Shakespeare’in o şiirsel lisanını, yapıtlarındaki ritmi bize aktaran Eyüboğlu, bakın vaktiyle “Hamlet”i çevirdiği kitabının girişine ne yazmış: “…Bir tatlı bela bu lisandan lisana kelam çevirme, hele Shakespeare üzere karanlığı ışıklı, ışığı karanlık bir şairi çevirme. Okumaktan, dinlemekten çok daha güç elbette, fakat daha keyifli, çok daha doyurucu. Hamlet’i de Macbeth’i de kaç defa okuduğum, sahnede gördüğüm halde lakin çevirirken ikisinin de gerçek tadına vardım. Bir kelam simyacısı, bir sanat simyacısı, bir insan sarrafı bu Shakespeare. Elini değdirdiği çamur altın oluveriyor, kullandığı her kelam İngilizce olmaktan çıkıyor, Shakespeare’ceye dönüyor, bir diğer, bir öte mana yükleniyor.”
Eyüboğlu’nun bu cümleleri elbet ki Eyüboğlu çevirisiyle okuduğunuz Shakespeare için birebir etkiyi bırakacaktır sizde de. Kim ne derse desin Lady Macbeth’in o meşhur tiratlarından birinde, söylediği kazanma ve iktidar hırsını, Eyüboğlu’nun çevirisiyle tüm hücrelerimizde hissediyoruz.
Lady Macbeth: “Öyleyse hangi hayvan yazdırdı sana,
Bana yazdıklarını? O vakit insandın asıl,
Yapmaya yüreğin olduğu vakit.
Daha ileri git artık,
Daha fazla insan olmak istiyorsan.
O vakit, ne sırasıydı bu işin, ne de yeri.
Öyleyken yerini de sırasını da yaratmaya hazırdın.
Artık zaten ikisi de elinde:
Ancak sen mahrum, sen kendi elinde değilsin.
Ben çocuk büyüttüm, bilirim nedir tadı
Sütümü emen bir yavrunun. Öyleyken,
Göğsümü çeker alırdım dişsiz damaklarından,
Beynini ezerdim kendi yavrumun…
Senin ettiğin yemini etmiş olsaydım.”
Shakespeare kitapları denilince, “Okuyunca ya anlayamazsam ya da çok ağır gelirse” diyenlere bir teklif: Kesinlikle bir Eyüboğlu çevirisi bulun ve Macbeth’i okuyun. Sonrası zati gelecektir. Göreceksiniz ki 16. yüzyılda Shakespeare’in yazdıkları bugün için hiç yabancı değil.
Cumhuriyet
