Kardiyoloji Eğitim Görevlisi Doç. Dr. Birol Özkan, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) pandemisi sürecinde kalp krizi geçiren hastaların hastaneye daha geç başvurduğunun saptandığını belirterek, “20 dakikadan uzun süren retrosternal denilen göğüs orta hattında olan ve sol tarafa hakikat yayılabilen yanıcı, baskı üslubunda göğüs ağrısı varlığında hastaneye başvurmaktan çekinilmemelidir.” dedi.
Doç. Dr. Özkan, yeni tip koronavirüsün (Covid-19) çok çeşitli klinik spektrumda seyrettiğini, hiçbir belirti ve bulgu vermeden atlatılabildiği üzere, teneffüs ve deveran yetersizliği ile vefata yol açabildiğini de aktardı.
ÇEŞİTLİ SORUNLAR GELİŞEBİLİYOR
Covid-19 nedeniyle hastaneye yatırılan bireylerde kalp kası hasarı, kalp krizi, ritim bozukluğu ve yeni gelişen yahut var olan kalp yetersizliğinin şiddetlenmesi halinde çeşitli kardiyak komplikasyonlar gelişebildiğini lisana getiren Özkan, kalp kası hasarını gösteren troponin seviyelerinde artışın yaklaşık yüzde 10-30 izlendiğini söz etti.
Özkan, bu hastaların büyük kısmında kardiyak rastgele bir belirti ve şikayet izlenmediğini ve kalp krizinin saptanamadığını aktararak, şu bilgileri verdi:
“Kan troponin seviyelerinde artış sıklıkla kalp kasında enflamasyon (miyokardit), hipoksiye bağlı hasar, gerilim kardiyomiyopati, mikrovasküler hastalık, sağ kalpte yüklenme yahut sistemik enflamatuvar karşılık sendromuna bağlı olarak görülebilmektedir. Troponin seviyesindeki artış ne kadar fazlaysa kalp kasındaki hasar da o kadar fazladır. Kalp ritim bozuklukları da yüzde 5-20 civarında görülmektedir. Hipoksiye, elektrolit dengesizliğine, miyokard hasarına bağlı olabileceği üzere tedavide kullanılan ilaçlara bağlı olarak da izlenebilmektedir. Covid-19 nedeniyle tedaviye başlamadan evvel bazal elektrokardiyografi (EKG) çekilerek ilaçlara bağlı olarak gelişebilecek ritim bozuklukları QT arasının yakın takibi ve de QT uzaklığını uzatacak riskli ilaç kombinasyonların kullanımından kaçınılarak asgarî seviyeye indirilebilir. Öbür bir komplikasyon ise Kovid-19’un kardiyak olarak en çok belirti ve şikayete yol açan komplikasyonu olan kalp yetersizliğidir. Sıklıkla nefes darlığı, düz yatamama, bedende ödem üzere belirti ve bulgulara yol açar. Kalp yetersizliği gerilim kardiyomiyopati yahut akut enfarktüse bağlı birinci sefer ortaya çıkabileceği üzere, evvelce kronik olarak bulunan koroner yetersizlik yahut hipertansif kalp hastalığının şiddetlenmesiyle de ortaya çıkabilir.”
PIHTILAŞMAYA DİKKAT
Özkan, Covid-19’a mahsus durumlardan birinin de hem atardamar hem de toplardamarlarda pıhtılaşmaya yatkınlık olduğunu söz ederek, “Bu yüzden bacak damarlarında, akciğer damarlarında yahut atardamarlarda pıhtılaşma nedeniyle felç, kalp krizi, ekstremitelerde dolanım bozukluğu ortaya çıkar. Bu risk ağır bakım ünitesinde yatanlarda en sıktır. Bu durumda kan sulandırıcı ilaçlar da tedaviye eklenmektedir” halinde konuştu.
HASTANEYE GEÇ MÜRACAAT VEFAT RİSKİNİ ARTIRIYOR
Doç. Dr. Birol Özkan, Covid-19 sürecinde bilhassa kalp krizi belirtisi olduğu halde hastaneye başvurulmamasının yanlışsız olmadığını belirterek, “Hastanede ‘enfeksiyon kapma riskim var’ niyetiyle göğüs ağrısı olanlar muhakkak konutta beklememeli. Kovid-19 pandemisi sürecinde kalp krizi geçiren hastaların hastaneye daha geç başvurduğu saptanmıştır. Bu durum tedavinin gecikmesine kalpte kalıcı hasarın oluşmasına hatta vefat riskinin artmasına yol açmaktadır. Bu nedenle 20 dakikadan uzun süren retrosternal denilen göğüs orta çizgisinde olan ve sol tarafa gerçek yayılabilen yanıcı, baskı biçiminde göğüs ağrısı varlığında hastaneye başvurmaktan çekinilmemelidir.” diye konuştu.
Birtakım hastaların, “Kimi kalp ve tansiyon ilaçlarının Covid-19 seyrini kötüleştirdiğini duydum, ilacımı kesmeli miyim?” biçiminde soruları sıklıkla lisana getirdiğini aktaran Özkan, ilaca hekimin uygun gördüğü formuyla devam edilmesi gerektiğini belirtti.
Özkan, şunları kaydetti:
“Başlangıçta SARS-CoV-2 virüsünün akciğer dokusunda ACE2 enzimine bağlanarak tesir ettiği için tansiyon düşürücü olarak yaygın kullanılan ACE inhibitörü yahut Anjiyotensin reseptör blokerinin bu enzim seviyesini arttırarak hastalığın şiddetini arttırabileceği kaygıları vardı. Lakin bu tasayı destekleyecek rastgele bir delil bulunmadığı üzere tam bilakis Kovid-19 sırasında hastalık ciddiyetini azaltabileceği tarafında bulgular da izlenmiş. Ek olarak kalp damar yahut böbrek hastalığı bulunan bireylerde bu ilaçların kesilmesinin hem mevcut hastalıkların şiddetlenmesine hem de vefat riskinin artmasına yol açabileceğine dair sonuçlar bildirilmiştir. Bu nedenle hipertansiyon, koroner yetersizlik, kalp yetersizliği üzere nedenlerle bu ilaçları kullanıyorsanız bu ilaçlara motamot devam edilmesi önerilmektedir.”
Covid-19 pandemisi sürecinde kalp sıhhatini korumak için de tavsiyelerde bulunan Özkan, “Maske, hijyen, toplumsal aralığa dikkat ederek haftada 3-5 gün 30-45 dakika yürüyüş yaparak, istikrarlı beslenerek, kâfi uyku uyuyarak ve şayet hala kullanıyorsanız sigarayı bırakarak kalp sıhhatinizi koruyabilirsiniz” dedi.
Cumhuriyet
