Semt pazarlarında, sokaklarda ‘organik köy yumurtası’ diye satılan eserlerdeki aldatmacaya dikkat çeken Tüketiciyi Müdafaa Derneği (TÜKODER) İzmir Şube Lideri Cevdet Uçan, tüketicinin kirli imgeye, samana ve sepete aldanarak organik olmayan yumurtaları yüksek fiyatlara tükettiğini söyledi. Kayıtsız yumurtalara değinen Uçan, “Satın alınırken, organik eser olup olmadığını anlamak için seri numarası olup olmadığı denetim edilmeli. Yumurtaların üzerinde üreticinin ismi, firma işletme numarası, yumurtanın üretim ve son kullanma tarihi ve seri numarasının bulunması gerekiyor. Bu numaralar yumurtanın hangi tarihte, hangi işletme ve hangi nitelikte olduğunu gösterir. Şayet üzerinde seri kodu yoksa o yumurtaları tüketmekten kaçının” dedi.
‘YETİŞTİRİLME ÇEŞİTLERİNE NAZARAN 4’E AYRILIYOR’
Yumurta yetiştiricilik metoduna nazaran yumurtaların 4’e ayrıldığını belirten Uçan, üzerinde 0 ila 4 ortasında numaralandırılmış seri kodlarının değer taşıdığını lisana getirerek, “Yumurta bizim için vazgeçilmez bir besin hususudur. Organik yumurta, gezen tavuk yumurtası, köy yumurtası bir de ticari maksatla endüstriyel besinlerle beslenen hayvanların üretmiş olduğu seri üretim yumurtalar olarak dört çeşit var. Yumurtaların üzerinde 0-1-2-3 olmak üzere de kodlar var. Yumurtaların üzerinde bu türlü bir numaralandırma yok ise katiyen uzak durmalıyız. Şayet seri numarası 0 ile başlıyorsa organik yumurta, 1 ise gezen tavuk yumurtası, 2 numara köy yumurtası ve 3 numara ise endüstriyel besinlerle beslenen tavukların yumurtaları manasına geliyor. Endüstriyel bir yumurtayı çok sağlıklı bulmuyoruz. Fiyatları da öteki yumurtalara nazaran daha ucuz olur. 0 seri numara ile başlayan yumurta en sağlıklısı” tabirlerini kullandı.
‘ENDÜSTRİYEL YUMURTALAR KIRINCA DAĞILIR’
Sağlıklı yumurtayı başkalarından ayırt etmenin yollarını anlatan Uçan, “Sokakta sık sık karşılaşıyoruz. Bir sepetin içine yumurtalar yerleştiriliyor ve ‘Köyden getirdim, organik’ denilerek satışa sunuluyor. Ama yumurtayı kırdığımızda sarısının koyu sarı olması gerekiyor. Hatta kırmızıya yakın bir renkte olması gerekiyor ve kırdığımızda dağılmaması gerekiyor. Yumurtayı kırdığımız vakit yumurtanın etrafındaki beyaz kısmı dağılmıyor, daha toplu halde kalıyor. Endüstriyel dediğimiz yumurtada kırdığınız vakit yumurta dağılıyor. Buna çok dikkat etmek gerekiyor. Organik yumurtalar muhakkak bembeyaz olmaz, hafif beyazdan daha koyu bir renkte olmalı” dedi.
‘YUMURTALARIN ÜZERİNDE KESİNLİKLE SERİ NUMARASI BULUNMALI’
Yumurtaların boyutlarının da çok kıymetli olduğunu vurgulayan Uçan, “Çiftlikte üretilen yumurtalar standart uzunlukta güya tıpkı fabrikadan çıkmış üzere birebir renk ve gramajda oluyor. Köy yumurtası ve organik yumurtalar irili ufaklı olur hatta bazen hal bozuklukları olur. Sokaktan yumurta alırken seri numarası olmayan yumurta alınmamalı. Üzerinde seri numarası olmayan yumurtalar piyasaya çıkacak özellikleri olmadıkları için üzerine seri numarası da vurulmaz. Alıp zehirlenme üzere rastgele bir aksilikle karşılaştığınızda bu yumurtayı nereden aldığınızı söylemeniz şahıslara bir yaptırım getirmiyor. Yumurtanın üzerinde kesinlikle seri numarası olmalı” diye konuştu.
‘FIRSATÇILAR YÜZÜNDEN YUMURTA FİYATLARI ARTTI’
Yıllardır yumurtacılık yaptığını tabir eden Sezai Akdana (49), ‘köy yumurtası’ diye satılan eserlerin gerçek olmadığını söyleyerek, fırsatçılar nedeniyle fahiş fiyatlara yumurta satıldığını vurguladı.
Damızlık yumurtaların ‘köy yumurtası’ ismi altında satıldığını söyleyen Akdana, “Her yumurta organik değil. Köy yumurtası diyerek vatandaşa üretim malı satıyorlar. Damızlık yumurtaları ‘köy yumurtası’ diye satabiliyorlar. Gerçek yumurta satan esnafın ekmeği ile oynuyorlar. Bu vatandaşlar vergi mükellefi değil esnaf değil hiçbir yere kayıtları yok ancak yumurta satabiliyorlar. Köylerde yumurta yok şu an. 0-1 kümesi diyerek bununla ilgili de kaşe vurarak daha kıymetli ve fahiş fiyatlara yumurta satıyorlar. Bölümde fırsatçılık var. ‘Bu nedenlerle yumurta fiyatları yüzde 80 arttı’ diyebilirim. Seri numarası olmayan yumurta daha çok satılıyor. Gezen tavuk yumurtası diye satıyorlar. Köy yumurtası diye satılanlar banttan geçen yumurtalarla tıpkı yalnızca temizlenmemiş hali. Onlarda çiftliklerde üretiliyor. İnsanları aldatıyorlar. Müşteriler alışveriş yaptığı yerlere dikkat etsin. Pazarda köylerden gelip sepete ot, çöp koyup bizim eserimiz, kendi ürettiğimiz diyor lakin bu mümkün değil. Köylerde de yumurta yok” dedi.
Yumurtayı her hafta birebir yerden aldığını tabir eden vatandaşlardan Erdal Gülen, yumurtaların organik ya da köy yumurtası süsü verilerek değerli fiyatlara satıldığını belirterek, “Yumurtayı ben daima bildiğim yerden alıyorum. Eski müşteriyim onlar bana makus mal satmıyor. O ne yemem gerektiğini söylerse güvenerek onu alıp yerim. Her yumurtanın organik ya da köy yumurtası olmadığını biliyorum. Kirletip satanlar var. Bu mevzuda son derece dikkat etmeye çalışıyorum” diye konuştu.
Cumhuriyet
