Avrupa’da Kovid-19 hadiselerinin en fazla görüldüğü ülke olan İspanya’da, başşehir Madrid salgının odak noktası olmaya devam ederken, turizmin durma noktasına gelmesi ve alınan sıkı tedbirler restoran kesiminin sıkıntılarını daha da artırıyor.
Ülke genelinde 40 binden fazla restoran, bar yahut kafeterya Kovid-19’dan kaynaklanan ekonomik krize dayanamayarak kepenk kapatmak zorunda kaldı.
Madrid’de 1725 yılından bu yana hizmet veren Botin restoran gerek ünü gerekse birikimi ve kapasitesiyle kesimdeki öbür restoranlara göre şanslı olsa da, salgından ötürü büyük kayıplar yaşadı.
1930’dan bu yana restoranın başında olan İspanyol ailenin üçüncü kuşak üyelerinden Antonio Gonzalez, “İspanya İç Savaşı sırasında bile bu restoran kapanmadı. Dedem, burada çalışmaya devam etti. Lakin (restoran) Covid-19’dan ötürü duyuru edilen fevkalâde hal (OHAL) periyodunda (14 Mart-21 Haziran) alınan yasal kararlarla kapalı kaldı” dedi.
Covid-19’un Botin restoranına tesirini “korkunç ve ani bir değişiklik” diye söz eden Gonzalez, “Normal vakitte günde 600 kadar müşteri ağırlayan bir restoranız. Ancak bu, artık 60’a indi. Restoranımızda çalışan 75 işçinin 63’ü kısa çalışma ödeneği ile meskeninde. Yalnızca 12’si çalışıyor. Aylık kaybımız 50-60 bin avro. Bu biçimde 1-2 yıl dayanabiliriz” tabirlerini kullandı.
Botin’in müşterilerinin büyük çoğunluğunun gerek İspanya içinden gerekse yurt dışından Madrid’e gelen ziyaretçiler olduğunu ancak Kovid-19’dan ötürü kente turist gelmediğini kaydeden Gonzalez, kelamlarına şu formda devam etti:
“Madrid’deki müşterilerimiz de salgından ötürü doğal olarak kendi mahallelerinde kalmayı, kent merkezine inmemeyi tercih ettiler. Lakin bizim müşterilerimiz gelmeseler de müşterimiz olmaya devam ediyor. Zira biz, işletmemizden ya da yemeklerimizden kaynaklanan bir müşteri kaybı yaşamadık. Bu bizi biraz rahatlatıyor. Bu milletlerarası bir sıhhat sorunu. Şayet müşteri kaybının sebebi bizden kaynaklansaydı o vakit çok daha umutsuz olurduk.”
Covid-19 sıkıntısının aşının bulunmasıyla son bulacağını fakat öbür yandan toplum olarak herkesin “terapiye gereksinimi olduğunu” tabir eden Gonzalez, “Aslında en büyük sorun, alışkanlıkların değişmesi, sıhhat korkusu ve olağan ki ekonomik sıkıntılar. Çünkü, her ailenin geliri çok önemli manada düştü. Biz kanunların belirlediği her türlü sıhhat önlemini restoranımızda ziyadesiyle uyguluyoruz. Ek olarak ateş ölçer kameralar, her yerde kullanılan hijyen jelleri var. Örtülerimiz de her gün 60 derecenin üzerinde yıkanıyor. Lakin salgının getirdiği endişeleri ortadan kaldırmak kolay değil” dedi.
Öte yandan, İngiliz bir müşterisinin teşebbüsüyle kendi talepleri olmaksızın 1987’de Guinness Rekorlar Kitabı’na “dünyanın en eski restoranı” olarak girdiklerini aktaran Gonzalez, “Bizden evvel bu unvan Paris’teki bir restorandaydı. Ancak bu unvanı almak için her vakit tıpkı isme sahip olmak, birebir yerde olmak ve hiçbir vakit kapatmamak üzere üç kıymetli kriter var” diye konuştu.
HEMİNGWAY’İN ROMANI İLE ÜNLENEN, GOYA’NIN TABAK YIKADIĞI RESTORAN
“Madrid’in tarihiyle eş paha bir restoranız.” diyen Gonzalez, Botin’in ünlenmesinin en büyük nedeninin ise Amerikalı müellif Ernest Hemingway’in birinci romanı “Güneş de Doğar”ın son kısmının bu restoranda geçmesi olduğunu söyledi.
Gonzalez, “Graham Greene, Benito Perez Galdos, Ramon Gomes de la Serra, Arturo Barea üzere birçok müellifin yapıtlarındaki karakterlerin biri Botin’den geçmiştir. Francisco de Goya da ressam olmadan evvel burada tabak yıkacıyı olarak çalışmış. Lakin Hemingway’in romanında da buranın geçmesi bizim için büyük bir talih, restoran için çok büyük bir itici güç oldu. Edebiyat dünyasında ve tarihi açıdan kıymetli bir restoranız. Fakat en değerlisi buraya gelenlerin ağız tadıyla buradan çıkması” tabirlerini kullandı.
Fırınının özelliğiyle tandır çeşitlerinde ünü olan ve klasik İspanyol yemeklerini menüsünde bulunduran Botin restoran, Ava Gardner’dan Woody Allen’a kadar çok sayıda ünlü ismi ağırladı.
Cumhuriyet
