CHP Genel Lider Yardımcısı Fethi Açıkel, 2020 yılını sıhhat, iktisat, demokrasi, eğitim, toplumsal siyaset ve dış siyaset başlıklarıyla ele aldığı “Covid-19 Gölgesinde 2020 Türkiye’si başlıklı bir çalışma hazırladı.
Çalışmada, öne çıkan tespitler şöyle:
– Sıhhat: Türkiye, 36 ülkenin sıhhat, iktisat ve irtibat yeterliliği üzerinden değerlendirildiği Covid-19 Global Müdahale Endeksi’nde 100 üzerinden 38.1 puanla en alt sıralarda yer aldı. Covid-19 Dirençlilik Sıralamasında ekim ayında 53 ülke ortasında 30. olan Türkiye, kasım ayında 45. sıraya düştü. 2020 yılının sadece birinci 9 ayında yurtdışında çalışmak için gerekli olan belgeyi Türk Tabipleri Birliği’nden isteyen doktorların sayısı ise 702 oldu.
– İktisat: Dünya Sefalet Endeksi’nde 96 ülke ortasında Türkiye İktisadı, 2020 varsayımlarında 4. sırada yer aldı. Türkiye; AB, OECD, G20 ülke kümelerinde en yüksek enflasyona sahip ülke pozisyonuna geldi. Dünya ülkeleri sıralamasında da 190 ülke ortasında en yüksek enflasyona sahip 15 ülke ortasına girdi. İşsizlik bakımından dünyanın en makus 20 ülkesinden biri olan Türkiye, genç işsizliği bakımından ise dünyanın en makûs 35 ülkesinden biri oldu. Gelir adaleti bakımından Türkiye içerisinde Meksika ve Şili akabinde sondan 3. sırada yer aldı.
– Demokrasi: Türkiye son 10 yılda hesap verebilirlik alanında 65, hukukun üstünlüğü alanında 60, idarede tesirlilik alanlarında ise 50 sıra gerileyerek Lübnan, Cezayir, Nijerya üzere ülkelerle denk düzeylere geldi. Türkiye; Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkeleri ortasında hukukun üstünlüğü sıralamalarında en süratli gerileyen ülke oldu. Dünyada Özgürlükler Endeksi’nde Türkiye, 100 üzerinden 32 puanla “özgür olmayan ülkeler” kategorisinde değerlendirildi. Türkiye, Burundi ve Mali ile birlikte son 10 yılda özgürlüklerin en çok gerilediği 3 ülkeden biri oldu.
– Eğitim: Türkiye, 2010 yılında nitelikli eğitime erişimde 102. sıradayken, 2020 prestijiyle 118. sıraya düştü. Öğrencilere yüksek kalitede, eşitlikçi ve verimli bir eğitim sunabilmede Türkiye, 41 ülke ortasında Macaristan’dan sonra en makûs durumdaki ülke oldu.
– Toplumsal demokrasi: 163 ülkenin temel insani gereksinimler, iyilik hali ve fırsatlar üzerinden değerlendirildiği Toplumsal İlerleme Endeksi’nde Türkiye 92. sırada yer alarak son bir yılda 20 sıra geriledi. Ayrıyeten 39 ülkenin emeklilik sistemlerinin yeterlilik, sürdürülebilirlik, sağlamlık kategorileri üzerinden değerlendirildiği Global Emeklilik Endeksi’nde de Türkiye sondan üçüncü sırada yer aldı.
– Dış siyaset: Türkiye siyasi istikrarsızlığın, siyasi terörün ve muhalefeti bastırmanın artması nedeniyle barışçıl ülkeler sıralamasında 163 ülke ortasında 150. sıraya gerilerken Avrupa’daki ülkeler ortasında ise son sırada yer aldı. Pasaport gücü bakımından Türkiye, 199 ülke ortasında 95. sırada yer aldı.
Cumhuriyet
