GETTY IMAGES
Partnerinizle yaşadığınız problemleri arkadaşlarınıza anlattığınızda bunları başa takmanın yersiz olduğunu mu söylüyorlar? Ya da bir arkadaşınız sizin hiç uygun bulmadığınız biriyle yeni bir münasebete başlamış ve bu bağ vakitle giderek gelişiyor mu?
Psikologlar, alakalara başlamamızı ve sürdürmemizi etkileyen iki skaladan kelam ediyor.
Bunlardan biri, birinci izlenim ve ahenk belirtilerine ne kadar değer verdiğimizi, başkası ise alakalarda sıkıntıları aşma istikametinde ne kadar uğraş gösterdiğimizi ölçüyor.
Bunlara örtülü alaka teorileri ismi veriliyor (çünkü bu mevzuları pek konuşmayız). Gerçek aşka inandığımızı düşünürüz, lakin diğerleriyle bu mevzuyu açıktan pek tartışmaz yahut yeni bir ilgiye bunun farkında olarak başlamayız.
Münasebetimizde sıkıntıları partnerimizle konuşmaktan kaçınıyor muyuz? Olmadığı halde bir yerde yanılgı mı arıyoruz? Alakamızı ‘hayalet’ üzere sıyrılıp uzaklaşarak mı sona erdiriyoruz? Bu iki skalayı kullanarak bu soruların cevaplarını bulabiliriz. Bu örtülü tavırlardaki farklılıklar ayrıyeten diğerlerinin aşk hayatlarındaki tercihlerinin nedenlerini anlamamızı da sağlayabilir.
Bu skalalarda kendi pozisyonunuzu anlamak için aşağıdaki iki anketi yapabilirsiniz.
GETTY IMAGES
Birinci görüşte aşka mı inanıyorsunuz yoksa aşkın vakitle gelişeceğine mi?
‘Ruh İkizi’ skalası
Aşağıdaki 10 ifadeyi 1 ile 7 ortasında puan vererek değerlendirin (1 hiç katılmıyorum, 7 ise büsbütün katılıyorum ölçüsünü söz ediyor)
1.Romantik bir bağlantının başarısı temel olarak iki kişinin birbiri için “doğru” insan olup olmamasına bağlıdır.
2.Henüz karşılaşmadığım lakin benim için kusursuz (veya harikaya yakın) bir insan vardır.
3.Evliliklerde birçok insan, eşiyle derin bir yakın alaka keşfeder (inşa eder fikrine zıt olarak).
4.Evlendikten sonra eşimle tutkulu bir aşk yaşamamız benim için çok kıymetli.
5.Tutkulu bir aşk yaşamadığım beşerle evlenemem.
6.”Doğru insan” diye bir şey yoktur.
7.Eşim olacak insanın tanıştığım en harika insan olması lazım.
8.Mükemmel ahenk beklentisiyle eş arayan beşerler boşa vakit harcıyor.
9.Birçok evliliğin başarısız olmasının nedeni iki insanın birbiri için uygun olmamasından kaynaklanıyor.
10.İnsanlar ortasındaki yakınlık hissi evvelden oluşmuştur.
Artık puanlamaya gelelim: Evvel 1,2, 3, 4, 5, 7, 9 ve 10. tabirler için verdiğiniz (1’den 7’ye kadar) puanları toplayın. 6 ve 8. sözlere verdiğiniz karşılıkların her birini 8 sayısından çıkarın ve elde ettiğiniz yeni sayıları o soruların karşılığı olarak alın. Örneğin, 6 yahut 8. sorudan birine “6” karşılığını vermişseniz bunu 8 sayısından çıkarınca 2 kalır. İşte bu sayısı öbür soruların toplamına ekleyin. Her iki soru için tıpkı süreci yaptıktan sonra elde ettiğiniz toplamı, ortalamayı bulmak için 10’a bölün (10 soru olduğu için). Bu formda ortalama skorunuzu bulmuş olursunuz.
GETTY IMAGES
Alakalarda sorun çıktığında ‘yürütme’ yaklaşımını benimseyenler bu problemlerle daha kolay baş edebiliyor.
‘Yürütme’ skalası
Aşağıdaki 9 tabire 1 ile 7 ortasında puan verin (1 hiç katılmıyorum, 7 ise büsbütün katılıyorum ölçüsünü tabir ediyor)
1.Romantik bir bağlantının başarısı insanların o ilişkiyi yürütmek için verdiği gayrete bağlıdır.
2.Evlilikte gayret ahenkten daha değerlidir.
3.İlişkide aşk gelişir (aşk bulunur fikrine karşı)
4.İnsanlar efor gösterirse birçok evlilik yürür.
5.Birçok beşerle keyifli bir evlilik yürütebilirim, kâfi ki makul olsunlar.
6.Birçok evliliğin başarısız olmasının nedeni şahısların efor göstermemesinden kaynaklanır.
7.Bir insanı ne kadar iyi tanıdığınız onları tanıma müddetiyle ilgilidir.
8.Rastgele bir beşerle evlensem de bu beni tatmin eder.
9.Partnerinizi lakin vakitle tanıyabilirsiniz.
Bu anketin sonucunu bulmak için verdiğiniz puanları toplayıp 9’a bölün.
GETTY IMAGES
‘Ruh ikizi’ anlayışına sahip olanlar partnerlerinin ‘doğru insan’ olmadığını anladıklarında onlara ‘hayalet’ üzere davranmayı seçebilir.
Örtülü alaka teorileri
Bu anketin soruları ABD’nin Illinois eyaletindeki Aurora Üniversitesi’nden Renae Franiuk’un kullandığı Münasebet Teorileri Anketi’nden alınmıştır. Franiuk bu anketi, zımni teoriler ve bağda tatmin ve uzun ömür bahisli araştırmasında kullanmış.
Anket sonucunuz “ruh ikizi” inancınızın yüksek olduğunu gösterdi ve bu sizi şaşırttıysa bu mevzuda yalnız değilsiniz, diyor Franiuk. “İnsanlar ekseriyetle ‘yürütme’ anlayışına daha yakın olduğunu sanır, ancak ‘ruh ikizi’ anlayışının daha fazla benimsendiğini görürüz. Beşerler ‘ruh ikizi’ yaklaşımına bilimsel olmadığı için başta soğuk bakarlar. Ona öteki bir isim verip bu romantik inançları daha fazla benimsemelerini sağlayabiliriz. Batı kültürü insanları bu inançlara yönelttiği için bu fikirlere inanma isteği çok da şaşırtan değil.”
Her iki anketin sonucunu buldunuz. Pekala artık neye dikkat etmek lazım? Bağlantılar kuvvetli bir periyoda girdiğinde ‘yürütme’ anketinde yüksek puan almış beşerler o ilişkiyi düzeltme istikametinde gayret gösterip sonuç aldığında tatmin olur. Çiftler ilişkiyi yürütme istikametinde ne kadar fazla uğraş gösterirse o bağa o kadar adanmış hissederler, karşılarına çıkan zorlukları aşmaya çalışırlar.
Bu nedenle bağın vakitle gelişeceği inancını taşıyanlar, taraflar ortasındaki ahenk açısından büyük farkları göz arkası ederler. Ahengin vakit içinde gelişeceğine ve bunun için efor harcamak gerektiğine inanırlar.
Cumhuriyet