Hükümet, borçlanma formülü üzerinde dururken bu, emekçilere yeni yük manasına geliyor. Borçlanma yapılırsa zati büyük kısmı düşük fiyatlı olan çalışanlar bir de emekli olabilmek için cebinden ödeme yapmak zorunda kalacak.
Gerek kısa çalışma ödeneği alan gerekse de fiyatsız müsaadeye çıkarılan emekçilerin emeklilik prim ödemeleri de donduruluyor. Yani emeklilik primleri yatırılmıyor.
Yalnızca sıhhat hakkından yararlanabilmeleri için genel sıhhat sigortası primleri ödeniyor. Nisan ayından beri durum bu türlü.
Patronun ileride olağan çalışma sistemine geçildiğinde geriye dönük olarak çalışanların emeklilik için gerekli olan primlerini ödeme yükümlülüğü de bulunmuyor.
PRİM BOYUTU UNUTULDU
Kısa çalışmada şayet bir ay içerisinde 20 gün olağan çalışma, 10 gün kısa çalışma yapılıyorsa burada da kısa çalışmaya giren devirler için prim ödemesi yok.
Hükümet kısa çalışma ve fiyatsız izinde süreyi daima uzatıyor. Fakat işin “prim” boyutu gözden kaçırılıyor. Meğer prim ödemesi emeklilik için aranan temel kaidelerden birisi. 7 bin 200 gün prim ödemesi yapılması gerekiyor.
Yasaya nazaran birtakım durumlarda primlerin yatmadığı devirler için geriye dönük borçlanma yapılabiliyor.
Örneğin askerlik ve doğum borçlanması üzere. Lakin maddede kısa çalışma ile fiyatsız müsaade devri borçlanma yapılacak mühletler içerisinde yer almıyor.
Aile, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk eylülde, kısa çalışmadan yararlananların prim yatırılmayan devirleri için borçlanma ve gibisi imkânlara önümüzdeki devirde bakacaklarını söylemişti.
Şayet hükümet prim ödenmeyen günler için geriye dönük borçlanma hakkı tanırsa bu personel için hem iyi hem de makûs. Âlâ tarafı emekçi prim yatırılmayan periyotları ödeyerek emeklilik hakkı kazanabilecek. Makûs tarafı ise bu emekçi için yeni bir yük manasına geliyor.
Zira emekçi ödenmeyen günlerin primini kendi cebinden karşılamak zorunda kalacak.
FİYATSIZ MÜSAADE ‘SÖMÜRÜSÜ’
Hükümetin verdiği yetkiyle patronların fiyatsız müsaadeye çıkardıkları emekçi sayısı artmaya devam ediyor.
Fiyatsız izindeki personel sayısı 2.1 milyona ulaşırken, işverenler uygulamayı berbata kullanmaya başladı.
İŞKUR son datalarına nazaran fiyatsız müsaadeye çıkarılan personel sayısı 2 milyon 45 bin 139’dan nisan-ekim devrinde 2 milyon 111 bin 852’ye ulaştı.
Sendikalardan alınan bilgiye nazaran kimi patronlar personelleri fiyatsız müsaadeye çıkarıyor. Emekçi devletten 1168 lira alıyor. Patron fiyatın kalan kısmını elden ödüyor.
İşçinin prim ödemelerinden de kurtuluyor. Bir öteki uygulama da şöyle: Personel fiyatsız müsaadeye çıkarılıyor. Fakat meskenden çalıştırılmaya devam ediliyor.
Cumhuriyet
