Koronavirüs salgının ortaya çıkmasının akabinde maske kullanımı hayatın bir modülü oldu. Süratli bulaşan ve insan sıhhati için büyük tehdit oluşturan koronavirüsten korunma yollarından biri olarak kullanılan cerrahi maskeler, tıbbi atık olarak kabul ediliyor.
Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’nın yayımladığı genelge kapsamında, kullanılan maskelerin çift naylon poşette 72 saat bekletildikten sonra evsel atık olarak yönetilmek üzere belediyelere teslim edilmesi gerekiyor. Uzmanlar, günlük hayatın kesimi haline dönüşen maskelerin rastgele etrafa atılmasının ise kirlilik yarattığına dikkat çekiyor.
‘KİMYASAL OLARAK AYRIŞMIYOR’
‘PARÇALANSA DAHİ MİKRON BOYUTUNDA VAR OLACAK’
Maskelerin tıbbi atık olduğunu ve prosedüre nazaran toplanıp bertaraf edilmesi gerektiğini kaydeden Doç. Dr. Erüz, “Biz bunları rastgele bir çöpe bile değil, her yere atmaya başladık. Günde 70 milyon maske inanılmaz bir sayı. Yalnızca Türkiye’de değil dünyanın her yerinde bu türlü. Görünen şu ki; 1 yıl daha bu sistem devam etmek durumunda kalacak. 1 yıl sonrasındaki inanılmaz sayılar da tabiata karışan bu kirleticilerin yaratacağı tesir yüzlerce yıl devam edeceğini düşünerek daha dikkatli olmamız gerekiyor. Tertipli olarak deniz çöpleri araştırması yapıyoruz ve tespitlerimize nazaran kıyılarda önemli ölçüde plastik siperlik ve maskeler görülüyor. Kıyılara gelen, denizlere taşınan çöplerin en fazla yüzde 1’i. Geri kalan da açıklara gerçek taşınıyor ya da tabanda birikerek balık ve öbür canlıların ömür alanlarına ziyan veriyor. Kirletilmiş olan denizden bize gelecek olan besinlerin de bu kirleticilere maruz kalmaması kelam konusu değil. Maskeler de parçalansa dahi mikron ve nano boyutunda partikül halinde tabiatta var olmaya devam edecekler ve mikroorganizmalardan başlayarak beşere gerçek giden besin zincirinde risk oluşturacaklar” diye konuştu.
‘DOĞADA KOLAY PARÇALANMIYOR’
KTÜ Tıp Fakültesi Farabi Hastanesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Faruk Aydın da Türkiye’de günde ortalama 75 milyon maske tüketildiğini öngördüğünü söyleyerek, “Bu kadar maske tabiata atılırsa önemli bir kirlilik meydana getirebilir. Maskeler ‘nonwoven’ kumaştan üretildikleri için tabiata dayanıklılıkları rastgele bir dokumadan daha fazla olduğunu düşünüyorum. Esasen sokaklarda yürürken görüyoruz, atılalı 1 ay olduğu imajını yaratan bir kirlilikle karşı karşıyayız. Tabiatta kolay parçalanmayan bu maskelerin önemli risk oluşturduğunu hepimiz kabul etmeliyiz. Ülkede günlük 70 ila 80 milyon maske tüketimi var. Bu maskeler düzgün bertaraf edilmediği durumda önemli bir tıbbi kirlilik meydana getiriyor ve potansiyel riskimizi artırıyoruz. Lütfen beşerler bu türlü bir kirliliğe katkısı olmaması için çaba etsinler” tabirlerini kullandı.
Cumhuriyet