksürük, nefes darlığı, göğüs ve sırt ağrısı, süratli yorulma, nefes nefese kalma üzere belirtilerin virüsü yenen bireylerde kalıcı değil, uzayıcı olabileceğine dikkat çekti.
Ofluoğlu, “Koronavirüs geçiren hastalar, hastalığı hafif ya da asemptomatik bulgularla geçirseler dahi özelikle 2-3 hafta sonrasında geçmeyen kuru öksürük, nefes darlığı, göğüs ağrısı, bilhassa ferdî bakımlarını yaparken dahi yorulma üzere şikayetlerle polikliniklere müracaat yapıyorlar. Bu cins belirtileri meskende atlatmaya çalışan hastalarımızın akciğer bulguları ilerledikten sonra mecburen acil servislere gelmek zorunda kalıyorlar. Bu belirtileri gördükleri vakit çok ihmal etmemeleri ve doktora başvurmalarını öneriyoruz” dedi.
‘YATAĞA BAĞLI KALMAK TENEFFÜS KASLARINI ZAYIFLATIYOR’
Bilhassa sigara içen hastaların kesinlikle sigarayı bırakması gerektiği konusunda ihtarlarda bulunan Ofluoğlu, “Sigara ve dumanlı ortamlarda bulunma öksürüğü artıran en değerli faktördür. Sistemli, istikrarlı ve kâfi beslenme, uyku müddeti, istirahat ve antrenmana vakit ayırmak gerekiyor. Hasta kendisini yatağa bağlamamalı. Hastalar süratli yorulmalar hissediyorlar. Bu nedenle daha çok istirahat ediyorlar. Yatağa bağlı kalmak teneffüs kaslarının zayıflamasına neden oluyor. Teneffüs kaslarını çalıştırıcı nefes idmanları ya da konut içinde küçük idmanlar yararlı olacaktır” sözlerini kullandı.
3 HAFTA SONRA BELİRTİLER DEVAM EDİYORSA DİKKAT!
Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Murat Yalçın ise, “Post-Covid-Sendrom”un genel olarak en çok kalp ve akciğerle ilgili semptomlarla seyrettiğini vurguladı.
Yalçın, virüsü yendikten 3 hafta sonrasının kıymetine dikkat çekerek, “Enfeksiyon sırasında kalp tutulumu yaklaşık 5’te 1 oranında gözükebiliyor. Bunların içerisinde en sık tutulumlar kalp kasının iltihaplanması yahut kalp zarının iltihaplanması durumudur. Bu durum hastalığın seyri sırasında daha ağır seyirli hastalık olmasına neden olduğu üzere iyileşme sonrasında da çabuk yorulma, eforla bir arada nefes darlığı oluşması, çarpıntı üzere daha uzamış semptomlara da neden olabiliyor. Hastaların yarısından fazlası 2 ila 3 hafta içinde semptomları iyileşiyor fakat hastalığın başlangıcından 3 hafta geçmesine karşın hala çarpıntı yaşanıyor, nefes darlığı çekiliyor, kas ve eklem ağrıları geçmiyor, konsantrasyon ve hafıza sorunu yaşanıyorsa; depresiflik ve mod düşüklüğü kelam mevzusuysa ilgili branşa denetime gidilmeli” ikazında bulundu.
UYKU BOZUKLUĞU ARTTI; GERİLİM EN BÜYÜK ETKEN
Nöroloji Uzmanı Dr. Selda Özşahin de, nörolojik tutulumların hadiselerin en az 3’te 1’inden fazlasında görüldüğünü söyledi.
Baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı, kusma ve tat kayıplarını sık gördüklerini, koku ve tat kaybının da ender de olsa geriye dönmediğini belirten Özşahin, bilhassa bu süreçte uyku bozukluklarının arttığına dikkat çekerek kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Yaşanan belirtiler hastalarda panik ve ‘bunlar geçmeyecek mi?’ korkusuna neden oluyor. Birçok geçmekle birlikte şayet bağışıklık sistemimize dikkat edersek D vitamini seviyelerimiz düzgün olursa, uykumuzu iyi uyur, gerilim faktörlerinden kaçınırsak, ağır olmayan fizikî antrenmana de devam edersek bu meselelerin hepsi tabip denetimi ile çözülebilir. Hastalar çok ağır gerilim yaşıyorlar. Baş ağrısı ve dönmesi yaşadıkça, kendi hastalanınca diğerini da hasta edince gerilim faktörü daha çok artıyor. Uyku bozukluğu yaşayan hastalarda ‘karanlıkta uyu, pijamalarını giy uyu, makus şeyler düşünmeden ve gerilime girmeden uyu’ üzere ilaç dışı tedbirleri konuşuyoruz ve uyku hijyenini sağlıyoruz. Bir mühlet sonra hastalar zaten düzelebiliyor, panik yapmalarına ve kaygı etmelerine gerek yok.”
‘4-6 HAFTA BOYUNCA ARALIKLI TAKİP GEREKİYOR’
İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Hayriye Belma Siber ise, “4-6 hafta boyunca aralıklı takip olmalarını öneriyorum. Şişkinlik, bulantı, hazımsızlık, halsizlik, bacak ağrıları, kaşıntı, çarpıntı şikâyeti olanlar kesinlikle tabibe başvurmalı” dedi.
Siber, damar yatağını tutan bir hastalık olduğu için bilhassa asemptomatik geçirenlerin yüzde 30’unda vaskülit denilen; bacaklarda kaşıntı, hafif döküntü, alerjik belirtili şikayetlerin olduğunu söyledi.
SICAK DUŞ ALMAK KAS AĞRISINI RAHATLATABİLİR
Covid-19 enfeksiyonu sonrası en sık karşılaşılan meselelerden bir adedinin yaygın kas ve eklem ağrıları olduğuna dikkat çeken Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Uzm. Dr. Ahmet Çapar, kişinin günlük ömür aktivitesi etkileniyorsa, doktora başvurulması gerektiğini belirtti.
Bu süreçte bol sıvı tüketilmesi gerektiğini ve konutta yapılacak idmanların değerli olduğunu söz eden Çapar, “Evde yapılacak kolay idmanlar için koronavirüs sonrası kişinin nefes darlığının, şiddetli göğüs ağrısının olmaması gerekiyor. Yapılacak antrenmanlar kişinin aerobik kapasitesini zorlayacağı için faydadan çok ziyana sebep olabilir. Sıcak duş almak kasların, eklemlerin kan akışını hızlandıracağı için yaygın kas ve eklem ağrısında rahatlatıcı tesire sahiptir” dedi.
BU ANTRENMANLAR YAPILABİLİR
Meskende yapılabilecek kolay idmanlarla ilgili tekliflerde bulunan Çapar, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Boynun ve omzun yapabileceği, günlük hayat aktivitesinde yaptığımız; kolları üst kaldırmak, başımızı sağa-sola, yukarı-aşağı çevirmek, başımızı bir elimizle sabit tutarak, sabit tuttuğumuz elimizi sabit tuttuğumuz tarafa yanlışsız ittirmek, bunu sağa-sola, öne-arkaya olacak formda 5’er saniye müddetle yapabiliriz. Belden öne ve yana, sağa, sola ve geriye esneme hareketleri olabilir. Sırt üstü yatarken dizimizi karnımıza çekme, uzatma, bacaklarımızı üst kaldırma ve indirme üzere idmanlar eklem hareket açıklığı antrenmanları olarak geçer. Bunların yapılması hem kaslara esneklik kazandırır hem de eklemlerin hareket açıklığını korur.”
Cumhuriyet
