Türkiye’nin “128 milyar dolar” gündemi, Merkez Bankası (MB) ile Hazine Müsteşarlığı ortasındaki “içeriği bilinmeyen” protokole odaklandı. Cumhuriyet’in ulaştığı 7 unsurluk protokol, MB hesaplarındaki döviz alım-satım süreçlerinin Hazine tarafından yapılmasını öngörüyor. Protokolde, “Hazine aleyhine oluşacak kur farklarının MB tarafından karşılanması” ve “protokolün, imzalandığı tarihten 22 gün evvel yürürlüğe konulması” dikkat çekiyor.
Kelam konusu hususları Cumhuriyet’e pahalandıran CHP’li Faik Öztrak, “Yasalar zorlanmış. Protokol, kanunun üstüne geçemez. Yürürlük tarihi, imza tarihinden geriye gidemez. Kılıf uydurmaya çalışmışlar” dedi.
MB Lideri Şahap Kavcıoğlu, 128 milyar dolarlık rezervin eritildiği tezleri üzerine 16 Nisan’da yaptığı açıklamada, rezervin kullanılmasına yasal destek olarak 21 Şubat 2017’de Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı ve TCMB ortasındaki protokolü gösterdi. Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan da, 19 Nisan’da katıldığı bir televizyon programında protokolün varlığını doğrulayarak, “Protokol ve bu protokol çerçevesinde yapılan süreçler de külliyen yasaldır. Maddelere ters bir durum kelam konusu değildir” açıklamasında bulundu. Lakin MB ve bakanlık, kelam konusu protokolün detaylarına yönelik bilgi vermedi.
Türkiye’nin merak ettiği protokole Cumhuriyet ulaştı. 21 Şubat 2017’de Hazine Müsteşarlığı ile Merkez Bankası ortasında imzalanan protokol, 7 husustan oluşuyor. MB Lideri Kavcıoğlu tarafından açıklanan protokolde yer alan 5 ve 7 numaralı unsurlar dikkat çekiyor.
‘KANUNUN ÜSTÜNE GEÇEMEZ’
Protokolün 5. hususunda, “Bu protokol kapsamında gerçekleştirilecek süreçler nedeniyle Müşteşarlık (Hazine) aleyhine oluşacak teknik kur farkları, Banka (MB) tarafından karşılanır” tabiri yer alıyor. İlgili maddeyi Cumhuriyet’e kıymetlendiren CHP’li Öztrak, “Burada kendi yetkilerini açıkçası zorlamışlar. Maddelerin kararlarını protokollerle değiştiremezsiniz, bunların bir silsilesi vardır. Sonuç prestijiyle protokol, yasanın altındadır. Kalkıp da maddeyi, protokolle değiştiremezsiniz. Burada kendilerine kur farkı ödenmesi ile ilgili bir unsur koymuşlar. Protokol, kanunun üstüne geçemez” sözlerini kullandı.
‘22 GÜN GERİ GİTTİ’
‘YASALARA UYGUN DEĞİL’
Protokolün geneli hakkında, “Bu iş, bir, kanunlara uygun değil. İki, hangi emelle yapıldığı aşikâr değil” tabirlerini kullanan Öztrak şunları söyledi: “Açık bir piyasada döviz kuruyla faizi birebir anda tutamazsınız. Bunu tuttuğunuzda rezervlerinizi tabanı delik kovaya boşaltmış olursunuz. Esasen o denli de olmuş baktığımızda. Bütün bunlar bir şeyi gösteriyor. Burada milletin 128 milyar doları heba edilmiş. Bunu yerine koymak epey güç. Ayda 100 milyon dolar koysanız 107 yılda güç yerine konacak bir para. Milletimize maliyeti epey yüksek. Bunun önemli biçimde soruşturulması, kamuoyunun içine sinecek biçimde açıklama yapılması lazım. Ancak mevcut hükümet; bağırarak, çağırarak, şirretlik yaparak bunun üstünü örtmeye çalışıyor.”
Cumhuriyet
