Kediler dünyasının sezgileri güçlü ve duygusal üyeleri kara kedilerin, sadece renkleri nedeniyle pek çok riskle karşı karşıya kaldığını anlatmak için 27 Ekim tüm dünyada “Kara Kedi Günü” olarak kutlanıyor.
Dünyanın dört bir yanındaki milyonlarca kedi, sokağa terk edilmekten zevk için öldürülmeye varan pek çok tehditle karşı karşıya kalıyor. Sarısı, beyazı, grisi fark etmeden acıya terk edilen kediler ortasındaki en büyük kümesi ise sateni andıran parlak tüyleriyle siyah renkliler oluşturuyor.
Kara kediler hem başka renklere nazaran daha az sahipleniliyor hem de taammüden yaralama ve öldürülmelerde birinci sırada yer alıyor. Dünyada kara kedilere yönelik taarruzlar, bilhassa 31 Ekim’de kutlanan Cadılar Bayramı devrinde daha da artıyor. Kara kedi ataklarının önüne geçmek için ABD’nin pek çok eyaletinde ekim ayı boyunca barınaklardan bu renkteki kedilerin sahiplenilmesine müsaade verilmiyor.
Bu durumdan yola çıkan “Cats Protection” isimli örgüt, kara kediler konusunda farkındalık yaratmak üzere 27 Ekim’i “Ulusal Kara Kedi Günü” olarak kabul etti. 2011 yılından bu yana her yıl 27 Ekim’de çeşitli etkinlikler düzenleyen örgüt, kara kedilerin yaşadıkları dezavantajlara dikkati çekmeye çalışıyor.
“MISIR’DA KEDİLERİN ÖLDÜRÜLMESİ YASAKTI”
Kara kedilerin kıssası aslında hiç de bu türlü başlamamıştı. İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa (İÜC) Veteriner Fakültesi Veteriner Hekimliği Tarihi Anabilim Kolu Lideri Dr. Öğretim Üyesi Altan Armutak, neredeyse 4 bin yıl evvel birinci Mısır’da evcilleştirilen kara kedilerin kıssasını paylaştı.
Ülkedeki tahıl ambarlarını farelere karşı koruyan ve bu özellikleri sayesinde Mısır halkı tarafından çok sevilen kedilerin vakitle “tanrı” olarak kabul edilmeye başladığını anlatan Armutak, Mısır mitolojisinde çoğunlukla siyah renkli kedilerin kullanıldığına dikkati çekti.
“Ünlü tarihçi kitabında eski Mısır’da kedilerin öldürülmesinin yasak olduğunu, kedi öldüren birtakım Romalı askerlerin halk tarafından öldürüldüğünü, kedilerin ateşten çok korktukları, yangınlarda paniğe kapılıp alevlerin içine yanlışsız koşmamaları için Mısırlılar tarafından etten bir duvarla örülerek ateşten uzak tutulduklarını ayrıntılı olarak müellif. Herodot ‘Tarih’ isimli yapıtının hiçbir yerinde kara kedilerin uğursuzluğuna dair bir söze yer vermez.”
Orta Çağ Avrupası’nda, bayanların “cadılıkla” suçlanmaya başladığı yıllarda kara kedilerin de bu süreçten olumsuz etkilendiğine değinen Armutak, o yıllarda yaşananlarda, kedilerin gözlerinde bulunan ve ışığı yansıtan “tapetum lucidum” isimli katmanın tesirli olduğunu lisana getirdi. Bu katman sayesinde kedilerin gözlerinin daha parlak görülmeye başladığını, siyah kedilerin ise renkleri nedeniyle vücudu görünmezken yalnızca gözlerinin görülmesinin insanları korkuttuğunu vurgulayan Armutak, o günlerde yaşananları şöyle özetledi:
“Sonunda 13 Haziran 1233 günü Katolik dünyasının Papası 9. Gregory bir fetva yayınlar. Bu fetvada kediler, bilhassa kara kediler direkt şeytanla ilişkilendirilerek öldürülmeleri gerektiği bildirilir. Buna bağlı olarak bu tarihten başlayarak 300 yıl boyunca milyonlarca kedi lakin en çok kara kedi ve cadılıkla suçlanan binlerce bayan sahibi, kilise tarafından yakılarak cezalandırılır. Kara kediler bir torbaya doldurularak ağacın kalın bir koluna asılır. Bu ortada torbanın altında büyük bir ateş yakılır. Torbada yanan kediler çığlık attıkça, şeytanın daha çok korkacağına ve oradan uzaklaşacağına inanılır.”
Armutak, çok ilahlı pagan dünyanın izlerinin silinmesi hedefiyle yapılan bu uygulamanın kara kedilerin bugün şeytanla ilişkilendirilmesi istikametindeki inanışın kökeni olduğunu vurguladı.
“TÜRK İNSANI KARA KEDİYE KARŞI ÇEKİNGEN”
Türkiye’de kara kediye yönelik, genel olarak “çekingen bir tavır” kelam konusu olduğuna işaret eden Armutak, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Günlük konuşmalarda ‘Önünden kara kedi geçmiş” yahut ‘Aramıza kara kedi girdi’ üzere az sayıdaki sözde, kara kedilerin toplumumuzda ürkütücü ve soğuk varlıklar olarak kabul edildiği görülmekte. Fakat İslam dininin bu mevzuyla ilgili en küçük bir olumsuz işareti yoktur. Tam aksine kedilerin meskenin süsü olduğu ve onların içtikleri suyun bile kirli olmadığı vurgulanmıştır. O halde toplumumuzda bu kara kedi çekincesinin kökeninde, bağda bulunduğumuz başka kimi kültürler ve bilhassa batı kültürünün bulunduğu söylenebilir. Tıpkı Cadılar Bayramı üzere bu da toplumumuzun bünyesinden çıkmış değil diğer kültürlerden ve bilhassa İslam öncesi inanışlardan kaynaklanarak kültürel etkileşim yoluyla toplumumuzu etkilemiştir. Cadılar Bayramı’nda en sık kullanılan motiflerden birinin kara kedi olduğu da unutulmamalıdır.”
“KARA KEDİLERİN SEZGİLERİ GÜÇLÜ, ÇOK YETERLİ GÖZLEMCİ VE İÇE DÖNÜK HAYVANLAR”
Kara kedilerin renkleri yüzünden toplumun bir kesiti tarafından dışlandığını ve meskenlere alınmadığını belirten Armutak, “Eve alındıktan sonra meydana gelen en ufak bir şanssızlıkta sokağa atılan, geceleri dehşetle yaklaşılan, tekin olmadığına inanılan ve bu nedenlerle yer yer şiddet gören, korkutulan, aç ve susuz bırakılan, karşı karşıya gelindiğinde yolların değiştirildiği ve kovalanarak kaçırtılan şanssız bir kedi kümesidir. Tüm bunlara ek olarak birtakım sapkın kümeler tarafından öldürüldükleri de unutulmamalıdır” dedi.
Cumhuriyet
