ABD’de 2021’in birinci gününde istisnai olarak toplanan Senato, Lider Donald Trump’ın 23 Aralık’ta veto ettiği 740 milyar dolarlık Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasa (NDAA) tasarısını oyladı.
Oylamada 13 hayır oyuna karşılık 81 senatörün evet oyunu alan tasarı kabul edildi. Tasarı, Temsilciler Meclisi’nin akabinde Senato’da da 3’te 2 çoğunlukla geçtiği için Trump’ın veto yetkisini aşmış oldu.
Kelam konusu bütçe tasarısı, 4 yıllık vazife süreci içinde Trump’ın veto yetkisini aşarak maddeleşen birinci tasarı olarak kayıtlara geçti.
Trump, aralık ayı başında Kongre’de kabul edilen 740 milyar dolarlık savunma bütçe tasarısını 23 Aralık’ta veto etmişti.
Trump, tasarıyı veto ederken, Almanya ve Güney Kore’deki Amerikan askerlerinin sayılarının azaltılmasını önlemesi, toplumsal medya şirketlerinin yasal olarak daha fazla sorumlu tutulmasına imkan tanıyacak düzenlemeyi yapmaması ve konfederasyon devri kumandanlarının isimlerinin kaldırılması üzere sebeplerle eleştirmişti.
MADDELEŞEN TASARIDA NELER VAR
Savunma Bakanlığı (Pentagon) için 635,5 milyar doları temel bütçe, 69 milyar doları savaş fonu olarak bilinen “Denizaşırı Mümkün Operasyonlar Fonu”, 8,9 milyar doları ise tasarının yetki alanları dışındaki savunmaya ait harcamalar olmak üzere 713,4 milyar dolar bütçe ayrılıyor.
Bunun yanı sıra Güç Bakanlığı bütçesi altında, nükleer kapasiteye ait savunma harcamaları için 26,6 milyar dolar bütçe belirleniyor.
Çin’e karşı “Pasifik Caydırıcılık İnisiyatifi”nin kurulması öngörülürken, ABD’nin Pasifik bölgesindeki askeri gücünü tahkim etmek, bölgedeki ortak ve müttefiklere dayanak vermek üzere bu inisiyatif için Hint-Pasifik Kuvvetleri Komutanlığının bütçesine ek 2,2 milyar dolar fon ayrılıyor.
RUSYA İLE ASKERİ ALAKA SINIRLAMALARINI ARTIRIYOR
Maddeleşen tasarıda, ABD ordusunun Rus ordusu ile ilgilerine yönelik kısıtlamalarının artırılması ve Rusya’nın Kırım’daki egemenliğini tanıyacak fiil ve faaliyetlerin yasaklanmasına ait unsurlar dikkati çekiyor.
Rusya’ya yönelik faaliyetler kapsamında, tasarı, Ukrayna’ya 75 milyonu silah olmak üzere 250 milyon dolarlık savunma yardımı yapılmasını da kural koşuyor.
Maddeleşen tasarıda, Avrupa Caydırıcılık İnisiyatifi için evvelki bütçe yasalarında belirlenen 3,7 milyar dolarlık fonun tamamının, bu bütçe kapsamında da sağlanması isteniyor.
ALMANYA VE KORE’DE ASKER SAYISININ AZALTILMASINI YASAKLIYOR
ABD Lideri Trump’ın, Almanya ve Güney Kore’den asker çekme planına ait ise tasarıda, gerekli kaideler teyit edilmediği sürece Güney Kore’deki asker sayısının 28 bin 500’ün altına, Almanya’daki asker sayısının ise kıymetlendirme süreci tamamlanmadan 34 bin 500’ün altına düşürülmesi yasaklanıyor.
ABD askerlerinin, Finlandiya’daki Avrupa Hibrit Tehditlerle Gayret İçin Eğitim Merkezinin eğitimlerine katılmasını kural koşan tasarıda, İsrail, Tayvan, Baltık ülkeleri, Hindistan, Vietnam ve Japonya’ya yapılan askeri yardımların sürdürülmesi talep edildi.
ABD Hava Kuvvetlerinin, gücünün ortalama 386 filo yahut 3 bin 850 savaş uçağına ulaştırılmasını öngören tasarı, birçok savaş uçağının yanı sıra 93 F-35 uçağının alınması için yetki veriyor.
Tasarıda, Türkiye’nin aldığı 6 F-35 uçağının da ABD Hava Kuvvetlerince kullanılması için gerekli yetkilendirme yapılıyor.
ASKERİ ÜSLERDEKİ GENERALLERİN İSİMLERİNİN KALDIRILMASINI ÖNGÖRÜYOR
ABD vatandaşı siyahi George Floyd’un öldürülmesinden sonra yaşanan olaylarda gündeme gelen Konfederasyoncu generallerin isim ve heykellerinin kaldırılması da tasarıda yer aldı.
Tasarının ilgili hususlarında, Konfederasyoncu generallerin isimlerinin üslerden kaldırılması için bir kurul kurulması ve bu komitenin 3 yılda gerekli tavsiyeleri içeren rapor hazırlaması koşulu konuldu.
TÜRKİYE’YE YAPTIRIM
Savunma bütçesi tasarısında, Türkiye’nin S-400’leri teslim almasının ABD Hasımlarına Yaptırım Yoluyla Gayret Yasası (CAATSA) kapsamında, Rusya ile değerli boyutta bir süreç olarak kabul edildi ve NDAA’nın yasalaşmasından sonra 30 gün içinde Türkiye’de S-400 alımına müdahil olanlara CAATSA yaptırımlarının uygulanması talep edildi.
Tasarıda, Başkan’ın CAATSA kapsamında belirtilen 12 unsurdan en az 5’ini uygulaması, yaptırımların “ithal edilen malları” kapsamaması istendi.
Lakin Trump idaresi Türkiye’ye aslında kelam konusu yaptırımları uyguladığı için tekrar yaptırım uygulanması beklenmiyor.
Cumhuriyet
