Tiyatro Kooperatifi, 2020-2021 sanat dönemi için Hoş Sanatlar Genel Müdürlüğü tarafından özel tiyatroların projelerine yapılan dayanak konusunda T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı’na, desteklenen oyunlar, kriter seçimleri ve bütçe mevzuları ile ilgili sorulara ileterek, kamuoyuna açıklamada bulundu.
Kelam konusu açıklamada şu tabirler kullanıldı:
- Desteklenen oyunların seçiminde kullanılan kriterler nelerdir?
- Desteklenen oyunların seçiminde kullanılan kriterlere uyumluluğu kıymetlendiren konseyde misyon alan kişi yahut kurumlar kimlerdir?
- Başvurusu olumlu sonuçlanan her bir tiyatroya ayrılan bütçe nedir, bütçenin transferi ne vakit yapılacaktır?
Takviye başvurusu olumlu sonuçlanmayan tiyatrolar, seçim kriterleri kapsamında müracaatın olumsuz sonuçlanma nedenini öğrenmek istemektedir. Hem şeffaflık prensibi hem de bir sonraki dayanaktan yararlanabilmek, dayanağın kriterlerine uyumlanmak ve gereken iyileştirmenin yapabilmesi için, başvurusu olumsuz sonuçlanan tüm tiyatrolara seçim kriterleri kapsamında bilgi vermenizi rica ederiz.
Vergi/SGK borcunu yapılandırmak ve/veya İTO kaydı yaptırmak üzere borç/kredi alarak dayanağa başvurabilen tiyatrolar için, takviyeden yararlanamama sebebini şeffaf bir halde öğrenmek ayrıyeten değer arz etmektedir.
Değerlendirmenin objektif kriterlere nazaran yapılması, sonuçların şeffaf bir formda açıklanması gerekmektedir. Bu kapsamda acilen çözümlenmesi gereken bahisler aşağıdaki üzeredir;
- Desteğin eski oyunlara verilmesinin adaletsiz oluşu,
- Oyun ismini ve/veya müracaatçı şirketi değiştirerek birebir oyunların tekrar takviyeden yararlanması,
- Farklı şirketlerle yapılan müracaatlar sayesinde tıpkı tiyatronun birden çok oyunla takviye alması,
- Her başvurusu olumsuz sonuçlanan tiyatroların yanında her yıl kesintisiz bir formda dayanaktan yararlanan tiyatroların olması,
- Dayanağın kapsayıcı olmaması.
- Sanatsal kriterlerinin muğlak olması.
Yönetmeliğin 7. ve 8. unsuru başta olmak üzere, “Değerlendirme Kurulu tarafından her sanat döneminde ek ölçütler belirlenebilir.” üzere belirsizlik içeren tabirlerin güncellenmesi gerekmektedir. Bu istikamette her türlü iş birliğine ve çalışmaya açık olduğumuzu yinelemek isteriz.
Özel tiyatroların yaklaşık 7 aydır gelir elde edemediği, sahnelerin birer birer ve süratle kapandığı ağır pandemi sürecinde, neredeyse tüm özel tiyatroların vergi ve SGK borcu bulunduğu açıktır. 14 Mart 2020 tarihli toplantımız ve 20 Mart ile 27 Mart 2020 tarihli COVID-19 salgını sebepli acil tedbir paketi tekliflerimizde “verilen dayanaklarda vergi ve SGK borcu aranmaması”nın hayati olduğunu sizinle paylaşıp dayanağınızı rica etmiştik.
Türkiye çapında tüm özel tiyatrolarla tıpkı meseleleri yaşadığımız gerçeğinden yola çıkarak; 60 özel tiyatronun dahil olduğu ve bir örneklem olarak değerlendirilebilecek Tiyatro Kooperatifi özelinde, ortaklarımızın %43’ü dayanağa başvurmuştur. Müracaatta bulunmayan ortaklarımızın yüzde 50’si “vergi yahut SGK borcu olmaması” kuralının aranması sebebiyle dayanağa başvuramamıştır. Şayet müracaat kriterlerinde “vergi yahut SGK borcu olmaması” ve bu periyotta bir maliyet kalemi olan “İTO kaydı şartı” bulunmasaydı, müracaatta bulunan tiyatroların oranı yüzde 72 olabilecekti. Mevzuyu tekrar bilgi ve değerlendirmenize sunarız.
27 Mart 2020’de değerlendirmenize sunduğumuz “Özel Tiyatroların Projelerine Yapılacak Yardımlara Ait Yönetmelik Değişikliği Hakkında Önerilerimiz”i tekrar paylaşıyoruz. Bu teklifler çerçevesinde kabul gören hususlar dışında, şimdi sonuç/değerlendirme/yorumunuzu alamadığımız tekliflerimiz için de görüşlerinizi rica ederiz. (Bahsedilen tekliflere, www.tiyatrokooperatifi.org adresinden erişebilirsiniz.)
2020-21 döneminde takviye alan kurumların tamamı, yalnızca tiyatro alanında faaliyet gösteren kurumlar mıdır? Dayanaktan yararlanan kurumların belirlenmesi ve alanda standardizasyon için tekliflerimizden biri de, nace kodlarının kullanımı idi. Üzerine düşünülerek, mevcut sistemde hiçbir tiyatronun ziyan görmeyeceği formda iyileştirmeye yönelik adımların planlanması gerektiğini düşündüğümüz bu standardizasyon ile ilgili bir planınız bulunuyor mu?
Özel tiyatroların çöküşte olduğu, sahnelerin teker teker kapandığı, tiyatrocuların mesleklerini yapamadığı pandemi sürecinde verilen dayanakla ilgili T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın tesis edeceği şeffaflık ve kolaylaştırıcılığı önemsiyor, üstteki sorularımıza ait cevaplarını rica ediyoruz.
Üstteki sorulara verilecek cevapların tamamının, bilhassa de bu hassas süreçte tüm bölüm açısından itimat vermesini gönülden dilek ediyoruz. Fakat kültürel mirasımıza sahip çıkmak ve pandemi bitiminde tiyatrolarımızın var olabilmesi için somut, sürdürülebilir, kalıcı tahlillere gereksinimimiz olduğunu ve iş birliğine açık olduğumuzu bir kere daha yineleyerek, tekliflerimizin dikkate alınmasını rica ederiz.
Cumhuriyet
