Ülkeyi vuran felaketlerin sayısı ile nüfus yoğunluğunu düşünüldüğünde ve buradan elde edilen bilgiler de mevt oranları ile karşılaştırıldığında, epeyce düşük sayılar ile karşı karşıya kalıyoruz.
Pekala, Japonya dünyada afetlere karşı en iyi hazırlanan ülke pozisyonuna nasıl geldi?
Culture Trip‘de yer alan bir makeleye nazaran, Japonya’nın yeniliğe ahenk sağlama, yatırım yapma, eğitme kıymet verme ve geçmiş yanılgılardan ders alma yeteneği, onu dünyada zelzeleye en hazır ülke yaptı.
ZELZELEYE GÜÇLÜ BİNALAR
Japonya’daki sarsıntıların devamlılığı göz önüne alındığında, tüm konutlar mümkün sarsıntılara dayanacak halde inşa edilmiş olduğu ortaya çıkıyor. Bunun temel nedeni; Japonya’daki mevcut kanunların yalnızca sarsıntıya güçlü olan binaların imaline müsaade vermesi ve bunu muhakkak ölçümlerle denetlemesi. Bu yasalar, okullar ve ofis binaları da olmak üzere tüm yapıları kapsıyor.
2018 bilgilerine nazaran, Tokyo’daki binaların yaklaşık yüzde 87’si sarsıntıya güçlü.
Yapıların birden fazla, zelzele sarsıntısına maruz kaldığında esnek hale gelecek halde tasarlanıyor. Kimi binalar sarsıntı ile hareket etmesine imkan tanıyan teflon yer üzerine inşa edilirken, kimi binalar da sarsıntı gücünü çekebilen şişirilmiş, kauçuk yahut sıvı dolu tabanlara sahip.
Örnek olarak; Tokyo’daki ünlü Skytree, zelzeleye güçlü klasik antik ahşap uzakdoğu tapınak yapıları taklit edilerek doğal afetlere dayanacak formda inşa edildi.
Japonya’nın güneyindeki bir yanardağın yanında yer alan, çiçekler ve dinozorlarla süslenmiş 450 adet sarsıntıya güçlü kubbe mesken / Reuters
TELEFON UYGULAMASI
Japonya’daki her akıllı telefonda sarsıntı ve tsunami acil durum ihtar sistemi mevcut. Yaklaşan felaketlerden yaklaşık beş ila on saniye evvel ikaz alan bu sistem, kullanıcılara gerekirse süratli bir formda tedbir alabilmeleri için vakit tanıyor. Sistem, zelzele durana kadar “Jishin desu! Jishin desu! “ (Deprem var, sarsıntı var!) uyarsında bulunuyor.
SARSINTIYA HAZIR SÜRATLİ TRENLER
Japonya, raylı sistemin ağır olarak kullanıldığı bir ülke. Sahip oldukları “shinkansen” ağları (hızlı tren), geleceğin nakliyatı olarak bedellendiriliyor. Yolcuların güvenliğini sağlamak için ülkedeki tüm trenlerde gerektiğinde durmasını sağlayacak sarsıntı sensörleri mevcut.
2011 yılında 9,0 büyüklüğünde bir sarsıntı Japonya’yı vurduğunda, 27 hareketli tren faal biçimde çalışmaktaydı. Her bir trene öncü zelzeleler mühletince (ana zelzele öncesi) bildirim ulaştı ve trenler, büyük zelzeleden evvel durduruldu. Bu da sarsıntının sıfır vefat ve hatta yaralanma ile sonuçlanmasına imkan tanıdı.
Kyodo tarafından havadan çekilen bu fotoğrafta, Tokyo’ya giden birinci süratli tren görülüyor. 14 Mart 2015 / Reuters
ACİL TV YAYINLARI
Ülkede bir zelzele yaşandığında, tüm TV kanalları acil olarak resmi zelzele yayınına geçiyor. Bu biçimde beşerler nasıl inançta kalabilecekleri konusunda bilgilendiriliyor. Acil yayınlar, artçı zelzeleler, nerede korunulması gerektiği ve rastgele bir tsunaminin yaklaşıp yaklaşmadığı hakkında bilgi verirken, vatandaşlara daha yüksek noktalara gitmeleri ve tedbir almaları için vakit tanınıyor.
AFET TEDBİRLERİ KONUSUNDA FARKINDALIK EĞİTİMİ
Dünyanın dört bir yanındaki öbür okulların yaptığı üzere, Japonya’daki okullar da ayda bir kere olmak üzere nizamlı zelzele tatbikatları gerçekleştiriyor. Eğitim kurumları, küçük yaşlardan itibaren çocukları, bir sarsıntı bölgesinde tedbir almanın ve inançta kalmanın yolları konusunda eğitiyor. Tatbikatlar sırasında en yaygın metot, çocukların sarsıntı bitene kadar sıralarının altına girip masa ayaklarına tutunmaları. Dışarıda oynuyorlar ise öğrencilere, düşen enkazın altında kalmamak için direkt açık bir alanın merkezine gitmeleri öğretiliyor.
Okullar birebir vakitte, mahallî itfaiye çalışanının, çocukları zelzele simülatörlerine koyduğu, çok küçük yaşlardan itibaren zelzele hissini algılayabilecekleri saha seyahatleri de gerçekleştiriyor.
ZELZELE ANIT MÜZESİ
Japonya’nın, nüfusunu gelecekteki doğal afetlere karşı muhafazaya yardımcı olmasının bir öteki nedeni de geçmişten ders alabilmesi. 1995 yılında Kobe kenti, 5 bin kişiyi öldüren ve on binlerce konutu yıkan büsbütün yıkıcı Büyük Hanshin Awaji Zelzelesi ile sarsıldı. Kentin yine inşasının akabinde Kobe, Kobe Zelzele Anıt Müzesi’ni de inşa etti.
Afet sırasında hayatını kaybeden insanları hatırlamak için inşa edilen müze, tıpkı vakitte afet tedbire ve hayatta kalma konusunda yararlı programlarla dolu bir eğitim merkezi olarak da çalışıyor.
Bir bayan, Kobe deprem’in 15’inci yıl dönümünde hayatını kaybedenlere dua etmek için bir mum yakıyor. / Reuters
ZELZELE ÇANTASI
Her hane halkının zelzeleye nasıl hazırlandığı değişiklik gösterir; lakin birçok konutta sarsıntı çantası bulunuyor. Çanta içinde şişe sular, yiyecekler, eldivenler, yüz maskeleri, yalıtım örtüleri, meşaleler üzere hayatta kalma araçları ve hatta nizamlı bilgilendirmeler yayınlayan radyolar bulunuyor. Sarsıntı çantası için gerekli tüm gereçler birden fazla eczaneden yahut çeşitli mağazalardan temin edilebiliyor.
SU TAHLİYE TÜNELİ
En etkileyici mühendislik hünerlerinden biri de Tokyo kentinin eteklerinde yer alan bir futbol alanı ve paten parkının altında bulunan, az bilinen Su Deşarj Tüneli… Bu büyük bilinmeyen tünel, siklonlar ve tsunamiler üzere doğal afetlerin neden olduğu sel sularını toplayarak, suyu inançlı bir biçimde Edo Irmağı’na tekrar boşaltıyor. Bu, bölgede bir sarsıntı yaşanırsa ve akabinde bir tsunamiyi tetiklerse, kenti büyük bir sel felaketinden koruyor. İnşası 13 yıl süren tünelinin maliyeti ise 3 milyar ABD Doları. Lakin tünelin ne kadar insanın hayatını kurtarmayı vaat ettiği göz önüne alınınca bu; onu değer biçilemez kılıyor.
Cumhuriyet
