Kurgunun, kişisel ve toplumsal gerçekleri deşerek aşmaya çalıştığı doğal noktadan, bir anda, bilimkurgu çeşidinin sonlarını genişleten hayal gücümüzü bile zorlayan gerçeklerle yüz yüze geliverdik…
Maskeli hayaletler üzere dolaşıyoruz burada… Alnımızı her gün tekraren maksat alan ateşölçer tabancalara alıştık. Bilgisayarın bize verdiği koltuğun bir ötesine kaymak bile olanaksız. Üstelik, bir kısmı 15 gün karantinada kalmak kıymetine Lido Adası’na koşturan biz bu gerçek hayaletler, alabildiğine edilgeniz. Kuzu kuzu uyuyoruz tüm kurallara… Düşünmek, sorgulamak, reaksiyon göstermek falan yok. Nitekim hayaletler gibiyiz…
Azra Deniz Okyay’ın “Hayaletler”i, Venedik Şenliği alanında, arayı müdafaaya itina göstererek yavaşça devinip duran sinemasever hayaletlerden çok daha gerçek hayaletler!.. Çaresizliğe yenik düşmeyen, öfkelenen, direnen, İstanbul sokaklarında her gün karşılaştığımız hayalet/karakterler onlar. Aile, mahalle ve polis baskısı altında bunalan ve başkaldıran, lakin çıkış yolu bulamayan, gerçekçi ve şuurlu “Hayaletler”i, güya belgesel bir sinemada kendilerini anlatırcasına doğal ve inandırıcı yorumlarıyla, tüm oyuncuların daha da çarpıcı kıldığını ayrıyeten belirtmem gerekiyor…
KESKİN BİR MÜŞAHEDE
Elektrik kesintisiyle iyice karanlığa gömülen İstanbul gerçeklerinin tablosunu devingen kamerasının yansıttığı çarpıcı renklerle, zalimce resmediyor genç direktör. Topluma ahenk sağlamakta zorlanan genç kızlar, yıkık dökük yatakhane/evlere yüksek kira ödemek zorunda kalan Suriyeli sığınmacılar, onları sömüren fırsatçılar, sivil ya da üniformalı polisler, erkek şiddetine karşı şov yapan bayanlar, sevgililerin yan yana, dudak dudağa dışarıda bir arada olmasından rahatsız olan salak maçolar, yıkılan eski binalar, mantar üzere türeyen bomboş gökdelenler… Hepsi bizim gerçek hayaletlerimiz değil mi? Distopik sinema tarifini yadsımayan Azra Deniz Okyay, temelde keskin bir gözlemci…
Şenliğin bu yıl 35 yaşına basan en eski yan kısmı “Eleştirmenlerin Haftası”nın yedi sinemadan oluşan seçkisinde yer alan “Hayaletler”, doğal olarak, En Uygun Birinci Sinema Altın Aslanı’na da aday…
Yaşama geçirmek için “kutsal” savaşların göze alındığı ütopyalardan hâlâ umudu kesmemişken, nasıl oldu da, süratle dünyamızı sarmalına alan distopyalara karşı direnemedik?
Hepimiz, bu işin artık bir sinema kurgusu olmadığının şuurundayız lakin yeniden de ümitsizliğe kapılmak istemiyoruz…
Nasıl oldu da, ütopyalar gözümüzün önünde süratle distopyalara dönüştü? diye sorarken, gerçek ömrün distopyaları bile süratle geride bırakıyor olduğunu gözlemlemek vahim değil mi?
Bu tehlikeli güç sürecin tek panzehiri, her şeye rağmen, her şeyden sorumlu olan hemcinslerimize inanmayı, sağduyuya ve insan sevgisine yine döneceklerine olan inancımıza (hiç de gerçekçi bir umut üzere gözükmese de) kuvvetlice sarılmak… Denize düşen misali…
Cumhuriyet
