Ankara’nın en eski semtlerinden olan Ulus’ta, Birinci Meclis’e çok yakın pozisyondaki tarihi binalarda yerleşik olan Ankara Toplumsal Bilimler Üniversitesi bünyesindeki tarihi ve sanatsal kıymeti olan yapıtların kayıt altına alınmadığı ve uygun ortamlarda koruma edilmediği ortaya çıktı. Sayıştay’ın 2019 yılı raporuna nazaran üniversiteye devredilen tarihi binalardaki yepyeni üretim koleksiyon halıların yere serildiği, tabloların ıslak tabanda tutulduğu, tarihi porselenlerin kırıldığı belirtildi.
HALILAR YERDE
Rapora nazaran, Türkiye’nin birinci Başbakanlık binası olan ve üniversitenin rektörlük binası olarak hizmet veren tarihi binanın evresi ile teslim alınan sanat yapıtları, Atatürk’ün Kurtuluş Savaşı’nda kullandığı çalışma odasının da bulunduğu tarihi binadaki “Atatürk Müzesi”ne ilişkin tarihi ve korunması gerekli kültür varlıkları ve eski Sümerbank binasının içinde yer alan makine, mefruşat, döşeme ve demirbaşlar ile tarihi, kültürel ve sanatsal pahası olan 210 tablo kayıt altına alınmadı. Kayıt altına alınan yapıtların üzerine taşınır sicil numaralarının konmadığı ve korumalarının uygun ortamlarda yapılmadığı aktarılan raporda, korunması gereken taşınır kültür varlığı olup özgün üretilen koleksiyon halıların kullanıma verildiğinin tespit edildiği kaydedildi.
‘BAKIMSIZLIK’
Kelam konusu tablolardan kimilerinin üst üste yığılarak özensizce istiflendiği, kimilerinin ıslak tabanda tutulduğu, Atatürk’e ilişkin olan en büyük tablonun ambalajlanmadan koruma edildiği kaydedilen raporda, kimi tarihi yapıtların boya ve derilerinin kuruduğu, tarihi porselenlerin kimilerinin kırıldığı, “dokuma halı yün Türk bayrağının böcekler nedeniyle kısmen ziyan gördüğü” kaydedildi. Raporda, “Üniversitede mevcut bir müze varken bir müze daha donatacak kadar korunması gerekli kültür ve tabiat varlığı ile tarihi ve hoş sanat yapıtının bakımsızlıktan olumsuz etkilendiği tespit edilmiştir” denildi. Raporda, özetle şunlar kaydedildi: “Kaydı olmayanların taşınır kayıtlarının yapılması, gerçek kıymeti çok yüksek olabilecek bu tabloların değerleme süreçlerinin yapılması, profesyonel bakım hizmeti alınarak onarımlarının sağlanması, idari üniteler ve dekanlıklarda yerde kullanımda olan özelleşen Sümerbank üretimi ‘Hun’ , ‘Uygur’, ‘Çanakkale’ , ‘Milas’, ‘Anadolu -7 Dağın Çiçeği-’ üzere bir daha artık dokunamayacak, Kültür Bakanlığı uzmanlarının sergilenmelerini önerdikleri belirtilen koleksiyon halıların toplanarak yıpranmalarının önlenmesi, müsaade ile kurulacak özel bir müzede tarihe ışık tutacak kıymetlerin korunarak gelecek jenerasyonlara tanıtılması uygun olacaktır.”
Raporda, kontrol sonrası tarihi ve sanat yapıtları ile kültür varlıklarının 2020 prestijiyle korumaya alındığı kaydedilirken, “bulgu konusu yapıtların hiçbir vakit yerine yenisi konulamayacak kadar özel oldukları” aktarıldı.
Cumhuriyet