Örneğin, 2019’da “Beyazca”, “Çeşme” ve “Alaçatımmm” markalarıyla tereyağı ve peynirde hile yapan İzmir menşeili Çeşme Süt firmasının, 2020’de de birebir markalarla toplam 5 parti tereyağı ve peynir eserinde hile yapmayı sürdürdüğünü gözlemledik. Birebir formda, Konya menşeili Sütkon Besin firması “Güleç” markasıyla peynirde; Antalya menşeili Sütsa firması da “Sütsa Hakkı Yallıoğlu” markasıyla iki yıldır yoğurtta hile yapmaya devam ediyor.
YENİ MARKALARLA HİLE
2012’den 2020’ye bakanlıkça açıklanan listeleri kıyaslayarak şu tespitleri yaptık:
– Afyonkarahisar menşeili Hükümran Sucukları firmasının 2019’da “Horatalar Cet İpek Sucukları” markalı sucuk eserinde baş eti kullandığı tespit edilmişti. Birebir firma, bu sefer de “Afyon Tat” markasıyla hileli sucuk üretmeye devam etti. Bu sefer de sucuğa kanatlı eti kattı.
– 2012’de “Ilgaz Yaylası”, 2014’te de “Lazz Bakkal” markasıyla hileli peynir üreten Afyonlu Memnun Tolga firması, 2019’da toplam 6 markada hile yaptı. Hileli eser sayısını da 43’e yükseltti.
– 2016’da “Oba” ve “Emmoğlu” markalarıyla 6 parti eserde hile yapan Konya merkezli Demircioğlu Süt ve Süt Eserleri firması, 2018’de 9 eserde hile yaparken 2019’da bu sayıyı 23’e çıkardı. Bu süreçte bünyesine Kaymakçı, Özlü, Özlü Emre Demirci, Asyalı ve Molla Mehmetoğlu isimlerinde 5 yeni marka daha ekledi.
– 2014’te “İtimat İhsan Koçkan” markalı sucukta kanatlı eti kullanan Afyon Zeka Sucukları Et ve Et Eserleri firması ise 2019’da tıpkı hilesine “Yavuzoğlu” markasıyla devam etti.
– Bitkisel yağ kümesinde da 2014’te “Selin” markasıyla hileli zeytinyağı ürettiği tespit edilen İzmir merkezli Güney Tüketim Malları isimli firma, 2018’de marka ismini değiştirdi. Bu kere “Ege Selin” markasıyla hileli ayçiçeği yağı sattı. Ayrıyeten 2019’da “Sığla” isimli yeni markasıyla “Naturel Birinci Zeytinyağı” eserinde de hile yapmayı sürdürdü.
MEVZUAT DEĞİŞİKLİĞİ LAZIM
2018 sonu prestijiyle Türkiye’de kayıtlı ve onaylı işletme sayısı 674 bin 409, bu işletmeleri denetlemekle vazifeli kişi sayısı sadece 6 bin 825. Bu takımda besin mühendislerinin hissesi da 2 bin 250 civarında. Meğer on binlerce mühendis işsiz.
TMMOB Besin Mühendisleri Odası Idare Şurası Lideri Yaşar Üzümcü, “Başta besin mühendisleri olmak üzere ilgili mesleklerin istihdamının sağlanması, yetkilendirilmiş besin danışmanlığı projesinin hayata geçirilmesi ve kâfi sıklıkta kontrollerin yapılması, ayrıyeten risk kıymetlendirme ile ilgili daire başkanlığının Bakanlığın bir ünitesi olmaktan çıkarılarak Avrupa Birliği ülkelerinde olduğu üzere bağımsız ve özerk bir yapıya kavuşturulması gerektiğini düşünmekteyiz” dedi.
Mevzuat değişikliğine muhtaçlık duyulduğuna da dikkat çeken Üzümcü, şöyle devam etti: “TBMM’ye sunulan taslakta, cezaların ağırlaştırılarak mahpus cezasının getirilmesi değerli bir gelişme olmakla birlikte, taklit ve tağşiş yapanlara da mahpus cezası konulması gerekmektedir.
Yeniden tıpkı yasa teklifinde, kurulması planlanan “bilimsel kurulun” üniversitelerin besin mühendisliği kısımları başta olmak üzere, mevzu ile ilgili fakülte ve kısımlar ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının temsiliyetinin sağlandığı, demokratik, bağımsız ve tarafsız bir besin bilimi şurası yahut besin güvenliği konseyi oluşturulmalı.”
Cumhuriyet
